Evolution of the Lower Mszanka Channel Section after Training Using Stage Correction Method

• Autorzy: Joanna Korpak
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Stage correction is currently the most frequently used type of the Carpathian streams training. It aims at decreasing the channel slope and limiting the bottom erosion, which over the last years led to a considerable channel deepening. The aim of the paper is the analysis of the stage correction effect on changes of the channel development and its functioning against its evolution during an over a hundred-year period. The investigations were conducted in the lower section of the Mszanka channel, a right tributary of the Raba River, which was wholly trained by means of stage correction. The training was conducted in three parts in the years 1977-2013. Available archival cartographic and photographic records, results of geomorphological research, etc. were used for the analysis. Information about the present functioning of the channel was obtained from geomorphological mappings conducted in 2004 and 2015. In result of training works, formerly braided Mszanka channel became transformed into a single thread and sinuous channel. 25 concrete drop structures and many steps were constructed in the bottom. The riverbanks were reinforced. In result of stage correction application the bedload was caught between the drop structures, whereas the channel below was underloaded with material. Therefore it became deepened. At this point the next stage of training was started and finally the drop structures were constructed until the river mouth. However, it did not stop the erosion process, although slowed it down greatly. At present the riverbed at this point is incised to the bedrock. Downcutting and lateral erosion play the main role in its development. The channel is unstable and the hydraulic structures are being destroyed, particularly during floods. The greatest error of the training was too big shortening, straightening and narrowing of the channel at simultaneous cutting it off from the material supply source.(original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Water management; River regulation

PL

Gospodarka wodna; Regulacja rzek

• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2015
• Numer: nr IV/3
• Strony: 1285--1302

Twórcy

autor

Joanna Korpak

• Cracow University of Technology

Bibliografia

• Bojarski, A., Jeleński, J., Jelonek, M., Litewka, T., Wyżga, B., Zalewski, J. (2005). Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich. Warszawa: Ministerstwo Środowiska, Departament Zasobów Wodnych, 143.
• City Office Mszana Dolna, 2013, http://www.mszana-dolna.eu/-zielone-plaze-nadmszanka-dzieki-rzgw.html, acessed in October 2015.
• Jansen, P. Ph., Bendegom, L., van den Berg, J., de Vries, M., Zanen, A. (1979). Principles of river engineering. The non-tidal alluvial river. London, San Francisco, Melbourne: Pitman, 509.
• Kamykowska, M., Kaszowski, L., Krzemień, K. (1999). River channel mapping instruction. Key to the river bed description. In: K. Krzemień (Ed.), River channels. Pattern, structure and dynamics. Kraków: Prace Geogr. Inst. Geografii UJ, 104, 9-25.
• Klimek, K. (1987). Man's impact on fluvial processes in the Polish Western Carpathians. Geografiska Annaler, 69A, 221-226.
• Komędera, M. (1993). Zmiany systemu korytowego Mszanki, praca magisterska IG UJ.
• Korpak, J. (2007a). The influence of river training on mountain channel changes. Geomorphology, 92, 166-181.
• Korpak, J. (2007b). Morfologiczna rola budowli regulacyjnych w górskich systemach fluwialnych. Ph.D. Thesis, Jagiellonian University, Cracow, Poland.
• Korpak, J. (2008). Rola maksymalnych wezbrań w funkcjonowaniu systemów uregulowanych koryt górskich, Landform Analysis, 8, 41-44.
• Korpak, J. (2012). Antropopresja w karpackich systemach fluwialnych wczoraj i dziś. Antropopresja w wybranych strefach morfoklimatycznych - zapis w rzeźbie i osadach., Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 192-200.
• Korpak, J., Krzemień, K., Radecki-Pawlik, A. (2008). Wpływ czynników antropogenicznych na zmiany koryt cieków karpackich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Monografia 4, Kraków: PAN, 89.
• Krzemień, K., 1984. Współczesne zmiany modelowania koryt potoków w Gorcach. Zesz. Nauk. UJ, Prace Geogr., 59, 83-96.
• Lenar-Matyas, A., Korpak, J., Mączałowski, A. (2015). Influence of extreme discharge on restoration works in mountain river - a case study of the Krzczonówka River (southern Poland). Journal of Ecological Engineering, 16/3, 83-96.
• Łapuszek, M., Ratomski, J. (2006). Metodyka określania i charakterystyka przebiegu oraz prognoza erozji dennej rzek górskich dorzecza górnej Wisły. Seria Inżynieria Środowiska, Monografia 332, Kraków: Politechnika Krakowska, 122.
• Punzet, J. (1981). Zmiany w przebiegu stanów wody w dorzeczu górnej Wisły na przestrzeni 100 lat (1871-1970). Folia Geogr., Ser. Geogr. Phys., 14, 5-28.
• Ratomski, J. (2013). Zabudowa zlewni i koryt potoków górskich. Kraków: Wydawnictwo PK, 312.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, 2011.
• Soja, R. (1984). Mountain channel deepening related to water discharge. Proceedings of the CNR-PAN Meeting, Torino, 303-310.
• Wyżga, B. (1991). Present-day downcutting of the Raba River channel (Western Carpathians, Poland) and its environmental effects. Catena, 18, 551-566.
• Wyżga, B. (2001). A geomorphologist's criticism of the engineering approach to channelization of gravel-bed rivers: case study of the Raba River, Polish Carpathians. Environmental Management, 28, 341-358.
• Zestawienie budowli regulacyjnych na rzekach i potokach, 2004, RZWG, Kraków.
• Project no. 11/90/8, Projekt regulacji potoku Mszanka w km 0,000-12,500, C. K. Namiestnictwo we Lwowie, 1910.
• Project no. 4039, Dokumentacja techniczna na wykonanie remontu zapory na potoku Mszanka w km 5,724 w Mszanie Górnej, 1971.
• Project no. 3337, Regulacja potoku Mszanki wraz z dopływem potoku Poręba w miejscowościach Mszana Dolna-Poręba Wielka, Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego w Krakowie, Pracownia Projektowa, 1977.
• Project no. 4175, Inwentaryzacja powykonawcza korekcji stopniowej na potoku Mszanka, 1989.
• Project no. 1750, Systematyczna zabudowa potoku Mszanka w km 0,000-2,140 w miejscowości Mszana Dolna, Projekt budowlany i wykonawczy, Ośrodek Usług Inżynierskich "STAAND" sp. z o.o., 2000.

Identyfikatory

DOI

http://dx.medra.org/10.14597/infraeco.2015.4.3.093