Godność człowieka jako wartość konstytucyjna. Interpretacja artykułu 30 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku

• Autorzy: Andrzej Bisztyga
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od ponad dekady polska gospodarka podlega procesowi przekształcania w gospodarkę wolnorynkową, której istotnymi elementami są przedsiębiorczość, samofinasowanie, konkurencja, konkurencyjność i zysk. Przemiany te są konieczne i ich pozytywny charakter nie ulega wątpliwości. Proces ten w założeniu prowadzi do osiągnięcia celów pozytywnych, takich jak uporządkowanie zasad rządzących gospodarką kraju, zwiększenie efektywności gospodarowania a w konsekwencji podniesienie poziomu życia społeczeństwa. Zarazem nie przebiega on jednak bezboleśnie, istnieją poważne społeczne koszta jego realizacji. Niektórzy uczestnicy dokonującego się procesu społeczno-ekonomicznej transformacji postrzegają jego prawidła jako wręcz okrutne. W efekcie społeczeństwo i konstytuujące je jednostki w coraz pełniejszym zakresie rozumują kategoriami typu wolnorynkowego. Ważnym jest, by nowe zasady życia społecznego nie przesłoniły nam innych wartości, dodajmy wartości o niekwestionowanej społecznej doniosłości. Taką wartością, określoną i opisaną w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest godność człowieka. Powstaje pytanie, czym ona jest i jakie konsekwencje dla ludzi rodzi nadanie jej konstytucyjnego wyrazu i rangi. By odpowiedzieć na te pytania, należy zastanowić się nad samym pojęciem godności człowieka, co wprowadzi nas w obszar rozważań etycznych, a następnie należy zanalizować normatywne implikacje decyzji ustrojodawcy o uczynieniu godności człowieka wartością konstytucyjną. Już same te wprowadzające, techniczno-formalne uwagi przywodzą nas do konkluzji, że podejmujemy problem z pogranicza prawa konstytucyjnego i etyki. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Godność człowieka; Konstytucja RP; Ustawa konstytucyjna; Prawo konstytucyjne; Regulacje prawne

EN

Human dignity; RP Constitution; Constitutional act; Constitutional law; Legal regulations

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 17 Zeszyt Naukowy Katedry Prawa i Administracji
• Strony: 5--9

Twórcy

autor

Andrzej Bisztyga

Bibliografia

• H. Olszewski, M. Zmierczak: Historia doktryn politycznych i prawnych, Ars boni et aequi, Poznań 1993.
• E. Jędrzejewski: Trudne pojęcie godności człowieka, "Humanistyczne Zeszyty Naukowe - Prawa Człowieka" nr 6 (1999).
• F. Bartolomei: W poszukiwaniu "Godności ludzkiej", w: K. Complak (red.): Godność człowieka jako kategoria prawa, Wrocław 2001.
• K. Complak: Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji. Przegląd Sejmowy nr 5/1998.
• P. Czarny: Konstytucyjne pojecie godności człowieka a rozumienie godności w polskim języku prawnym.
• K. Complak: O prawidłowe pojmowanie godności osoby ludzkiej w porządku RP, w: B. Banaszak, A. Preisner (red.): Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, CH BECK, Warszawa 2002.
• M. Jabłoński: Rozważania na temat znaczenia pojęcia godności człowieka w polskim porządku konstytucyjnym, w: B. Banaszak, A. Preisner (red.): Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, CH BECK, Warszawa 2002.
• K. Wojtyczek: Ochrona godności człowieka, wolności i równości przy pomocy skargi konstytucyjnej w polskim systemie prawnym.