Big data: implikacje etyczne gromadzenia i przetwarzania informacji w organizacjach

• Autorzy: Anna Waligórska-Kotfas

Warianty tytułu

Big Data: Ethical Implications of Data Collection and Processing in the Organizations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wykładniczy przyrost generowanych, przetwarzanych i gromadzonych danych oraz informacji doprowadził współcześnie do tego, że wiedza stała się kluczowym zasobem organizacji. Bazując na triadzie pojęciowej dane -» (rozumienie relacji) -» informacja -* (rozumienie schematów) -> wiedza w pierwszej części opracowania za- prezentowano cechy, funkcje i rodzaje informacji gospodarczej, a następnie omówiono zagadnienia eksplozji informacyjnej i przeciążenia informacyjnego. Ostatnią część rozważań pracy stanowi współcześnie występujące i nabierające coraz większego znaczenia zjawisko Big Data oraz zagrożenia etyczne z nim związane, takie jak ingerencja w prywatność, manipulacja, inwigilacja, a nawet dyskryminacja. Konkludując zaznaczono konieczność otwartej dyskusji oraz szybkiego wprowadzenia uregulowań prawnych w tej kwestii. (abstrakt oryginalny)

EN

The exponential growth of generated, processed, gathered and retrieved data and information has led to the fact that knowledge has become a key resource for the organization. Basing on the knowledge pyramid data -* (understanding relations) -» information -» (understanding schemes) -» knowledge, business information, its characteristics, functions and types are presented in the first part of the article followed by a discussion on information explosion and information overload. The last part is devoted to increasingly significant phenomenon of Big Data and the ethical threats behind using, sharing and manipulating data which may even lead to uncontrolled surveillance and discrimination. In conclusion a need of European as well as country regulations and legislation in this area is indicated. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Big Data; Przetwarzanie informacji; Dostęp do informacji; Informacja; Informacja ekonomiczna; Etyka

EN

Big Data; Information processing; Access to information; Information; Economic information; Ethics

• Czasopismo: Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku
• Rocznik: 2015
• Tom: 40 Doskonalenie zarządzania organizacją : teoria i praktyka
• Strony: 181--194

