Czasopismo
1999
|
nr 6 Zeszyt Naukowy Katedry Turystyki oraz Katedry Geografii Turystycznej i Ekorozwoju
|
49--66
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
On the Tourist-Related Advantages of the Krakowsko-Częstochowska Upland
Języki publikacji
Abstrakty
Spośród bogatych walorów turystycznych występujących na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na uwagę zasługują walory krajoznawcze i specjalistyczne. Największą atrakcję stanowi Szlak Orlich Gniazd, który jest najstarszym znakowanym szlakiem na Jurze. Powstały około 1950 roku, prowadzi przez najciekawsze partie regionu, łącząc niemal wszystkie średniowieczne warowne zamki od Krakowa, przez Ojców, Olkusz, Rabsztyn, Ogrodzieniec, Mirów i Bobolice, Olsztyn aż po Częstochowę. Najwięcej obiektów obronnych wybudował w XIV wieku król Kazimierz Wielki. Każdy z nich ma swoją historię, z każdym obiektem związane są liczne legendy. Dzisiaj, większość z nich stanowią ruiny górujące na wyniosłych wapiennych wzgórzach. Najbardziej atrakcyjnym dla turystyki obiektem zabytkowym jest Wawel oraz związany organizacyjnie z nim zamek w Pieskowej Skale, w salach którego w 1966 roku otwarto Oddział Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu - muzeum wnętrz i historii zamku. Celem wycieczek weekendowych z Krakowa i Śląska bywają również pozostałe "Orle Gniazda". Wędrówkę na Szlaku należy zakończyć w Częstochowie, na Jasnej Górze. Warowny Klasztor jest miejscem pielgrzymowania nie tylko turystów z Polski, ale z całego świata. Niezwykle atrakcyjną częścią krajobrazu Wyżyny są rezerwaty, parki krajobrazowe i park narodowy. W celu zachowania najbardziej cennych zasobów przyrody, geologii i krajobrazu, w latach 80. został utworzony Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych, w skład którego wchodzi Ojcowski Park Narodowy oraz 7 parków krajobrazowych. Wszystkie otoczone są dodatkowym pasmem ochronnym, tzw. otuliną. Wśród jurajskich parków, największy jest Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, a najmniejszy - Stawki, Ojcowski Park Narodowy powstał w 1956 roku dla ochrony najbardziej cennego przyrodniczo i kulturowo fragmentu Wyżyny. W wyniku działania lodowca, wiatru i wody w Dolinie Ojcowskiej powstał wspaniały krajobraz urozmaicony licznymi jaskiniami, grotami, wąwozami i fantastycznymi w kształtach skałami. Jura stanowi doskonały teren do uprawiania turystyki kwalifikowanej, między innymi: pieszej, rowerowej, speleologicznej i wspinaczkowej, a także konnej i narciarskiej. Wśród wielu znakowanych szlaków pieszych, pierwszy numer posiada "Szlak Orlich Gniazd" - oznaczony kolorem czerwonym, drugi niebieski - "Szlak Warowni Jurajskich". Dużą popularnością cieszy się "Rowerowy Szlak Orlich Gniazd", który podobnie jak pieszy, łączy Kraków z Częstochową. Dolina Kobylańska, Skałki Rzędkowickie, a także Góra Zborów, to tylko niektóre, na których można uprawiać wspinaczkę skałkową. Paralotniarze wykorzystują wzniesienia nad Pustynią Błędowską i koło Olsztyna, a miłośnicy koni coraz częściej korzystają z powstających na tym terenie stadnin. (abstrakt oryginalny)
The Krakowsko-Częstochowska Upland, popularly called the Jura, is formed by a range of hills crowned with white rocky walls. It spreads from southern east, not far from Kraków, and goes towards northern west, ending near Wieluń, its length being approx. 160 km and width 20 km. The whole area is covered with single limestone rocks, formed in the Jurasie period. The most attractive for tourists part of the Jura is the area spread between Kraków and Częstochowa. The landscapes of the northern and the southern parts of the Jura clearly differ from each other. The characteristic elements of its northern part are the so-called island mountains, that is the remnants of the former topsoil, which now astonish the tourists with wonderful fantastic shapes. They are hard, weather-resistant rocks formed of non-shelved limestone. Such island mountains are mostly spread to the north of Wolbrom reaching up to Częstochowa. The soil is dry and the lowlands contain sandy deserts. The water can be seen mostly in the form of suddenly appearing water-abundant springs, which are the parts of the underground rivers that flow under Karsted rock mass here and there reaching the surface of the ground. The Ojców Plateau, situated south of the Wolbrom Gate is also formed by wavy non-shelved layers, cut by a number of small valleys, such as the River Prądnik Valley, the Kobylańska Valley or the Kluczywoda Valley; their slopes are built of rocky walls and the bottoms host fast flowing streams, that start in the water-abundant springs mentioned above, being the real rivers coming from the depth of the earth. Such rivers, before they see the daylight, get through the rocks and form bigger and smaller caves. Such caves are the next - after the valleys and the springs - characteristic elements of this part of the area. The natural advantages of the caves and rock shelters of the Jura Landscape Park can be considered as a result of specific activity of Karsted processes, as the specific environment of organic life and the specific forms of life of prehistoric people. Caves and rocks shelters do not form an isolated life environment on the earth. It is there, however, that specific characteristic forms, that cannot be seen anywhere else, found favourable conditions for their existence there. This underground world contains not only microscopic invertebrates but also quite big animals. Algae, liverworts, different types of moss and fern spread from the depth of the caves up to the daylight borders and only fungi and phytomycetes go further. The fauna of the cave environment is also very rich. The biggest group is formed by various insects and arachnids and, - common cave visitors - bats. In the mediaeval times the caves were the places of shelter for many runaways were they spent their lives. Now they are commonly visited by either by individual tourists or by guide-directed groups, who try to learn more on the area and the area-related topics. The character of the landscape largely depends on the plants and trees growing there. The valleys and the limestone hills of the Krakowsko-Częstochowska Upland are covered with the characteristic mosaic-like structure of plants and trees. One can meet places covered with mountain beech-wood, forests growing on dry land, pine and mixed forests etc. Some of the plants belong to those strictly protects and can be seen in nature sanctuaries and/or landscape parks only. (original abstract)
Słowa kluczowe
Rocznik
Strony
49--66
Opis fizyczny
Twórcy
autor
Bibliografia
- Sypek R., Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
- Majewski A., Pieskowa Skała, Warszawa 1964 r.
- Jurajska Agencja Rozwoju Turystyki Zamki i Warownie Jury Krakowsko-Częstochowskiej OMEGA 1999.
- Gotkiewicz M., Szafer W., Ojców jako teren wycieczek szkolnych i wczasów, Kraków 1950.
- Salomon M., Klejszta G., Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Pasmo Smoleńsko-Niegowocickie, Będzin.
- Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. Katowickiego: Rezerwaty, Dąbrowa Górnicza 1995.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171398517
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.