Sukcesja zewnętrzna w firmie rodzinnej. Ważne wyzwanie dla współczesnych gospodarek

• Autorzy: Izabela Koładkiewicz , Marta Wojtyra

Warianty tytułu

External Succession in a Family firm. The Significant Challenge for Contemporary Economies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyniki światowych badań wskazują, że sukcesja zewnętrzna w firmach rodzinnych coraz częściej zaczyna być rozpatrywana jako konkurencyjna do tradycyjnej sukcesji, gdy rodzinny biznes pozostawał w rodzinie. Sukcesja zewnętrzna, tak jak i sukcesja wewnętrzna, charakteryzuje się wysokim poziomem złożoności. Do podstawowych źródeł trudności, charakterystycznych też dla sukcesji wewnętrznej, należą kwestie natury psychologicznej lub emocjonalnej powiązane z osobą przedsiębiorcy - seniora. Często są też one odpowiedzialne za zbyt późne podjęcie sukcesyjnych działań, i w efekcie zmniejszenie szans na ich sukces. Kolejnym źródłem trudności, które przedsiębiorca - senior musi pokonać, realizując sukcesję zewnętrzną, jest jego brak doświadczenia oraz wiedzy na jej temat, w tym od kogo może uzyskać pomoc oraz gdzie może znaleźć potrzebne informacje (np. gdzie szukać informacji o potencjalnym nabywcy). W przypadku sukcesji zewnętrznej istotne też wyzwanie tworzą regulacje prawne, szczególnie w zakresie prawa przedsiębiorstw, podatków, jak również formalności administracyjnych. Komisja Europejska, dostrzegając wagę problemu sukcesji zewnętrznej, a w szerszej perspektywie zjawiska transferu przedsiębiorstw nie tylko rodzinnych, dla europejskiej gospodarki, podjęła działania na rzecz wsparcia głównych uczestników tego procesu: przedsiębiorcy - seniora sprzedającego biznes oraz potencjalnego jego kupca. Do podstawowych obszarów, w jakich mogą oni otrzymać pomoc należy: • pobudzanie świadomości przedsiębiorcy - seniora o konieczności planowania procesu sukcesji, • edukacja, • mentoring, szkolenia i doradztwo, • działania wspierające łączenie przedsiębiorcy -seniora z potencjalnymi kupcami oraz wsparcie finansowe. W Polsce zagadnienie sukcesji zewnętrznej w firmach rodzinnych wciąż praktycznie pozostaje niedostrzeżone. W dużej mierze może to wynikać z faktu, że w pierwszej generacji właścicieli - założycieli polskich biznesów rodzinnych dominuje silna chęć pozostawienia ich w rodzinie. Nie ulega jednak wątpliwości, że w pewnym momencie rozwoju tego typu podmiotów, sukcesja zewnętrzna zacznie zyskiwać na znaczeniu. Dlatego też dobrze by było, gdyby polscy przedsiębiorcy - seniorzy, zamierzający sprzedać biznes rodzinny, mieli do dyspozycji podobne formy wsparcia, z których już korzystają przedsiębiorcy - seniorzy z bardziej rozwiniętych krajów UE. (fragment tekstu)

EN

The purpose of this article is to approach the issue of external succession in a family firm, which is understood as a transfer of business ownership as well as business management, in the hands of people outside the family - owners. The important element of considerations discussed herein is also the presentation of forms of support, which may be used by owners of European family firms when they decide on this type of succession. The success of this transaction type gains importance in the context of business continuity and thus preservation of workplaces provided by it. European Commission recognizing the significance of external succession problem and in a wider perspective the phenomenon of business transfer (not only family business) for European economy, took actions to support main participants in this process: entrepreneur - senior selling business and its potential acquirer. The primary areas in which they may receive help are: raising awareness of entrepreneur - senior about necessity of planning succession process, education, mentoring, training and consulting, matchmaking between senior entrepreneur and potential buyers and financial support.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Rodzina; Fuzje i przejęcia; Przekształcenia własnościowe; Przeniesienie praw własności; Sukcesja

EN

Enterprises; Family; Mergers and acquisitions; Ownership transformations; Transfer of ownership; Succession

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2015
• Numer: t. 16, z. 7, cz. 1 Firmy rodzinne - doświadczenia i perspektywy zarządzania
• Strony: 23--38

