Wpływ umorzenia obligacji Skarbu Państwa stanowiących aktywa OFE na finanse publiczne

• Autorzy: Paweł Szczepanik

Warianty tytułu

The Impact of the Nationalization of the Pension Fund Assets Expressed by Treasury Bonds on Public Finance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem umorzenia obligacji Skarbu Państwa stanowiących aktywa OFE było księgowe obniżenie poziomu jawnego długu publicznego i tym samym uniknięcie przekroczenia drugiego progu ostrożnościowego według metodologii krajowej do PKB. Było to najłatwiejsze rozwiązanie, mające natychmiastowy krótkoterminowy skutek. Rozumowanie, które przeprowadziła strona rządowa było następujące: bez konieczności finansowania dodatkowych potrzeb pożyczkowych z tytułu OFE relacja długu do PKB byłaby znacząco niższa. Ograniczenie lub całkowita eliminacja OFE będzie miała pozytywny wpływ na finanse publiczne także w długim okresie. Celem artykułu jest wykazanie, że to nie OFE są odpowiedzialne za sytuację w finansach publicznych. Przyczyną nierównowagi są odstępstwa od zasad reformy emerytalnej poszczególnych ekip rządzących. W konsekwencji, jeżeli umorzenie nie rozwiązuje żadnego z problemów nierównowag strukturalnych w polskich finansach publicznych, tym samym nie zamyka ścieżki ku ponownemu narastaniu długu. W związku z tym niezbędne jest jak najszybsze rozpoczęcie reform strukturalnych oraz tym razem konsekwentne ich realizowanie. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the nationalization of the pension fund assets expressed by treasury bonds was accounting reducing of open level of public debts and thus avoid exceeding the second prudential threshold according to national methodology to GDP. It was the easiest solution, which had immediate short-term effect. Reasoning that was conducted by government side was as follows: without necessity to fund additional borrowing needs due to OFE relation between debt and GDP would be significantly lower. Limiting or complete elimination of OFE will have positive influence on public finance also in a long-term period. The aim of the article is to demonstrate that OFE is not responsible for our public finance. The main reason for the imbalance are exceptions to the rules pension reform of individual governing groups. Consequently, if nationalization doesn't solve any of the problems of structural imbalances in the polish public finance thus doesn't close the path to rebuild-up of debt. Therefore, it is necessary as soon as possible to star structural reforms and this time implementing them consistently. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Emerytury; Finanse publiczne; Reforma systemu emerytalnego; Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE)

EN

Pensions; Public finance; Pension system reform; Open Pension Funds (OPF)

• Czasopismo: Współczesna Gospodarka
• Rocznik: 2015
• Tom: 6
• Numer: nr 4
• Strony: 95--109

