Wybrane aspekty środowiska pracy a stan zdrowia pielęgniarek

• Autorzy: Anna Andruszkiewicz , Mariola Banaszkiewicz , Marta Nowik

Warianty tytułu

Selected Aspects of Work Environment and the Health Status of Nurses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pielęgniarstwo bez wątpienia należy do grupy zawodów określanych mianem społecznych i stanowi zarazem najliczniejszą medyczną grupę zawodową, ze znaczącą przewagą zatrudnionych kobiet. Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej jest podstawowym aktem prawnym, ściśle regulującym zasady i warunki wykonywania zawodu pielęgniarki oraz wachlarz świadczeń zdrowotnych przewidzianych do realizacji [Dz. U. z 2011]. Zawodowe zagrożenia zdrowia pielęgniarek stanowią poważny i niedoceniany problem medyczny i społeczny. Pielęgniarki podczas pełnienia obowiązków są narażone na działanie różnych czynników, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne [Perek, Kózka 2007, ss. 223-228, Kuriata i in. 2011, ss. 269-273]. Przyczyną tych zagrożeń mogą być: atmosfera na oddziale, warunki pracy, zmianowość, mała liczba pielęgniarek zatrudnionych w oddziale, różnorodność zadań obciążających psychicznie i fizycznie, zasoby techniczne i lokalowe oraz sama organizacja pracy [Lewandowska, Litwin 2009, ss. 86-89; Andruszkiewicz i in. 2011, ss. 143-147]. Narażenie zdrowia występuje u pielęgniarek na każdym stanowisku, zarówno podczas pracy z dorosłymi jak i z dziećmi. Zagrożenia niewyeliminowane odpowiednio wcześnie mogą być przyczyną powstania choroby zawodowej i obniżenia jakości pracy. Praca zawodowa może wywoływać określone zaburzenia organizmu. Wymagania stawiane pielęgniarkom obciążają nie tylko ich zdrowie fizyczne, ale i psychiczne [Widerszal-Bazyl, Radkiewicz 2005](fragment tekstu)

EN

Professional work is very important in our lives. It gives us not only financial security, but also a sense of stability, self-esteem, satisfaction, and happiness. In Poland, the occupational health hazards faced by nurses constitute a serious and underestimated medical and social problem. The nurses work in the hospital occurs in an environment with often adverse health conditions. Since it includes numerous tasks, it has a very complex and specific structure. The main purpose of the study was to assess the relationship between selected aspects of the work environment and the subjective evaluation of the health of a group of nurses working in the hospital. The study evaluated 364 professional working nurses. The nurses in the study had varied work experience, education, systems of work, and satisfaction and evaluation of pay. The study group was comprised of 359 women (99%) and 5 men (1%) and had a mean age of 41.58 years (SD = 7.2). The youngest person was 23 years old and the oldest 62. The average length of employment of the nurses surveyed was M = 17.34 years with a standard deviation of 9.43. The shortest period of work experience was a few months and the longest was 40 years. The nurses in the study most often worked in a two shift system (n = 321, 88%) while the single shift (n = 36, 10%) and three shift (n = 7, 2%) systems were less common. The GHQ-28 questionnaire was used for the subjective assessment of health status and a specifically designed questionnaire was used for the evaluation of selected factors related to the work environment(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Służba zdrowia; Choroby zawodowe; Środowisko pracy

EN

Health service; Industrial disease; Working environment

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Numer: t. 15, z. 12, cz. 1 Organizacja i zarządzanie wyzwaniem dla pielęgniarek i położnych w nowoczesnej Europie - Cz. 1
• Strony: 73--88

