Socjoutopijne myślenie a wyzwania XXI wieku (obszerny skrót)

• Autorzy: Richard Saage

Warianty tytułu

Socioutopian Thinking and XXI Century's Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jeśli zaufać sejsmografom ducha czasów można stwierdzić, że polityczna utopia już się skończyła. Już w 1985 roku Jurgen Habernas stwierdził istnienie kryzysu państwa opiekuńczego oraz wyczerpanie "zdolności utopijnych". Cztery lata później, kilka tygodni po otwarciu granicy pomiędzy RFN i NRD, Gunter Kunert dał bezwzględną odprawę utopii demokratycznego socjalizmu. Stwierdził bowiem, że zamiast wykorzystania atrakcyjności ekonomicznej społeczeństwa NRD - woli ono sięgać, jak to wyraził "po 40 latach przygnębienia po banany w marketach ALDI". Marzenia utopijne można więc uważać jedynie za emanację niesmaku cywilizacji przemysłowej. Jednakże jej mechanizmy, a mianowicie funkcjonalność, wydajność i konsumpcja - roztarły wszelkie warianty "kolektywnego Ja", którym żyje wszelka utopia. O ile to stwierdzenie jest słuszne w obrębie takiej - nazwijmy to - megamaszyny, która zresztą wyraźnie spokrewniła się z aktualnym socjalizmem, nie może nic innego powstać, jak "wolna asocjacja wolnych ludzi" - tak brzmi druzgocący wyrok autora - którą należy uważać za "klub wolnego czasu lub związek hołdujący tradycji, gdzie czyta się wspólnie manifest komunistyczny, aby uniknąć przebudzenia z letargu". W marcu 1990 roku Hans Magnus Enzensberger określił spontanicznie przez ludność zachodnich i wschodnich Niemiec przeprowadzone ponowne połączenie Niemiec jako niepodważalny dowód tego, że istnieje tylko jedna możliwość mówienia o politycznych utopiach, mianowicie w dziedzinie literatury jako wspomnienie (nekrolog). Masy ludzkie jakoby udały się w drogę przez granicę i doprowadziły istniejące w Niemczech stosunki do tańca (groteski). (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli politycznej; Nauki społeczne; Teorie społeczne; Politologia

EN

History of political thought; Social sciences; Social theories; Political science

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 21 Zeszyt Naukowy Katedry Socjologii i Psychologii
• Strony: 46--53

Twórcy

autor

Richard Saage

Bibliografia

• J. Habernas: Nowa nieprzejrzystość (brak orientacji). Małe kroki polityczne. V. Frankfurt am Main 1985.
• G. Kunert: Koniec marzeń. Idea socjalizmu rozbita. "Frankfurter Allgemeine", nr 278, 30.11.1989.
• H.M. Enzensberger: Gangarten. Ein Nachtrag zur Utopie, in: Hat die politische Utopie eine Zukunft? Hrsg. Richard Saage. Darmstadt 1992.