Mobilność cynku i miedzi w glebie lekkiej w zależności od stosowania wieloletniego nawożenia azotem i potasem

• Autorzy: Barbara Murawska , Karolina Joanna Lipińska , Katarzyna Mitura , Aleksandra Piekut , Justyna Jachymska

Warianty tytułu

Mobility of Zinc and Copper in Light Soil Depending on Long-Term Nitrogen and Potassium Fertilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z największych problemów polskiego rolnictwa jest zakwaszenie gleb a tym samym niska zawartość makro- i mikroskładników w tym m.in. cynku i miedzi. Badania zostały przeprowadzone w oparciu o wieloletnie doświadczenie polowe zlokalizowane na terenie Stacji Badawczej UTP w Wierzchucinku założone w 1974 roku na glebie bielicowej - Podzolis (WRB 2014). W doświadczeniu nie stosowano nawożenia naturalnego oraz środków wapnujących. Skutkiem stosowania przez 38 lat zwiększonych dawek azotu (N83, N167, N250) i potasu (K0 , K53, K105, K158) oraz uprawa roślin w płodozmianie pastewno-przemysłowym było zakwaszenie gleby. Zastosowane w doświadczeniu nawożenie istotnie determinowało zawartość przyswajalnych form miedzi i cynku w badanej glebie. Średnio niezależne od zastosowanej dawki potasu najwyższe wartości badanych parametrów stwierdzono po zastosowaniu najwyższych dawek azotu (N250). Stwierdzono również istotne korelacje pomiędzy zawartością badanych mikroelementów a podstawowymi parametrami badanych próbek glebowych. Zawartości przyswajalnego cynku i miedzi były zdecydowanie niższe od średniej krajowej, ale wszystkie mieściły się w niskiej lub średniej klasie zasobności.(abstrakt oryginalny)

EN

One of the most important problem of the Polish agriculture is soil acidification and the low content of basic nutrients as well as high mobility of heavy metals. The research was conducted on the basis of a long-term (38 years) field experiment, which was located on the area of the UTP Research Station in Wierzchucinek that was found in 1974 on Podzolis (WRB 2014). Natural fertilizing or liming were not applied in the research. The effect of the 38 years' application of high doses of nitrogen (N83, N167, N250) and potassium (K0 , K53, K105, K158) as well as the fodder-industrial crop rotation was soil acidification. The fertilization applied in the experiment significantly determined the contents of the assimilable forms of copper and zinc in the examined soil. On average, independent of a dose of potassium applied, the highest values of the parameters observed were found after the highest doses of nitrogen (N250) were applied. Essential correlations between the contents of the examined microelements in soil samples and their basic chemical parameters were also determined. The contents of the assimilable zinc and copper were significantly lower than the national average, but they all were in the low and average soil fertility class.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produkcja rolna; Gleboznawstwo; Nawożenie gruntów; Jakość gruntów rolnych

EN

Agricultural production; Soil science; Fertilization of land; Quality of agricultural land

• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2015
• Numer: nr III/1
• Strony: 677--689

