Anatomia polskiego dyskursu narodowego na Białorusi

• Autorzy: Piotr Rudkouski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polskość na terenie Białorusi liczy co najmniej siedem stuleci i jest niedłącznym elementem życia społecznego tego kraju. Wydźwięk mniejszości polskiej w życiu kulturowym oraz społeczno-politycznym Białorusi jest nawet większy niż wydźwięk mniejszości rosyjskiej, która, jakkolwiek liczebnie przewyższa mniejszość polską, nie tworzy jakiejś odrębnej niszy społeczno-kulturowej, ponieważ zrusyfi kowana większość białoruska nie jest odczuwana przez białoruskich Rosjan jako przestrzeń swoistej kultury, różnej od kultury Rosjan. Polskość na Białorusi posiada też inną semantykę. Jest to chronologicznie pierwsza idea narodowa, jaka pojawiła się na terenie Białorusi w kontekście sprzeciwu wobec dominacji rosyjskiej. Białoruska idea narodowa wyłoniła się dopiero u schyłku XIX w.1, w czasie gdy polski projekt narodowy już zapuścił solidne korzenie, zdążył wydać kilka generacji bojowników o "sprawę polską" i pozyskał dla siebie szlachtę i duchowieństwo katolickie. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Grupy etniczne; Tożsamość narodowa; Narodowość; Historia społeczeństw; Różnice etniczno-narodowościowe ludności

EN

Ethnics group; National identity; Nationality; Societies history; Ethno-nationalist differences in population

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2008
• Numer: R. 6
• Strony: 23--42

Twórcy

autor

Piotr Rudkouski

Bibliografia

• В. Булгакаў, Гісторыя беларускага нацыяналізму, Вільня: Інстытут Бела русістыкі 2007.
• Problemy świadomości narodowej ludności polskiej na Białorusi. Проблемы национального сознания польского населения на Бела руси: Материалы первой/второй/третьей Международной научной конференции, Гродно: Общественное объединение "Союз поляков на Беларуси", 2003, 2004, 2005.
• A. Hlebowicz, Czy można być Polakiem i katolikiem we współczesnej Białorusi?, w: Problemy świadomości, 2005, s. 261.
• H. Giebień, Język liturgii rzymskokatolickiej oraz język ojczysty Polaków w rejonie lidzkim, w: Pro blemy świadomości, 2004, s. 61.
• M. Biespamiatnych, Polacy i Białorusini Grodzieńszczyzny: granice etniczne a typy stosunków międzykulturowych, w: Problemy świadomości, 2004, s. 106.
• Ludność polska Grodzieńszczyzny w świetle badań Centrum Etnokonfesjonalnych i Socjokulturalnych Uniwersytetu Grodzieńskiego, w: Problemy świadomości, 2003, s. 121.
• Rudkouski P., Панская Польшча і бяспанская Беларусь ("ARCHE", 2005, nr 1).
• E. Smułkowa, O stosunkach polsko-białoruskich, w: E. Smułkowa, Białoruś i pogranicza. Studia o języku i społeczeństwie, Warszawa 2002, s. 543.
• E. Smułkowa, O wieloznaczności pojęcia 'polak', 'polski' na Białorusi, w: E. Smułkowa, Białoruś i pogranicza. Studia o języku i społeczeństwie, Warszawa 2002, s. 555-557.
• A. Kłoskowska, Skąd i po co naród?, "Znak", 1997, 3 (502), s. 74-75.
• Bułhakaŭ W., Чаму Беларусь ня Аўстрыя, а эўразійская сатрапія?, "ARCHE", 2004, nr 5, s. 32.
• T. Kruczkowski, Polacy jako mniejszość narodowa na Białorusi - warunki egzystencji i perspektywy, w: Problemy świadomości, 2004, s. 122.
• Министерство статистики и анализа Республики Беларусь, Перепись населения, http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic
• J. Gorbaniuk, O. Gorbaniuk, Co znaczy być Polakiem dla katolików na Białorusi?, w: Problemy świadomości, 2004, s. 47.
• Gawin T., Związek Polaków na Białorusi. Historia niszczenia niezależności: 1988-2005, Białystok 2006.
• J. Woleński, Sens i nonsens w fi lozofi i, w: J. Woleński, W stronę logiki, Kraków 1996, s. 348.
• A. Engelking, Tożsamość "tutejsza" na wielojęzycznym pograniczu, w: Język, a tożsamość na pograniczu kultur, red. E. Smułkowa i A. Engelking, Białystok 2000, s. 18-19.
• В. Абушенко, Креольство как ино-модерность Восточной Европы (возможные стратегии исследования), "Перекрестки", 2004, nr 1-2.
• А. Казакевіч, Дэканцэптуалізацыя крэольства, "Палітычная сфера", 2005, nr 4.
• А. Казакевіч, Па той бок "крэольскай" праблематыкі, "ARCHE", 2006, nr 9.
• G. Ioffe, Belarus: A State, Not Yet a Nation, w: The Geopolitical Place of Belarus in Europe and the World, red. Valer Bulhakau, Warsaw 2006.
• Trepte H-C., Między Polską a Białorusią - problem "tutejszych" i "tutejszości", w: Tematy polsko-białoruskie, red. R. Traba, Olsztyn 2003.
• V. A. Shnirelman, Russian Neo-pagan Myths and Antisemitism, "Acta no. 13", Analysis of current trends in antisemitism, 1998.
• A. Umland, Toward an uncivil society? Contextualizing the decline of post-Soviet Russian parties of the extreme right wing, "Demokratizatsiya", Summer 2002.
• А. Верховский, Православие в русском национал-радикальном движении, http://www.panorama.ru/gazeta/p48prav.html; В. Прибыловский, Неоязыческое крыло в русском национализме, http://www.panorama.ru/gazeta/p49yaz.html