Model Laffera a dług sektora general government

• Autorzy: Wiesława Ziółkowska

Warianty tytułu

Laffer Model and General Government Sector Debt

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorka podejmuje próbę weryfikacji hipotezy zakładającej występowanie korelacji o różnym stopniu istotności i różnych kierunkach między podatkami i podatkami powiększonymi o składkę na ubezpieczenia społeczne a deficytem i długiem sektora general government krajów Unii Europejskiej. Badanie tych zależności poprzedzono analizą, wskazując z jednej strony na dominujące tendencje do obniżania obciążeń podatkowych, będące głównie wynikiem "powielaczowej" polityki podatkowej, a z drugiej strony - na chroniczny charakter deficytów i globalizację zadłużenia publicznego. Siła istotności badanych zależności dla poszczególnych krajów była zróżnicowana. Korelację o najniższej sile odnotowano w przypadku zależności między podstawowymi podatkami a długiem publicznym, o najwyższej natomiast - między podatkami i składkami a długiem. Co więcej, na tym etapie badania nie zauważono związku siły korelacji z poziomem rozwoju badanych krajów, ich zadłużenia, czy stopniem fiskalizmu. We wszystkich badaniach nieznacznie przeważał dodatni kierunek zależności. Oznacza to, że im niższe (wyższe) były obciążenia podatkowe, tym niższy (wyższy) był również deficyt i dług publiczny. Można więc wnioskować, że stopa opodatkowania, poniżej lub powyżej której dochody budżetowe spadają, nie weszła w "obszar niedoboru podatkowego" lub "obszar przeciążenia podatkowego". Między nimi mieści się "obszar możliwie korzystnego" dla zrównoważonego rozwoju konkretnego kraju poziomu podatków. W odniesieniu do krajów z korelacją ujemną bardziej prawdopodobne jest, że stopa obniżek (podwyżek) podatków, poniżej (powyżej) której dochody budżetowe spadają a nie rosną, w zależności od siły istotności zbliżyła się lub przekroczyła "obszar niedoboru podatkowego" lub "obszar przeciążenia podatkowego". Otrzymane wyniki badania należy interpretować ostrożnie, poddane mu kategorie są bowiem wielostronnie uwarunkowane, a szereg czasowy, chociaż obejmuje 20 lat, wydaje się jeszcze zbyt krótki do ważnych dla nauki uogólnień. Zarówno analiza opisowa wskaźników, jak i badanie statystyczne upoważniają jedynie do pozytywnej weryfikacji przyjętej hipotezy, wyznaczając jednocześnie konieczność dalszych badań. (abstrakt oryginalny)

EN

The author attempts to verify the hypothesis assuming the existence correlation of different strengths of significance and directions between taxes as well as taxes plus National Insurance premiums on the one hand and deficit and debt of European Union member countries General Government on the other. The research was preceded by an analysis to indicate the dominating tendencies to reduce the tax levy as a result of "duplicate" tax policy as well as the chronic deficits and globalisation of public indebtedness. The strength of significance of the analysed dependencies for individual countries was diversified. The weakest correlation was noted in the case of relation between basic taxes and public debt; the strongest in the case of taxes with premiums and debt. What is more, at this stage of research no relation was found between the strength of correlation with the level of development of the examined countries, their indebtedness or degree of fiscalism. In all the research a positive direction of dependence was slightly dominating. It means that the lower (higher) the tax burden, the lower (higher) the deficit and public debt. It may be concluded that the tax rate below or above which the budget incomes fall did not enter the "tax shortage area" or "tax overburden area". In between these two there is a "fairly favourable area" of tax level for the sustainable development of the country. With regard to the remaining countries with a negative correlation, it is more probable that the rate of reductions (rises) of taxes below (above) which the budget incomes fall and not rise, depending on the strength of significance, approached or exceeded the "tax shortage area" or "tax overburden area." The obtained results should be carefully interpreted as the categories involved are multilaterally determined. The time series, though it covers the period of 20 years, is too short to allow for scientifically important generalisations. Both the descriptive analysis of factors and statistical research allow only for a positive verification of the adopted hypothesis, at the same time indicating the necessity for further research. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dochód podatkowy; Stopa podatkowa; Deficyt budżetowy; Dług publiczny

EN

Tax revenue; Tax rate; Budget deficit; Public debt

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2015
• Numer: z. 144
• Strony: 9--28

Twórcy

autor

Wiesława Ziółkowska

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

Bibliografia

• Brzeziński M., Nierówność dochodowa w Polsce, w: Nierówności społeczne w Polsce, red. B. Kłos, J. Szymańczak, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014.
• Czekaj J., Owsiak S., Finanse w rozwoju gospodarczym i społecznym, PWE, Warszawa 2014.
• Dembinski P. H., Finanse po zawale, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 2012.
• Dylewski M., Filipiak B., Szewczuk A., Finanse publiczne. Instrumenty, struktury, procesy, Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000.
• Eurostat Statistical Books: Taxation trends in the European Union, European Union 2014, http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/gen_ info/economic_analysis/tax_structures/2014/report.pdf
• Eurostat supplementary table for the financial crisis, Background note (October 2014), http://ec.europa.eu/eurostat/documents/1015035/2022675/Background-note-fin- -crisis-Oct-2014-final.pdf
• Fedorowicz Z., Polityka fiskalna, WSB, Poznań 1998.
• Iwanicz-Drozdowska M., Malinowska-Misiąg E., Restrukturyzacja banków - w stronę większej przejrzystości i informacji; w: O nowy ład finansowy w Polsce, red. J. Ostaszewski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2015, s. 35-40.
• Laffer A. B., Miles M. A., International Economics in Integrated World, Scott Foresman and Co., Glenview 1982.
• Lubińska T., Budżet a finanse publiczne, Difin, Warszawa 2010.
• Lubińska T. et al., Paradygmat budżetowania zadaniowego na tle wyzwań nowego zarządzania publicznego, w: Kierunki modernizacji zarządzania w jednostkach samorządu terytorialnego, red. T. Lubińska, Difin, Warszawa 2011.
• Owsiak S., Kontrowersje wokół wypierania dochodów z gospodarki przez finanse publiczne, w: Finanse w rozwoju gospodarczym i społecznym, red. J. Czekaj, S. Owsiak, PWE, Warszawa 2014, s. 68-74.
• Owsiak S., Społeczny wymiar kryzysu - lekcja dla przyszłości, http://www.krakow. pte.pl/pliki/owsiak_pl.pdf
• Pasternak-Malicka M., Model Laffera jako wyrażenie mainstreamowego poglądu na zależność między wysokością podatku a ekspansją szarej strefy, w: Rozwój nauki o finansach. Stan obecny i pożądane kierunki jej ewolucji, red. J. Ostaszewski, E. Kosycarz, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2014.
• Piketty T., Kapitał XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.
• Samuelson P. A., Nordhaus W. D., Ekonomia, t. 1, PWN, Warszawa 1995.
• Samuelson P. A., Nordhaus W. D., Ekonomia, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Stiglitz J. E., Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa2004.