Remarks on the Genesis and Development of 'Shadow Elites' in a Comparative Context

• Autorzy: Michał Kuź

Warianty tytułu

Uwagi o genezie i rozwoju "elit cienia" w kontekście porównawczym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article provides a comparative analysis of the anthropological concept of the 'shadow elites', which has been introduced by a renowned anthropologists, Janine R. Wedel in her book published in 2009. The 'shadow elites' are informal, flexible networks that are formed on the intersection of business, government, media and science. Moreover, the development of shadow elites is characteristic of societies in relatively developed states and cannot be described simply as corruption or clientelism. In her book Wedel focuses on three examples: the Chubais clan in Russia, the Ordynacka Association in Poland and the Richard Perle neoconservative network in Washington. The author of this article accepts Wedel's definition but argues that we still lack a comprehensive theory concerning the genesis of those elites. The author strives to propose such a theory and recommends further research. The author's concept examines the global processes that disturb the balance between the three branches of powers in modern states. It is the author's contention that the contemporary global political environment favors strong executives with little checks from other branches. The informal networks circling around the modern executives are, in turn, what constitutes the shadow elites. The process is observed world-wide, however, the pathologies typically found in post-communist states facilitate it. The author focuses especially on the cases related to the UE and Poland. The article among other examples describes the connections of the former Polish prime-minister Kazimierz Marcinkiewicz and the networks of some the persons involved in the 2014 Polish wiretapping scandal. (original abstract)

Autor poddaje analizie antropologiczną kategorię "elit cienia", którą wprowadziła w wydanej w 2009 książce uznana amerykańska badaczka Janine R. Wedel. Badaczka użyła tego terminu do opisu nieformalnych elit działających na styku władzy, biznesu, mediów i nauki. Ich działania nie dają się przy tym do końca uchwycić przy pomocy takich terminów jak klientelizm czy też korupcja, i są charakterystyczne raczej dla krajów rozwiniętych. W swojej książce Wedel opisuje jako przykłady klan Anatolija Czubajsa w Rosji, środowisko amerykańskich neokonserwatystów skupione wokół Richarda Perle'a oraz Stowarzyszenie Ordynacka w Polsce. Autor artykułu przyjmuje definicję Wedel, podkreśla jednak, że brak na razie teorii dotyczącej genezy nowego typu elit. Próbując wytworzyć taką teorię autor odrzuca koncepcję heterogenicznej genezy wywołanej innymi czynnikami w USA, a innymi w krajach postkomunistycznych. Zamiast tego autor proponuje ogólną teorię globalnych procesów zaburzających równowagę pomiędzy trzema typami władzy występującymi w nowoczesnych państwach i zaleca dalsze badania. Procesy te wzmacniają nieproporcjonalnie władzę wykonawczą, ta zaś dobiera sobie swoiste nieformalne i słabo kontrolowane sieci, czyli elity cienia. Proces ten, zdaniem autora, ma charakter globalny, w krajach postkomunistycznych odziedziczone po poprzednim systemie patologie stają się jednak dobrym katalizatorem procesu wyłaniania elit cienia. W porównawczym opisie przypadków autor skupia się przede wszystkim na Unii Europejskiej oraz Polsce. W przypadku tej ostatniej autor stosuje teorię Janine R. Wedel między innymi do opisu sieci powiązań biznesowo-towarzyskich byłego premiera Kazimierza Marcinkiewicza oraz niektórych uczestników afery podsłuchowej z 2014 roku. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Power elite; Domestic policy; Clientelism

