Raison d'état - Research Challenges

• Autorzy: Joanna Sanecka-Tyczyńska

Warianty tytułu

Racja stanu - wyzwania badawcze

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Article is divided in two main parts. The first encompasses the research issues and challenges encountered by political scientists dealing with reason of state (raison d'état). These may be grouped into three classes. The first is associated with challenges in terms of definition, the second includes theoretical issues, and the third methodological questions. The second part of this article answers the question why is raison d'état worth researching as a category of contemporary Polish political thinking? While researching raison d'état, we encounter three main challenges: etymological and definitional, theoretical, and methodological. The first group of challenges is of an etymological and definitional nature. The second group of challenges is of a theoretical nature. These are associated with difficulties in the specification of the objective, subjective, spatial and time scope of the raison d'état. The third group of challenges includes the methodological challenges associated with the selection of the research approach. We may differentiate three main methodological approaches (normative, declarative and the realistic one). Despite numerous difficulties and challenges, the issue of raison d'état is a research area worth consideration. There are several reasons why this area should be studied (the attractiveness of raison d'état as a scientific category in political science, the usefulness and validity of studying raison d'état which may be corroborated by the relevance of this research category and the Polish specificity of the understanding of reason of state). (original abstract)

Artykuł jest podzielony na dwie zasadnicze części. Pierwsza - odnosi się do problemów i wyzwań badawczych, które napotykają politolodzy, zajmując się racją stanu jako kategorią badawczą. Można je ująć w trzy grupy. Pierwsza jest związana z wyzwaniami natury definicyjnej, druga obejmuje problemy teoretyczne, trzecia - metodologiczne. W drugiej części artykułu zawarta jest odpowiedź na pytanie: dlaczego warto badać rację stanu jako kategorię współczesnej polskiej myśli politycznej? Wskazano na specyfikę i oryginalność pojmowania racji stanu przez polskie elity polityczne oraz jej aktualność w XXI w. W badaniach politologicznych rację stanu można traktować dwojako. Po pierwsze - jako jedyną i obowiązującą normę, dyrektywę w działaniu władz państwowych. W dokonaniu podstawowych ustaleń empirycznych przydatna będzie analiza dokumentów państwowych, strategii, aktów prawnych odzwierciedlających rację stanu danego państwa). W drugim ujęciu racji stanu - jako kategorii myśli politycznej - należy kierować się przekonaniem, że każda partia na swój sposób definiuje i formułuje własną koncepcję racji stanu. Niezbędna będzie analiza nie tylko świadectw myśli politycznej, ale też jej śladów, czyli decyzji podejmowanych przez polityków, którzy byli aktywni na arenie politycznej bądź uczestniczyli w sprawowaniu władzy. Ponadto wyzwaniem dla badacza niewątpliwie będzie rozpoznanie, które elementy składają się na rację stanu w myśli politycznej danej partii, gdyż politycy chętnie uciekają się do pojęć ostatecznych, zazwyczaj pojmowanych arbitralnie, jak "racja stanu" lub "interes narodowy". Racja stanu jest jednocześnie argumentem w debacie politycznej - każdy, kto ma inne zdanie, jest traktowany jako "dyletant" lub "zdrajca". Niezależnie od poziomu debaty politycznej, pytanie, na które muszą odpowiadać politycy, brzmi: co należałoby zmienić w polskiej rzeczywistości, aby zrealizować cele uznawane za strategiczne, czyli te, które gwarantują realizację racji stanu? (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

State policy; Theory of state and law; Political doctrine

PL

Polityka państwowa; Teoria państwa i prawa; Doktryny polityczne

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2015
• Tom: 20 (XX)
• Numer: nr 22 (2)
• Strony: 123--132

Twórcy

autor

Joanna Sanecka-Tyczyńska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Armitage D., Edmund Burke and reason of state, "Journal of the History of Ideas" 61/4 (2000).
• Bałaban A., Polska racja stanu w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku, [w:] Konstytucyjny ustrój państwa. Księga jubileuszowa Profesora Wiesława Skrzydły, red. T. Bojarski, E. Gdulewicz, J. Szreniawski, Lublin 2000.
• Catteeuw L., The Reason of State: a European heritage. National and transnational levels, Council for European Studies, http://councilforeuropeanstudies.org.
• Domański H., Racja stanu a interesy narodu, "Nauka" 2004/3.
• Gallie W.B., Essentially contested concepts, "Proceedings of the Aris-totelian Society" 1956/1.
• Kałążna K., Rosicki R., O interesie narodowym i racji stanu - rozważania teoretyczne, "Przegląd Polityczny" 2013/1.
• Łastawski K., Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
• Łastawski K., Racja stanu w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2000.
• Musiałek P., Wstęp, [w:] Główne kierunki polityki zagranicznej rządu Donalda Tuska w latach 2007-2011, red. P. Musiałek, Kraków 2012.
• Pietraś Z.J., Racja stanu w polityce zagranicznej państwa, [w:] Racja stanu. Historia, teoria, współczesność, red. E. Olszewski, Lublin 1989.
• Ponczek E., Aksjologiczny wymiar polskiej racji stanu, [w:] Demokracja, liberalizm, społeczeństwo obywatelskie. Doktryna i myśl polityczna, red. W. Kaute, Katowice 2004.
• Ponczek E., Polityka wobec pamięci versus polityka historyczna: aspekty semantyczny, aksjologiczny i merytoryczny w narracji polskiej, "Przegląd Politologiczny" 2013/2.
• Roszkowski W., Jaka powinna być polityka historyczna?, [w:] Polska racja stanu, red. S. Hatłas, Warszawa 2010.
• Stemplowski R., O konstytucyjnym pojęciu prowadzenia polityki, "Przegląd Sejmowy" 2007/4.
• Stemplowski R., O kryterium etycznym w koncepcji racji stanu, [w:] Kryterium etyczne w koncepcji racji stanu, red. A. Krzynówek-Arndt, Kraków 2013.
• Rzegocki A., Polska racja stanu w ostatnim dwudziestoleciu (1989-2009), Ośrodek Myśli Politycznej, http://omp.org.pl.
• Rzegocki A., Optymizm nie zastąpi nam racji stanu,.Tezeusz.pl, http://www.tezeusz.pl
• Szczerski K., Analiza neogeopolityczna (neo-geo), [w:] Podmiotowość geopolityczna: studia nad polską polityką zagraniczną, red. K. Szczerski, Warszawa 2009.
• Wagner R.H., War and the State. The Theory of International Politics, University of Michigan Press, Ann Arbor 2007.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2015.hss.24