Identyfikacja wzorców konsumpcji żywności w Polsce

• Autorzy: Mariola Kwasek

Warianty tytułu

Identification of Food Consumption Patterns in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest identyfikacja i charakterystyka wzorców konsumpcji żywności w Polsce. Gospodarstwa domowe w Polsce są bardzo zróżnicowane pod względem poziomu i struktury spożycia żywności. Wynika to zarówno z czynników ekonomicznych, jak i pozaekonomicznych. Znaczący wpływ na kształtowanie wzorców konsumpcji żywności mają także zalecenia żywieniowe prowadzące do racjonalnego (prozdrowotnego) żywienia. Narzędziem umożliwiającym identyfikację wzorców konsumpcji żywności są metody taksonomiczne, w tym analiza skupień. W badaniu uwzględniono siedem grup społeczno ekonomicznych gospodarstw domowych w Polsce, tj. cztery zlokalizowane na obszarach wiejskich: pracownicy, rolnicy, osoby pracujące na własny rachunek, emeryci i renciści oraz trzy zlokalizowane w mieście: pracownicy, osoby pracujące na własny rachunek oraz emeryci i renciści. Grupowanie wiejskich i miejskich gospodarstw domowych według wzorców konsumpcji żywności przeprowadzono hierarchiczną aglomeracyjną metodą Warda. Każdą grupę ludności scharakteryzowano za pomocą trzydziestu dwóch zmiennych diagnostycznych. Na podstawie przeprowadzonego badania wyodrębniono cztery skupienia i dwa różne wzorce konsumpcji żywności: miejski wzorzec konsumpcji żywności oraz wiejski wzorzec konsumpcji żywności. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to identify and characterize the patterns of food consumption in Poland. The Author analyses food consumption in Poland on the basis of CSO's household budget surveys. Households in Poland are very diversified in their level and structure of food consumption. This results from both economic and non-economic factors. Significant impact on the shaping of food consumption patterns has been observed in the case of dietary recommendations promoting rational (healthy) nutrition. Taxonomic methods, including cluster analysis serve as a main tool, which allows the identification of food consumption patterns. The study included seven socio-economic groups of households in Poland, i.e. four located in rural areas: employees, farmers, the self-employed, retirees and pensioners and three located in city: employees, the self-employed, and retirees and pensioners. Grouping of urban and rural households according to food consumption patterns was carried out using Ward's hierarchical agglomeration method. Each population group was characterized by 32 diagnostic variables. As a result of this grouping, four clusters were identified. Each of these clusters was characterized by a different level and structure of food consumption, while the households belonging to the same cluster had a similar food consumption profile. In those four clusters two different food consumption patterns were identified: urban pattern of food consumption and rural pattern of food consumption. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konsumpcja; Konsumpcja żywności; Struktura konsumpcji żywności; Analiza skupień; Metoda Warda

EN

Consumption; Food consumption; Structure of food consumption; Cluster analysis; Ward method

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 8
• Strony: 90--117

Twórcy

autor

Mariola Kwasek

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Bach-Faig A. et al., Mediterranean diet pyramid today. Science and cultural updates, "Public Health Nutrition" 2011, 14(12A).
• Budżety gospodarstw domowych w 2013 r., GUS, Warszawa 2014.
• Dobosz M., Wspomagana komputerowo statystyczna analiza wyników badań, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 2001.
• Frenkiel I., Ludność, zatrudnienie i bezrobocie na wsi. Dekada przemian, IRWiR PAN, Warszawa 2003.
• Grabiński T., Metody taksonometrii, AE w Krakowie, Kraków 1992.
• Grabiński T., Sokołowski A., Z badań nad efektywnością wybranych procedur taksonomicznych, "Zeszyty Naukowe AE w Krakowie" 1984, nr 181.
• Gronowska-Senger A., Ocena wyżywienia, [w:] Gawęcki J., Hryniewiecki L. (red.), Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, PWN, Warszawa 2003.
• Kolonko J., Analiza dyskryminacyjna i jej zastosowania w ekonomii, PWN, Warszawa 1980.
• Kos Cz., Modele i wzorce konsumpcji, [w:] Kamiński W. (red.), Polityka i organizacja żywienia ludzi, PWE, Warszawa 1980.
• Kwasek M., Wzorce konsumpcji żywności w Polsce, Studia i Monografie nr 153, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012.
• Kwasek M., Wyznaczanie wzorców konsumpcji żywności metodą Warda, "Wiadomości Statystyczne" 2010, nr 11, s. 31-46.
• Kwasek M., Analiza skupień w badaniach spożycia żywności w krajach Unii Europejskiej, "Wiadomości Statystyczne" 2009, nr 4, s. 75-90.
• Leal R., Luengo-Fernandez J., Gray A., Economic Costs, [w:] European Cardiovascular Disease Statistics 2012, European Heart Network, Brussels, European Society of Cardiology, Sophia Antipolis 2012.
• Marek T., Analiza skupień w badaniach empirycznych. Metody SAHN, PWN, Warszawa 1989.
• Metodyka badania budżetów gospodarstw domowych, GUS, Warszawa 1999.
• Metodologia badań budżetów gospodarstw domowych, GUS, Warszawa 2011.
• Nowak E., Problemy doboru zmiennych do modelu ekonometrycznego, PWN, Warszawa 1984.
• Pociecha J. i in., Metody taksonomiczne w badaniach społeczno ekonomicznych, PWN, Warszawa 1988.
• Sagan A., Przykłady zaawansowanych technik analitycznych w badaniach marketingowych, AE w Krakowie, Kraków, www.statsoft.pl/czytelnia/marketing/przyklady zaawans.html.
• Ward J. H., Hierarchical grouping to optimize an objective function, "Journal of the American Statistical Association" 1963, No. 58.
• Zając K., Zarys metod statystycznych, PWE, Warszawa 1988.
• Żelazna K., Zarządzanie zasobami wiejskich gospodarstw domowych, SGGW, Warszawa 2000.