Twórcy

autor

Anna Waligórska-Kotfas

• Państwowe Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie

Bibliografia

• Ackoff R.L. (1989), From Data to Wisdom, "Journal of Applies Systems Analysis", Vol. 16.
• Big Data - metoda analizy danych (BD-MAD), http://rynekinformacji.pl/big-data-metoda-analizy- -danych/ [dostęp: 3.02.2015].
• Boyd D., Crawford K. (2012), Critical Questions for Big Data: Provocations for a Cultural, Technological, and Scholarly Phenomenon, "Information, Communication & Society", vol. 15, issue 5.
• Cisek S. (2002), Szara literatura jako źródło informacji biznesowej: zarys problematyki, "EBIB", nr 11(40), http://www.ebib.pl/2002/40/[dostęp: 11.05.2015].
• Davenport T.H., Prusak L. (1998), Working Knowledge: How Organizations Manage What They Know: Harvard Business School Press, Harvard.
• Davis K., Patterson D. (2012), Ethics of Big Data, O'Reilly Media, Sebastopol.
• Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (D95/46/WE, 1995), Dz.Urz. WE L 281/31 z 23.11.1995.
• EMC2, http://poland.emc.com/index.htm [dostęp: 3.02.2015].
• Ernst & Young (2014), Big Risks Require Big Data Thinking: Global Forensic Data Analytics Survey 2014, http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-Global-Forensic-Data-Analytics-Survey- -2014/$FILE/EY-Global-Forensic-Data-Analytics-Survey-2014.pdf [dostęp: 8.06.2015].
• European Commission (2011), Attitudes on Data Protection and Electronic Identity in the European Union, Special Eurobarometer 359, Bruksela, http://ec.europa.eu/public_opinion /archives/ebs/ ebs_359_en.pdf [dostęp: 3.02.2015].
• Hill K. (2012), How Target Figured Out a Teen Girl Was Pregnant Before Her Father Did, "Forbes" z dnia 16.02.2012, http://www.forbes.com/sites/kashmirhill/2012/02/16/how-target-figured-out- a-teen-girl-was-pregnant-before-her-father-did/ [dostęp: 8.06.2015].
• IDC (2014), The Digital Universe of Opportunities: Rich Data and the Increasing Value of the Internet of Things, http://poland.emc.com/leadership/digital-universe/index.htm [dostęp: 3.02.2015].
• Information Overload Research Group (IORG), http://iorgforum.org/ [dostęp: 2.02.2015].
• Januszko W. (2001), Systemy informacji gospodarczej, Wydawnictwo SBP, Warszawa.
• Jelonek D. (2011), Problem przeładowania informacyjnego w społeczeństwie informacyjnym, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego/Ekonomiczne Problemy Usług" 2011, t. 1, nr 650.
• Jemielniak D. (2012), Zarządzanie wiedzą: podstawowe pojęcia, [w:] Zarządzanie wiedzą, red. D. Jemielniak, A. Koźmiński, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Kisielnicki J., Sroka H. (2001), Systemy informacyjne biznesu: informatyka dla zarządzania, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa.
• Kuraś A. (2013) Big Data w świecie finansów - aspekty etyczne, http://zbp.pl/public/repozytorium/ wydarzenia/images/czerwiec_2014/KEB/Alicja_Kuras.pdf [dostęp: 3.02.2015].
• Materska K. (2004), Pozyskiwanie informacji gospodarczych, [w:] Społeczeństwo informacyjne i jego technologie, (red.) B. Sosińska-Kalata, K. Materska, W. Gliński, Wydawnictwo SBP, Warszawa, s. 109-130.
• Materska K. (2007), Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy, Wydawnictwo SBP, Warszawa.
• McKinsey Global Institute (2011), Big Data: the Next Frontier for Innovation, Competition, and Productivity, http://www.mckinsey.com/insights/business_technology/big_data_the_next_ frontier_ for innovation [dostęp: 3.02.2015].
• Nadolny M. (2012), Data economy - gospodarka oparta na danych, MGG Conferences Sp. z o.o., Warszawa.
• Niedzielska E. (2003), Podstawowe pojęcia informatyki, [w:] Informatyka ekonomiczna, (red.) E. Niedzielska, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław.
• OECD (2000), Zarządzanie wiedzą w społeczeństwie uczącym się, Wydanie w j. polskim, Minister- stwo Gospodarki, Radom.
• Oleński J. (2001), Ekonomika informacji: podstawy, PWE, Warszawa.
• Pieczykolan R. (2005), Informacja marketingowa, PWE, Warszawa.
• Samcik M. (2013), Big Data w praktyce: oni wiedzą pierwsi, komu grodzi rozwód, a kto jest w ciąży, http://samcik.blox.pl/2013/03/Big-Data-w-praktyce-oni-wiedza-pierwsi-komu-grozi.html [dostęp: 8.06.2015].
• Sameik M. (2014), To zaboli wielu. Nie spłaciłeś kiedyś kredytu? Dostaniesz zaporową stawkę na ubezpieczenie, http://samcik.blox.p1/2014/l1/To-zaboli-wielu-Nie-splaciles-kiedys-kredytu. htmlfdostęp: 8.06.2015].
• Stefanowicz B. (2013), Informacja, wiedza, mądrość, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• Ustawa z dnia 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych (UoUIG, 2003), Dz.U. z 2003 r. Nr 50, poz. 424.
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 marca 2011 w sprawie C-236/09 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, w postępowaniu Association belge des Consommateurs Test-Achats ASBL przeciwko Conseil des ministres (WTS, 2011), http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=pl&jur=C,T,F&num=C- 236/09&td=ALL [dostęp: 8.06.2015].
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 maja 2014 w sprawie C-131/12 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym w postępowaniu Google Spain SL, Google Inc. przeciwko Agencia de Protección de Dates (AEPD), Mario Costeja Gonzalez (WTS, 2014), http://curia.europa.eu/juris/celex.jsfPcelex-=62012CJ0131- -&langl =pl&type=TXT&ancre= [dostęp: 3.02.2015].