PL

Elita władzy; Polityka wewnętrzna; Klientelizm

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3 (50)
• Strony: 318--340

Twórcy

autor

Michał Kuź

• Lazarski University in Warsaw

Bibliografia

• Domaradzki, S. 2013. Bałkański dylemat Brukseli. O europeizacji Bułgarii czy bułgaryzacji Unii Europejskiej. [Brussels' Balkan dilemma. The Euro-peanization of Bulgaria and Bulgarization of the European Union.] In: Haliżak, E., Pietraś, M. eds. Poziomy stosunków międzynarodowych. [Levels of international relations.] Warszawa: Wydawnictwo Rambler, 2013, p. 438.
• Gerhard Schroeder's sellout. Washington Post 13 December 2005 [Accessed:23 July 2015].
• Gorzelak, G. 2014. Środki unijne - pierwsze oceny. [EU funds - first assessments.] Statistical Office in Lublin. Available at: http://lublin.stat.gov.pl/ gfx/lublin/userfiles/_public/konferencje_i_seminaria/statystyka_w_proce- sie_monitorowa/g_gorzelak.pdf [Accessed: 25 July 2015].
• Gorzelak, G. 2014. Wykorzystanie środków Unii Europejskiej dla rozwoju kraju. [The use of European Union funds for the development of the country.] In: Gorynia, M., Rudolf, S. eds. Polska w Unii Europejskiej i globalnej gospodarce. [Poland in the European Union and the global economy.] Warszawa: PTE, pp. 223-242.
• Gorzelak, G. 2013. Po euforii czas na refleksję. [After the euphoria it is time for reflection.] Wspólnota. Pismo samorządu terytorialnego. [Online]24 June 2013 Available at: http://www.wspolnota.org.pl/index.php?id=10&tx _archives controller =Category&tx_news_pi1 action =detail &tx_news_pi1 controller =News&tx_news_pi1 news =26 694&cHash=cb1ed8dfc36540d178044bd8644f1fe5 [Accessed: 25 July 2015].
• Gylfason, T. 2001. Natural resources, education, and economic development. European Economic Review (Elsevier), no. 45 (4-6), pp. 850-59.
• Franklin, M. Voter turnout and the dynamics of electoral competition in established democracies. Cambridge and New York: Cambridge University Press, pp. 161-172.
• Hague, R., Harrop, M. 2010. Comparative government and politics, an introduction. New York: Palgrave.
• Huntington, S. 1968. Political order in changing societies. New Haven and London: Yale University Press.
• Jałoszewski, M. 2014. Rozmowa Belka-Sienkiewicz. Ziobro doniósł, Tuska prześwietlają. [Belka-Sienkiewicz conversation. Ziobro reported, Tusk vetted.] Wyborcza.pl [Online] 12 August 2014. Available at: http://wyborcza.pl/politykaekstra/1,140199,16469055,Rozmowa_Belka__Sienkiewicz__Ziobro_ doniosl_Tuska.html [Accessed: 26 July 2015].
• Krueger, A. 1974. The political economy of the rent-seeking society. American Economic Review, no. 64 (3), pp. 291-303.
• Kuź, M. 2014. Cała władza w ręce cieni. [The whole power to the shadows.] Nowa Konfederacja [Online] no. 36 (48), Available at: http://www.nowa-konfederacja.pl/cala-wladza-w- rece-cieni/ [Accessed: 21 July 2015].
• Kuź, M. 2014. Can the American Constitution become a model for the Unified Europe? In: Turek, T. Eyes on America. Kraków: AT Wydawnictwo.
• Leder, A. 2014. Prześniona rewolucja. [Revolution slept-through.] Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Levit, M.R., Brass, C.T., Nicola T.J., Nuschler, D. 2013. Reaching the debt limit: Background and potential effects on government operations. Washington DC: Congressional Research Service. Available at: http://fpc.state.gov/ documents/organization/214922.pdf [Accessed: 26 July 2015].
• Lutz, D. 2008. Principles of constitutional design. New York: Cambridge University Press.
• Michels, R. 2001. Political parties a study of oligarchical tendencies of modern democracies. New York: The Free Press.
• Mousseau, M. 2003. Market civilization and its clash with terror. International Security, no. 27 (3), pp. 5- 29.
• Mungiu Pippidi, A. 2013. The good the bad and the ugly: controlling corruption in the European Union, Berlin: Hertie School of Governence. Available at: http://www.againstcorruption.eu/reports/the-good-the-bad-and-the-ugly-controlling- corruption-in-the-european-union/ [Accessed: 25 July 2015].
• Nowa afera taśmowa. Nagrania rozmów Belki, Sienkiewicza, Nowaka... [New tape scandal. Recorded conversations of Belka, Sienkiewicz, Nowak...] Polska-The Times [Online] 24 June 2014. Available at: http://www.pol skatimes.pl/artykul/3473191,nowa-afera-tasmowa-nagrania- rozmow-belki-sienkiewicza-nowaka-tasmy-wprost,id,t.html [Accessed: 26 July 2015].
• Nowe Taśmy Wprost. [New tapes of Wprost.] Wyborcza.pl [Online] 23 June 2014. Available at: http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/!, 114871,16200009,Nowe_tasmy_Wprost__Oto_najmocniejsze_i_najciekawsze. html [Accessed: 26 July 2015].
• Premier u Goldmana. [Prime Minister at Goldman's.] Interia/Newsweek [Online] 11 July 2008. Available at: http://biznes.interia.pl/news/premier-u-gold- mana,1144605 [Accessed: 23 July 2015].
• Power, G., Shoot, R.A. 2012. Global parliamentary report. The changing nature of parliamentary representation. Phoenix: United Nations Publication, pp. 12-18. Available at: http://www.ipu.org/pdf/publications/gpr2012-full-e. pdf [Accessed: 23 July 2015].
• Rafako company, Piotr.Wawrzynowicz: Życiorys. [Piotr.Wawrzynowicz: Curriculum Vita.] Available at: http://www.rafako.com.pl/pub/File/Zyciorysy/ Piotr_Wawrzynowicz_zyciorys.pdf [Accessed: 26 July 2015].
• Rhodes, R. 1996. The new governance: governing without government. Political Studies, no. 44, pp. 652- 67.
• Scheffs, Ł. 2013. Internet w wieku "fabrykowanych wizerunków". [The Internet in the era of 'fabricated images'.] In: Musiał-Karg, M. ed. Demokracja w obliczu nowych mediów. [Democracy in the face of new media.] Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, pp. 184-199.
• Secler, B. 2013. Polityka i media w obliczu demokracji medialnej. [Politics and the media in the face of media democracy.] In: Musiał-Karg, M. ed. Demokracja w Obliczu Nowych Mediów. [Democracy in the face of new media.] Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, pp. 160-184.
• Segalov, M. 2015. £330,000 for a 20-minute speech at a world hunger event? Tony Blair is an inspiration to us all. The Independent [Online] 1 June 2015. [Accessed: 23 July 2015].
• Smith, J. 2005. Political parties: a study of oligarchical tendencies of modern democracies. World Politics, no. 57 (3), pp. 421- 451.
• Staniszkis, J. 2001. Postkomunizm. [Post-communism.] Gdańsk: Słowo Obraz Terytoria, p. 128.
• Wedel, J. 2009. Shadow Elite. Nowy Jork: Basic Books.
• Wołek, A. 2012. Słabe Państwo. [Weak state.] Kraków-Warszawa: Ośrodek Myśli Politycznej, pp. 52- 72.
• Wyka, A.W. 2008. In search of the East Central European media model -The Italianization model? A comparative perspective on East Central European and South European media system. In: Dobek-Ostrowska, B.,
• Głowacki, M. eds. Comparing media systems in Central Europe. Between commercialization and politicization. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, pp. 58-71.