Rola małych gospodarstw rolniczych w procesie przemian strukturalnych polskiego rolnictwa

• Autorzy: Adam Wąs

Warianty tytułu

Development of Small Farms in Process of Structural Changes of Polish Agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę oceny roli małych gospodarstw rolniczych w warunkach przemian strukturalnych zachodzących w polskim rolnictwie. Dokonana na podstawie danych GUS analiza zmian struktury sektora rolnictwa, rozumianego jako struktura gospodarstw, wskazuje znaczący i niemal niezmienny na przestrzeni lat udział najmniejszych jednostek w ogólnej liczbie gospodarstw. W tej grupie gospodarstw występują duże, niewykorzystane lub nieefektywnie wykorzystywane zasoby pracy. Szczegółowe badania kwestionariuszowe przeprowadzone w reprezentatywnej dla populacji FADN grupie 600 gospodarstw wskazują na ujemną zależność między wielkością gospodarstwa a alokowaniem dostępnych zasobów pracy poza gospodarstwem. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w przypadku grupy najmniejszych, analizowanych gospodarstw. W tych gospodarstwach można jednocześnie zaobserwować niskie zainteresowanie sukcesją przez potencjalnych następców. Może to prowadzić w średnioterminowej perspektywie do przyspieszonego zanikania produkcji rolnej w tej grupie gospodarstw, a tym samym dalszego zmniejszenia zatrudnienia w sektorze rolnictwa. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper considers the role of small farms in conditions of structural changes taking place in Polish agriculture. Analysis of changes in the structure of the agricultural sector defined as the structure of farms, based on CSO data, shows a significant and almost constant share of the smallest units in the total number of farms. These farms have substantial unused or inefficiently used resources work. More detailed studies conducted on a representative population group of 600 farms FADN show negative correlation between size of farm and off-farm employment. This could be particularly relevant in case of smallest farms. In those farms a relatively little interest in their succession by potential successors is observed. This can lead to accelerated decay of agricultural production in the smallest farms in the medium term, and thus further decline in employment share in agriculture sector. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Przekształcenia strukturalne; Gospodarstwa rolne; Struktura agrarna

EN

Agriculture; Structural transformation; Arable farm; Agrarian structure

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 8
• Strony: 364--382

Twórcy

autor

Adam Wąs

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Balmann A., Farm-based modelling of regional structural change A cellular automata approach, "European Brown L.R., Gospodarka ekologiczna, Książka i Wiedza, Warszawa 2003.
• BSGR Badanie Struktury Gospodarstw Rolnych 2007, GUS, Warszawa 2007.
• BSGR Badanie Struktury Gospodarstw Rolnych 2013, GUS, Warszawa 2013.
• Chinn M, Prasad E., Medium-term Determinants of Current Accounts in Industrial and Developing Countries, International Monetary Fund, National Bureau of Economic Research, "Working Paper" USA 2000.
• Clark R., Hobby farmers plough ahead, "The Telegraph" 21.08.2002, http://www.telegraph.co.uk/property/propertyadvice/propertymarket/3305714/Hobby-farmers-plough-ahead.html.
• Connolly L., Overview of the changing structure of Irish agriculture monitored by the National Farm Survey, AESI Presidential Address, Teagasc, Athenry, Ireland 2008.
• Czajanow A.W., The Theory of Peasant Economy, New York 1966.
• Czyżewski A. (red.), Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej: ujęcie makro- i mikroekonomiczne, Poznań 2007.
• Davidova S., Bailey A., Dwyer J., others, Semi-subsistence farming - value and directions of development. Study prepared for the European Parliament Committee on Agriculture and Rural Development, Brussels, Belgium 2013.
• Encyklopedia PWN, hasło: Polska. Gospodarka. Rolnictwo, on-line 2013, http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Polska-Gospodarka-Rolnictwo;4575033.html.
• FADN, Goraj L. et al., Plan wyboru próby gospodarstw rolnych Polskiego FADN 2008, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2008.
• Floriańczyk Z. et al., FADN. Wyniki Standardowe 2013 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN, IERiGŻ, Warszawa 2014.
• Gebremedhin T., Christy R., Structural changes in U.S. agriculture: implications for small farms, "Journal of Agriculture and Applied Economics" 1996, vol. 28.
• Hazell P., Poulton C., Wiggins S., Doward A., The future of small farms for poverty reduction and growth, IFPRI 2020 Discussion Paper No. 42, International Food Policy Research Institute (IFPRI),Washington DC, 2007.
• Howley P., Donoghuea C., Hynes S., Exploring public preferences for traditional farming landscapes, "Landscape and Urban Planning" 2012, nr 104.
• Karpiński A., Przemiany strukturalne w procesie transformacji Polski 1989-2003-2025, Seria wydawnicza Przedsiębiorstwo Współczesne Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2008.
• Kazukauskas A., Newman C., Thorne F., Decoupling policy effect and Irish dairy farms productivity estimation using Olley/Pakes, Trinity College Dublin, Dublin 2009.
• Kłopot S.W., Struktura agrarna indywidualnego rolnictwa w latach 1945-2010, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" 2011, VOL. XXXVI, 2, Sectio I.
• Kobus P., Stosunek producentów rolnych do ryzyka, maszynopis, SGGW, Warszawa 2005.
• Majewski E., Dochody i jakość życia w gospodarstwach niskotowarowych w wybranych regionów Polski" "Roczniki Nauk Rolniczych" 2009, ser. G, t. 96, z. 4.
• Matsuyama K., Structural Change, Working paper, Northwestern University 2005, http://faculty.wcas.northwestern.edu/~kmatsu/Structural%20Change.pdf [10.12.2012].
• Ozanne A., Perverse supply response in peasant agriculture: A review, "Oxford Development Studies" 1999, T. 27, nr 2.
• "Review of Agricultural Economics" 1997, nr 24 (1).
• Sikorska A., Rynek ziemi i struktura agrarna, "Nowe Życie Gospodarcze" 2007, 24.05.2007.
• Strzelecki P., Projekcja liczby pracujących w rolnictwie indywidualnym w Polsce w latach 2008- 2035, "Zeszyty Naukowe, Instytut Statystyki i Demografii SGH" 2010, nr 6.
• Wąs A., Modelowanie przemian strukturalnych w polskiego rolnictwa, SGGW, Warszawa 2013.
• Woś A., W poszukiwaniu modelu polskiego rolnictwa, Instytut Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa 2004.