Twórcy

autor

Paweł Szczepanik

• Uniwersytet Gdański, doktorant

Bibliografia

• Balcerowicz L., Zostawcie OFE, a zlikwidujcie przywileje emerytalne, Newseria 2013, http://www.info.newseria.pl/news/prof_l_balcerowicz,p1350497974 (26.03.2015).
• Chłoń-Domińczak A. et alii, Stanowisko w sprawie rozwoju systemu emerytalnego w Polsce, Polish Pension Group SGH niedatowany, http://uczelnia.sgh.waw.pl/pl/uczelnia/badania/grupy_badawcze/ppg/Documents/stanowiskoPPG_system_emerytalny.pdf (20.04.2015).
• Filar D., Niszczenie świadomości przyszłych emerytów, Wyborcza.biz 2013, http://wyborcza.biz/biznes/1,100897,14171935,Niszczenie_swiadomosci_przyszlych_emerytow.html (26.03.2015).
• Filar D., Problemem jest obniżenie długu publicznego, Moja Emerytura 2013, http://www.ekonomia.rp.pl/artykul/1028153.html (26.03.2015).
• Filar D., Między zieloną wyspą a dryfującą krą. Gospodarka Polski w latach 2007-2015. Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2015.
• Gronicki M., Jankowiak J., Otwarte fundusze emerytalne i gospodarka polski w latach 1999-2013, Konfederacja Lewiatan 2013, http://konfederacjalewiatan.pl/_files/2013_05/OFE_i_gospodarka_Polski_1999-2013.pdf (28.05.2015).
• Jankowiak J., O co chodzi z tym OFE, Blog Janusza Jankowiaka, wpis z 1 lutego 2011 r., http://januszjankowiak.bblog.pl/strona,4.html (26.03.2015).
• Jankowiak J., OFE: non possumus i kompromis, PTE 2011, http://www.pte.pl/pliki/2/12/ofediagnoza_31.01.11.pdf (3.06.2015).
• Kalina L., Lewandowska-Kalina M., Prywatyzacja - czyli jak ograniczając nepotyzm przyspieszyć wzrost gospodarczy?, FOR 2013, https://www.for.org.pl/pl/d/e8ef24734d68e7374f2e6a2bbfee2aa7 (25.04.2015).
• Kawalec S., Gozdek M., Wpływ OFE na rynek kapitałowy i rozwój gospodarki, Europejski Kongres Finansowy 2013, http://www.efcongress.com/sites/default/files/kawalec-przezentacja_dla_ekf_-_2013-06-26.pdf (2.06.2015).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r., Dziennik Ustaw z 1997 r. Nr 78 poz. 483.
• Lewandowski P., Baran J., Pogorzelski K., Ocena wpływu na finanse publiczne ustawy z 6 grudnia 2013 o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, Instytut Badań Strukturalnych 2014, http://konfederacjalewiatan.pl/aktualnosci/2014/1/_files/2014_02/IBS_Ocena_wplywu_na_finanse_publiczne_ustawy_z_6_grudnia_2013_v2_310114.pdf (27.05.2015).
• Łaszek A., Cztery mity na temat II filaru systemu emerytalnego, FOR 2013, https://www.for.org.pl/pl/d/e58a9a8e2bb0da07dad59404d1c91dc7 (25.04.2015).
• Łaszek A., Fałszywy dylemat: wywłaszczenie Polaków z oszczędności emerytalnych w OFE albo katastrofa nowy propagandowy chwyt w kampanii na rzecz przejęcia oszczędności w OFE przez rząd PO-PSL, FOR 2013, http://www.for.org.pl/pl/d/e2269c0e791d6b4276f62693de2fc270 (26.04.2015).
• Łaszek A., Samoń D., Komentarz do raportu o funkcjonowaniu systemu emerytalnego, FOR 2013, https://www.for.org.pl/pl/d/2654ccab8b7ba481db88669a8b9c7c22 (25.04.2015).
• Łaszek A., Samoń D., Tatała M., Opinia Forum Obywatelskiego Rozwoju nt. Projektu Ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych z dnia 10 października 2013 r., FOR 2013, https://www.for.org.pl/pl/d/0b7582c55702c3e89ca2addc1d7e175a (11.04.2015).
• Misiąg W., Wpływ systemu emerytalnego na budżet państwa i dług publiczny, w: Wielofunduszowość w systemie emerytalnym, red. A. Wiktorow, B. Wyżnikiewicz, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2010, http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/KES/struktura/KUS/publikacje/Documents/Wielofunduszowosc_w_systemie_emerytalnym_DS_2010.pdf (6.02.2015).
• Opinia Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego do Projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłat emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 2013, http://www.mpips.gov.pl/download/gfx/mpips/pl/defaultopisy/8321/1/1/KNF_2.pdf&rct=j&q=&esrc=s&sa=U&ei=oDAtVcnwCMfJPbyxgYAP&ved=0CBkQFjAB&sig2=_k_g3JjakYf6lX3DdpgnsA&usg=AFQjCNGDG1KkupojSzizvL6KAFp8ndaKwA (15.04.2015).
• Prywatyzacja pokry³a 3/4 kosztów, IGTE 2013, http://www.igte.com.pl/files/newsletter/news/Newsletter11092013.pdf (20.04.2015).
• Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego. Bezpieczeństwo dzięki zrównoważeniu, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Finansów 2013, http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/4703655/20130626_przeglad.pdf (30.03.2015).
• SamońD., Politycy przejmują oszczędności zamiast likwidować przywileje górników, FOR 2014, https://www.for.org.pl/pl/d/e62003428b071b382930083c8be7e00e (28.04.2015).
• Stanowisko Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych w sprawie Raportu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Finansów z przeglądu funkcjonowania systemu emerytalnego pt. "Bezpieczeństwo dzięki zrównoważeniu" z dnia 26 czerwca 2013 r., IGTE 2013, http://www.igte.com.pl/files/16082013_Opinia_IGTE.pdf (12.10.2015).
• Stańko D., Wpływ systemu emerytalnego na gospodarkę. "Studia Ekonomiczne" nr 3/2010.
• Tatała M., Wystarczy sięgnąć do rocznika. Polemika z prof. Leokadią Oręziak, Wyborcza.pl z 9 sierpnia 2013, http://m.wyborcza.pl/wyborcza/1,132749,14415171,Wystarczy_siegnac_do_rocznika.html (18.05.2015).
• Ustawa z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, tekst jednolity, Dziennik Ustaw z 2008 r. Nr 7 poz. 39 z późn. zm. 26.
• Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, tekst jednolity, Dziennik Ustaw z 2008 r. Nr 50 poz. 291 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dziennik Ustaw z 1998 r. Nr 162 poz. 1118.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dziennik Ustaw z 2001 r. Nr 98 poz. 1070 z późn. zm.
• Ustawa z 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dziennik Ustaw z 2003 r. Nr 166 poz. 1609 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy - Karta Nauczyciela, Dziennik Ustaw z 2005 r. Nr 167 poz. 1397.
• Ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r., Dziennik Ustaw z 2009 r. Nr 157 poz. 1240.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, Dziennik Ustaw z 2013 r. poz. 1717.
• Wernik A., Wypowiedź podczas zorganizowanej przez Prawo i Sprawiedliwość debaty: Bezpieczna emerytura. Twój wybór - ZUS czy OFE, Sejm RP, Warszawa 2013.
• Wiktorow W., Polski system emerytalny po zmianie ustrojowej (1989-2014). "Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka", nr 6 (123) 2014.
• Wiśniewski W., Wypowiedź podczas zorganizowanej przez Akademię Leona Koźmińskiego debaty: Debata o systemach emerytalnych, Sala Senatu Akademii Leona Koźmińskiego, Warszawa 2013.
• Wojciechowski W, Wpływ utworzenia kapitałowych filarów emerytalnych na stabilność finansów publicznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w: J. Borowski et al.: Kapitałowy filar emerytalny a wzrost gospodarki, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, 2013.
• Wojciechowski W., Rzońca A., Reforma emerytalna a finanse publiczne w Polsce, FOR 2010, https://www.for.org.pl/upload/File/raporty/RaportFORReformaemerytalnaafinansepublicznewPolsceFINAL.pdf (21.04.2015).