Twórcy

autor

Anna Andruszkiewicz

• Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Mariola Banaszkiewicz

• Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Marta Nowik

• Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Andruszkiewicz A. (2007) Typy zachowań i przeż yć w pracy w grupie pielęgniarek, "Problemy Pielęgniarstwa", 15 ,9.
• Andruszkiewicz A., Basińska M., Babińska E., Bagińska M. (2007), Sytuacje wyzwalające stres i stosowane strategie radzenia sobie ze stresem w pracy w grupie pielęgniarek [w:] Z. Bartuzi (red.), Wybrane aspekty opieki zdrowotnej, Bydgoszcz UMK CM.
• Andruszkiewicz A. (2010), Typy zachowań w pracy i wpływ na zdrowie psychiczne pielęgniarek, "Problemy Pielęgniarstwa", t. 18, 2.
• Andruszkiewicz A. i wsp. (2011) ,Poczucie własnej skuteczności a wybrane zmienne związane z funkcjonowaniem zawodowym w grupie pielęgniarek, "Problemy Pielęgniarstwa", 2011, t.19, 2.
• Bilski B. Sykutera L. (2004), Uwarunkowania obciążeń układu ruchu i ich konsekwencje zdrowotne wśród pielęgniarek czterech poznańskich sz pitali, "Medycyna Pracy", 55, 5
• Derbis R., Banka A. (1998), Poczucie jakości ż ycia a swoboda działania i odpowiedzialność. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura Poznań.
• Etemadi H. (2009), Jak dobrze spać? "Magazyn Pielęgniarki i Położnej", 7-8.
• Grzebyk J. (2008), Zmęczenie pracą cz y wypalenie zawodowe na podstawie pracy pielęgniarek z oddziału pediatrycznego [w:] J.M.M. Bielawska (red.) i wsp., Aspekty pracy w opiece nad dziećmi, Acta Scholae Superioris Medicinale. Praca zbiorowa, Wyższa Szkoła Medyczna LZDZ, Legnica.
• Kimak K., Kimak K., Skorek K. (2000), Stres w środowisku pracy zawodowej pielęgniarki, "Zdrowie Publiczne", 110, (12).
• Kocięcka A. Andruszkiewicz A. Wrońska I. (2010), Poczucie koherencji a stan zdrowia pielęgniarek cz ynnych zawodowo, "Problemy Pielęgniarstwa", 18 (2).
• Ksykiewicz-Dorota A., Germasim B., Zagórski J., Sadło J. (1992). Ocena obciążenia pracą fiz yczną na stanowisku pielęgniarki odcinkowej w oddziale sz pitalnym, "Zdrowie Publiczne", 103, 10.
• Ksylewicz D., Rogala-Pawelczyk G. (2009), Czas Pracy a ryz yko błędu medycznego [w:] www.rynek zdrowia.pl-dane pozyskane z dn. 20.07.2014.
• Kułagowska E., Kosińska M. (2002), Obciążenie fiz yczne pielęgniarek - teoria i praktyka, "Zdrowie Publiczne", 112, supl. 1,
• Kuriata E. i wsp. (2011), Cz ynniki szkodliwe oraz obciążenie pracą pielęgniarek zatrudnionych w sz pitalu, "Zdrowie Publiczne", 1,3.
• Kwarecki K., Liu D., Żużewicz K. (2000), Cz ynnik ludzki w bez pieczeństwie pracy. Zmęczenie układu mięśniowo-szkieletowego - stary problem cywilizacyjny, "Bezpieczeństwo Pracy - nauka i praktyka", 9.
• Lewandowska A., Litwin B. (2009), Wypalenie zawodowe jako zagrożenie ż ycia w pracy pielęgniarki, "Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie", 55, 3.
• Makowska Z. Merecz D. (2001), Ocena zdrowia psychicznego na podstawie badań kwestionariuszami Davida Goldberga. Podręcznik dla uż ytkowników kwestionariusz y GHQ- 12 i GHQ-28, Instytut Medycyny Pracy im prof. J. Nofera, Łódź.
• Ogińska-Bulik N. (2006). Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła -konsekwencje - zapobieganie, Difin, Warszawa.
• Perek M., Kózka M., Twarduś K. (2007), Trudne sytuacje w pracy pielęgniarek pediatrycznych i sposoby radzenia sobie z nimi, "Problemy Pielęgniarstwa",15 (4).
• Płotka A., Krasowicz A. (2002), Stres a zespół wypalenia zawodowego w grupie pielęgniarek operacyjnych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, LVII, Supl. XI.
• Pracka D., Pracki T., Klawe J., Tafil-Klawe M., Ziółkowska-Kochan M., Ciesielczyk K., Radel A. (2003), Zmiany jakości snu po zastosowaniu jasnego światła podczas pracy nocnej u pielęgniarek, "Sen", tom 3, nr 3.
• Sęk H. (red.) (2000), Wypalenie zawodowe Prz ycz yny. Mechanizmy. Zapobieganie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Sęk H., Cieślak R. (2004), Rola wsparcia społecznego w sytuacjach stresu ż yciowego. O dopasowaniu wsparcia do wydarzeń stresowych [w:] H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, Dz.U. z 2011 r. Nr 174, poz. 1039. Widerszal-Bazyl M., Radkiewicz P. (2005), Stres w pracy pielęgniarek, Projekt badawczy NEXT.
• Żużewicz K., Konarska M. (2004), Zmiany tolerancji pracy zmianowej - fiz ycznej i umysłowej - związane z wiekiem, "Bezpieczeństwo Pracy", 7-8.