Kulturowo-religijny stosunek do bankowości a wielkie religie świata

• Autorzy: Lech Kurkliński

Warianty tytułu

Cultural and Religious Attitudes to Banking versus the Great World Religions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Bankowość należy do tych rodzajów działalności, dla której uwarunkowania kulturowe, w tym religijne (szczególnie wskazywane w przypadku islamu) odgrywają szczególną rolę. Obecny stosunek do bankowości jest w dużym stopniu rezultatem wielowiekowego kształtowania się postaw i wzorców kulturowych, dla których religia miała fundamentalne znaczenie. Cechuje go względnie wysoka trwałość, a zmiany są bardzo powolne, mimo postępującej globalizacji i unifikacji działalności banków. Dominujący model bankowości powstał wraz z utrwaleniem się dojrzałego kapitalizmu, a następnie został rozpowszechniony na całym świecie. Nastąpiła jej konfrontacja z lokalnymi uwarunkowaniami kulturowymi (religijnymi), ale tylko w przypadku krajów muzułmańskich doprowadziło to do powstania w zasadzie odmiennego wzorca. Jest to tym bardziej interesujące, gdyż podobieństwa poszczególnych religii wobec zagadnień finansowych są daleko idące, mimo kształtowania się w tak odmiennych warunkach geograficznych i historycznych. Zatem można postawić hipotezę badawczą, że istota stosunku do bankowości (oszczędzanie- pożyczanie) podlegała podobnym wpływom na całym świecie, a różnice dotyczyły intensywności ewolucji postaw oraz pewnych kulturowych (religijnych) niuansów. Jednakże te odmienności mają na tyle duże znaczenie, że mogą istotnie wpływać na rozwój sektora bankowego w poszczególnych regionach, zwłaszcza w świecie arabskim i Azji Południowo-Wschodniej. Dlatego też celem niniejszego artykułu jest pokazanie wpływu poszczególnych wielkich religii światowych na postrzeganie świata finansów, w tym bankowości oraz konsekwencje rozwojowe tej ostatniej dziedziny. (fragment tekstu)

EN

The article is dedicated to the attitude of the great world religions (Judaism, Christianity, Islam, Buddhism, Hinduism and Confucianism) to the world of finance, including banking. The issue of usury plays a key role together with the evolution of ethical aspects related to obtaining compensation for money lending. The analysis is focused on the other aspects of banking activities, such as saving, investing, and institutional development of the banking sector as well. The author underlines the far-reaching convergence between religions in this area, in spite of the considerable variation in historical and geographical conditions of their formation. The importance of cultural (religious) differences, including the nuances or more fundamental aspects, has a significant impact on bank management in different regions. For successful development, large multinational corporations have to take into consideration the abovementioned circumstances, regardless of globalization processes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bankowość; Religia; Różnice kulturowe; Kulturowe uwarunkowania

EN

Banking; Religion; Cultural differences; Cultural determinants

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2015
• Tom: 18
• Numer: nr 3
• Strony: 45--58