Twórcy

autor

Barbara Murawska

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Karolina Joanna Lipińska

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Katarzyna Mitura

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Aleksandra Piekut

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

autor

Justyna Jachymska

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• Ahmad W., Watts M.J., Imtiaz M., Ahmed I., Zia M.H. (2012). Zinc deficiency in soil, crops and humans. Agrochimica, 2, 86-97.
• Assami T., Kubata M., Oriksa K. (1995). Distribution of different fraction of cadmium, zinc, lead and copper in inpolluted and polluted soils. Water Air Soil Poll., 83, 187-194.
• Badora A. (2002). Wpływ pH na mobilność pierwiastków w glebach. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 482, 21-36.
• Bednarek W., Lipiński W. (1998). Kationy wymienne w glebie poddanej oddziaływaniu zróżnicowanego nawożenia mineralnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 148-151.
• Charzyński P., Kabała C. (2009). World Reference Base for Soil Resources First Update 2006. First Update 2007. Published by the arrangement with the FAO and UN by Nicolaus Copernicus University.
• Chowaniak M., Gondek K. (2009). Changes in the available magnesium and zinc contents of soli after the application of sewage sludges and sewage sludge - peat mixtures. Journal of Central European Agriculture, 10(1), 79-88.
• Czekała J. (2002). Wpływ zmianowań roślin, deszczowania i nawożenia azotem na zawartość cynku rozpuszczalnego w poziomie próchnicznym gleby. Zeszyty Naukowe PAN "Człowiek i Środowisko" 33, 367-372.
• Czuba R. (2000). Mikroelementy we współczesnych systemach nawożenia. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 471, 161-170.
• Domska D., Bobrzecka D., Wojtkowiak K. (1998). Zmiany w zawartości wybranych składników pokarmowych w glebach w zależności od ich odczynu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 525-529.
• Filipek T. (1998). Dynamika antropologicznych przyczyn oraz skutków zakwaszania gleb w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 7-12.
• Filipek T., Badora A. (1999). Oddziaływanie nawożenia na kwasowość gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 349, 81-88.
• Filipek T. (2003). Przyrodnicze i antropogeniczne przyczyny oraz skutki zakwaszenia gleb. Nawozy i nawożenie, 3 (8), 5-26.
• Gondek K. (2009). Wpływ nawożenia na zawartość mobilnych form wybranych mikroelementów w glebie oraz ich wymywanie w doświadczeniu wazonowym. Acta Agrophysica, 13(1), 89-101.
• IUSS Working Group WRB: World reference base for soil resources (2014). International soil classification system for naming soils and creating legends for soil map.
• Rome Jakubus M., Czekała J. (1999). Metale ciężkie oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne integralnymi składnikami osadów ściekowych. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, Agricultura, 77, 39-44.
• Kabata-Pendias A. (2001). Trace elements in soil and plants. CRC PRESS, 314-322.
• Kabata-Pendias A. (2002). Biochemia cynku. Zeszyty Naukowe PAN "Człowiek i Środowisko", 33, 11-18.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. (1999). Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydanie II. PWN, Warszawa s. 364.
• Kaczor A., Brodowska M.S. (2008). Oddziaływanie emisji ditlenku siarki i tlenków azotu na zakwaszanie gleb Polski. Proceedings of ECOpole, 2 (1), 791-798.
• Kaczor A. (2002). Dynamika zmian antropogenicznych przyczyn zakwaszenia gleb w Polsce w ostatnim 25-leciu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 482, 235-244.
• Karczewska A. (2002). Rozpuszczalność miedzi, ołowiu i cynku w glebach zanieczyszczonych w zależności od odczynu i kompleksowania związkami organicznymi. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 482, 269-274.
• Karczewska A., Kabała C. (2008) Metodyka analiz laboratoryjnych gleb i roślin. Wyd. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław.
• Klasyfikacja Uziarnienia Gleb i Utworów Mineralnych PTG (2009). Roczniki Gleboznawcze 60(2), 5-16.
• Kucharzewski A., Dębowski M. (2000). Ocena stopnia skażenia płodów rolnych Dolnego Śląska metalami ciężkimi i siarką. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 777-786.
• Łabętowicz J. (1998).Zakwaszenie gleby, jako czynnik determinujący stężenie jonów w roztworze glebowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 177-181.
• Małecka I., Różalski K. (1998). Wpływ następczy nawożenia azotowego i deszczowania na odczyn gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 143-146.
• McBride. M.B., Sauve S., Henreschot W. (1997). Solubility control of Cu, Zn, Cd and Pb in contaminated soils. Eur. J.Soil Sci., 48, 337-346.
• Mercik S., Stępień W. (2000). Dostępność mikroelementów w doświadczeniach wieloletnich w zależności od nawożenia i odczynu gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 471, 395-402.
• Murawska B., Fabisiak-Spychaj E. (2005). Ocena wpływu wieloletniego nawożenia mineralnego na właściwości sorpcyjne gleby lekkiej dla różnych zmianowań. Fragmenta Agronomica, 1 (85), 202-213.
• Pasieczna A. (2008). Wpływ przemysłu na środowisko przyrodnicze regionu śląskokrakowskiego. Gospod. Surowcami Min., 24 (2), 67-81.
• Rabikowska B., Piszcz U. (2004). Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na wykorzystanie miedzi, manganu i cynku z obornika w czteroletnim zmianowaniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 502, 267-275, 287-296.
• Smal EL, Misztal M., Ligęza S., Stachyra J. (1998). Wpływ zakwaszenia gleby na zawartość wybranych pierwiastków śladowych w roztworze glebowym w warunkach doświadczenia laboratoryjnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 565-571.
• Smal H. (1999). Właściwości chemiczne roztworów glebowych gleb lekkich i ich zmiany pod wpływem zakwaszenia. Rozprawy Naukowe Akademii Rolniczej w Lublinie, 230, s.108.
• Spiak Z., Wall L. (2000). Wpływ nawożenia mineralnego na zawartość cynku w glebach zanieczyszczonych przez hutę miedzi. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 471, 145-152.
• Spychaj-Fabisiak E. (2001). Modelowanie procesów wymywania przyswajalnych związków azotu w zależności od właściwości gleb. Rozprawa 100. ATR Bydgoszcz.
• Strączyńska S. (1998). Zmiany odczynu i właściwości sorpcyjnych gleby piaszczystej pod wpływem wieloletniego nawożenia mineralnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 456, 165-168.
• Strączyński S., Wróbel S. (2000). Zawartość mikroelementów w glebach o zróżnicowanych kategoriach agronomicznych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 471, 549-554.
• Terelak H., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T. i Pietruch C. (2000). Pierwiastki śladowe (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w glebach użytków rolnych Polski. IUNG, Warszawa, 145-156

Identyfikatory

DOI

http://dx.medra.org/10.14597/infraeco.2015.3.1.054