Twórcy

autor

Izabela Koładkiewicz

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

autor

Marta Wojtyra

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Bibliografia

• Cieślik J. (2014), Przedsiębiorczość, polityka, rozwój, SEDNO, Warszawa.
• Deschamps B. (2012), External takeover of small - and medium-sized enterprises: What do we know?, komputeropis.
• Duh M. (2012), Family Businesses: The extensiveness of succession problems and possible solutions [w:] T. Burger-Helmchen, Entrepreneurship - Gender, Geographies and Social Context, InTech, Strasburg.
• European Commission (1994), Commission Recommendation of 7 December 1994 on the transfer of small and medium-sized enterprises, "Official Journal of the European Communities", Brussels.
• European Commission (2003a), Transfer of businesses - continuity through a new beginning, Final report of the MAP 2002 project, Brussels.
• European Commission (2003b), Helping the transfer of businesses. A 'good practice guide' of measures for supporting the transfer of businesses to new ownership, Brussels.
• European Commission (2006), Markets for business transfers fostering transparent marketplaces for the transfer of business in Europe, Report of the Expert Group, Brussels.
• European Commission (2008), Entrepreneurship in higher education, especially within non-business studies, Final Report of the Expert Group,Brussels.
• European Commission (2011), Business Dynamics: Start-ups, business transfers and bankruptcy, Final Report, Brussels.
• European Commission (2012), Facilitating transfer of business. Guide series: How to support SME Policy from structural Funds, Brussels.
• Halter F., Schrettle T., Baldegger R. (2009), Effective Succession Management: A study of emotional and financial aspects in SMEs, Credit Suisse, Zürich.
• Inicjatywa Firm Rodzinnych i THINKTANK (2012), Dobra Sukcesja. Nowoczesne podejście do zarządzania sukcesją i majątkiem w firmach rodzinnych, THINKTANK, Warszawa.
• Instytut Biznesu Rodzinnego (2013), Barometr sukcesyjny i prognozowanie ścieżek kariery dzieci z firm rodzinnych, Raport Instytut Biznesu Rodzinnego i KPMG.
• Jeżak J., Popczyk W., Winnicka Popczyk A. (2004), Przedsiębiorstwo rodzinne funkcjonowanie i rozwój, Difin, Warszawa.
• Kowalewska A. (red.) (2009), Firmy rodzinne w polskiej gospodarce - szanse i wyzwania, Raport, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PARP, Warszawa.
• Lewandowska A. (red.) (2013), Kody wartości. Diagnoza sytuacji sukcesyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych w Polsce, Raport, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PARP, Warszawa.
• Malinen P. (2001), Like father, like son? Small family business succession problems in Finland, "Enterprise and Innovation Management Studies", t. 2, nr 3.
• Massis A., Chua J.H., Chrisman J.J. (2008), Factors preventing intra-family succession, "Family Business Review", t. 21, nr 2.
• Matser I., Lievens J. (2010), The succession scorecard, a tool to assist family business's trans-generational continuity, An international conference: Transfer of Ownership in Private Businesses - European Experiences. Stockholm, Sweden, 25th - 26th March 2010, materiały pokonferencyjne.
• Pasanen M., Laukkanen T. (2006), Team-managed growing SMEs: a distinct species, "Management Research News", t. 29, nr 11.
• Sharma P. (2004), An overview of the field of family business studies: current status and directions for future, "Family Business Review", t.17, nr 1.
• Sułkowski Ł., Marjański A. (2009), Firmy rodzinne - jak osiągnąć sukces w sztafecie pokoleń, Poltext, Warszawa.
• Surdej A., Wach K. (2010), Przedsiębiorstwa rodzinne wobec wyzwań sukcesji, Difin, Warszawa.
• Thevenard-Puthod C., Picard C. (2012), The effectiveness of business transfer mentoring for reducing buyers' perceived difficulties during the post-transfer phase: Lessons from an experimental European project, komputeropis.
• Transeo (2014), Awareness-raising of the business owner about transferring/selling the business. Final Report, komputeropis.
• Van Teeffelen L., Weesie E., Uhlaner L. (2014), Altering student's preferences for takeover entrepreneurship: Action research based on threshold theory, komputeropis.
• Van Teeffelen L. (2012), Avenues to improve success in SME business transfers: reflections on theories, research and policies, Hogeschool Utrecht, Utrecht.
• Vozikis G.S., Weaver K.M., Liguori E.W. (2013), Do family cohesion and family member skill evaluation affect family business internal or external hiring decisions?,"Journal of Management Policy and Practice", t. 14, nr 1.
• Wennberg K., Wiklund J., Hellerstedt K., Nordqvist M. (2011), Implications of Intra-Family and External Ownership Transfer Of Family Firms: Short Term and Long Term Performance, "Ratio Working Paper", nr. 172.
• Ward J.L. (1987), Keeping the Family Business Healthy, Jossey-Bass Publishers, San Francisco.