Twórcy

autor

Lech Kurkliński

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Al-Hamzani M., Islamic Banks Unaffected by Global Crisis, "Asharq-Al-Awsat", 30.08.2008, http://www.asharq-e.com/news.asp?section=6&id=14245.
• Arif M., Towards a Definition of Islamic Economics: Some Scientific Considerations, "Journal of Research in Islamic Economics" 1985, 2(2).
• Azid T., Anthology of Islamic Economics: Review of Some Basic Issues, "Review of Islamic Economics" 2010, 13 (2).
• Botticini M., Z. Eckstein, Religious Norms, Human Capital, and Money Lending in Jewish European History [w:] The Oxford Handbook of the Economics of Religion, Online Publication, September 2012, http://www1.idc.ac.il/Faculty/Eckstein/pdf/Botticini%20and%20Eckstein%20Handbook%20Chapter.pdf.
• Collins R., Weber's Last Theory of Capitalism: A Systematization, "American Sociological Review" 1980, Vol. 45, No. 6.
• Crim K., The Perrenial Dictionary of Word Religions, Harper and Row, New York 1989.
• Czerniak A., Bankowość islamska wobec globalnego kryzysu finansowego [w:] Religie światowe wobec współczesnych wyzwań gospodarczych, red. T. Dołęgowski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.
• Czerniak A., Symptomy kryzysu globalnego a etyka gospodarcza religii światowych. Analiza porównawcza bankowości islamskiej i bankowości klasycznej w kontekście kryzysu finansowego, "MPRA Paper" 2010, No. 26971, s. 48-50, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/26971/.
• Farooq M.O., Partnership, Equity-financing and Islamic Finance: Whither Profit-Loss-Sharing?, "Review of Islamic Economics" 2007, Vol. 11, Special Issue.
• Gellner D.N., The Uses of max Weber: Legitimation and Amnesia in Buddohology, South Asian History, and Antropological Practice Theory [w:] The Oxford Handbook of the Sociology of Religion, red. P. Clarke, Oxford University Press, Oxford 2009.
• Hasan M., J. Dridi, The Effects of the Global Crisis on Islamic and Conventional Banks: A Comparative Study, "IMF Working Paper" 2010, WP/10/201.
• Higginson R., M. Parsons, D. Clough, Usury, Investment and the Sub-Prime Sector, A Report Commissioned by the Church Investor Group, June 2008, www.churchinvestorsgroup.org.uk/system/files/documents/editor/.
• Horodecka N., Ogólne kodeksy etyczne jako wyraz międzynarodowych standardów postępowania w sferze działalności gospodarczej, praca magisterska, Uniwersytet Śląski, Katowice 2011, www.pafere.org/userfiles/file/magister%202011/natalia_horodecka2.pdf.
• Iannaccone L.R., Introduction to the Economics of Religion, "Journal of Economic Literature" 1998, vol. 36, no. 3.
• Iwanicki J., Geneza i etyka gospodarcza nowożytnego kapitalizmu, "Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny" 2012, nr 2.
• Jezierski A., C. Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski, Wydawnictwo Key Text, Warszawa 1998.
• Jurkowska A., Kryzys finansowy lat 2008-2009 a kondycja finansowa banków islamskich [w:] Finanse w niestabilnym otoczeniu - dylematy i wyzwania. Bankowość, red. I. Pyka, J. Cichorska, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" 2012, nr 105.
• Kietliński K., Religijne, historyczne i kulturowe uwarunkowania etyki biznesu [w:] K. Kietliński, V.M. Reyesai, T. Oleksyn, Etyka biznesu, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005.
• Kracik J., Kredyt i lichwa jako zjawiska społeczne, 17. Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Kraków 2004.
• Kuran T., Islamic Economics and the Islamic Subeconomy, "Journal of Economic Perspectives" 1995, 9(4).
• Kurkliński L., Wyzwania rozwojowe bankowości a jej uwarunkowania historyczno-kulturowe w Polsce [w:] Finanse - nowe wyzwania teorii i praktyki. Bankowość, red. A. Gospodarowicz, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" 2011, nr 171.
• Lehmann H., Ascetic Protestantism and Economic Rationalism: Max Weber Revisited after Two Generations, "The Harvard Theological Review" 1987, Vol. 80, No. 3.
• Napoleoni L., Economist Suggests Islamic Finance as Solution to Economic Crisis, "UNM Today" 2008, 17 listopada, http://www4.unm.edu/unmlive/?p=153.
• Özturk I., Global financial crisis highlights benefits of Islamic finance, "Todays Zaman" 2008, 22 października, http://www.todayszaman.com/columnists/ibrahim-ozturk_156567-global-financial-crisis-highlights-benefits-of-islamic-finance.html.
• Siewierski J., Idea wielokulturowości. Tradycja Rzeczypospolitej i doświadczenia obecne, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2010.
• Słownik języka polskiego. Tom pierwszy A-K, PWN, Warszawa, 1983.
• Sobieraj M., Filozofia Konfucjusza, www.racjonalista.pl/pdf.php/s,4265.
• Szołtun A., Systemy bankowe w Azji Południowo-Wschodniej, "Materiały i Studia NBP" 2002, nr 141.
• Tausch C.E., The Concept of "Usury" the History of an Idea, "Journal of the History of Ideas" 1952, Vol. 3, No 3.
• Visser W.A.M., A. McIntosh, A Short Review of the Historical Critique of Usury, "Accounting, Business & Financial History" 1998, 8(2).
• Weber M., Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010.
• Wierzbicki J., Ochrona konsumenta przed nadmiernymi odsetkami. Skuteczność rozwiązań antylichwiarskich, "Praktyczna Teoria", 8.12.2011, http://www.praktycznateoria.pl/ochrona-konsumenta/.
• Yeung I.Y.M., R.L. Tung, Achieving Business Success in Confucian Societies: The Importance of Guanxi (Connections), "Organizational Dynamics" 1996, Autumn Issue.

Identyfikatory

DOI

11089/12698