Różnice w postrzeganiu ciała w grupie pływaków i lekkoatletów oraz osób nietrenujących w wieku 14-25 lat

• Autorzy: Aleksandra Budzisz

Warianty tytułu

Differences in Body Perception among Atheletes, Swimmers and Non-Training Persons at the Age of 14-25

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie postrzegania ciała jest zagadnieniem zindywidualizowanym, jednakże dzięki dostępnym narzędziom można dokonać jego oceny i porównań. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań własnych dotyczących różnic w subiektywnej ocenie ciała ze względu na płeć, uprawianą dyscyplinę sportową, wiek badanych oraz poziom osiągnięć sportowych określonych za pomocą klasy sportowej. Grupę badawczą stanowiło 167 osób (kobiet i mężczyzn) trenujących lekkoatletykę, pływanie oraz grupa kontrolna (nietrenująca). Badanie przeprowadzone zostało w okresie od listopada 2014 r. do lutego 2015 r. w COS Zakopane, COS Spała, na zgrupowaniu zawodników klubu ZLKL w Bronowicach oraz wśród uczniów gimnazjum w Krupskim Młynie. Jako narzędzie badawcze wykorzystano skalę oceny ciała (The Body Esteem Scale - BES), którą opracowali w 1984 r. S.L. Franzoi i S.A. Shields, a została spolszczona przez M. Lipowską i M. Lipowskiego w 2014 r. Kwestionariusz ten składa się z 35 elementów opisujących stosunek do własnego ciała, które mogą być analizowane jako pojedyncze wyniki lub zsumowane jako podskale dla płci. Wyniki przeprowadzanych badań wykazały istotne różnice w ocenie obrazu własnego ciała z punktu widzenia płci, uprawianej dyscypliny sportowej, wieku oraz klasy sportowej. W pozytywnej ocenie ciała lepiej wypadli mężczyźni. Z punktu widzenia dyscypliny sportowej najwyższe wartości osiągali lekkoatleci, a najniższe pływacy (nawet na tle grupy kontrolnej). Wiek określił zależność między grupami i pozytywniejszym postrzeganiem obrazu ciała - im starsi byli badani, tym ich wyniki względem młodszych grup były wyższe. Klasa sportowa, pośrednio związana z wiekiem, z perspektywy różnic wypada następująco: wyższa klasa istotnie różni się pod względem oceny ciała od braku klasy sportowej. (abstrakt oryginalny)

EN

Concept of the body perception is an individualized issue, however thanks to the available research tools, it is possible to measure, compare and grade it. The aim of this article is to present the results of own research, which shows differences in the body perception on account of gender, trained sport discipline, age of researched group and the level of sport achievement, described by the sport class. In the researched group there were 167 persons (both males and females), among them people who trained track&fields or swimming and the control group (non-training). The research was conducted in the time period from November 2014 to February 2015 in COS Zakopane, COS Spała, as well as on a sport camp in Bronowice organized by ZLKL, and among students of the junior high school in Krupski Młyn. Body Esteem Scale (BES) was used for the purpose of this research. It has been developed in 1984 by S.L. Franzoi and S.A. Shields, translated and standardized into Polish by M. Lipowska and M. Lipowski in 2014. The questionnaire contains 35 items, which describe the attitude to own body. They results may be analysed separately, or as a summed subscale directed for a specific gender. The results of conducted research showed significant differences in body perception regarding to gender, sport discipline, age and sport class. In positive body perception regarding to gender, higher values rated males. The significant differences in regard to discipline appeared in high values of the athletes, and the lowest among swimmers (even control group rated themselves better). Age was also a significant factor in differences, described as dependence between groups and better body image perception - the older the researched group was, the higher values they reached in the body image. The sport class, as a significant differentiating factor, is correlated with age - it defines that higher sport class significantly differentiates, in regard to lack of sport class. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sport; Młodzież; Psychologia postrzegania; Wyniki badań

EN

Sport; Youth; Psychology of perception; Research results

• Czasopismo: Marketing i Rynek
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 11 (CD)
• Strony: 219--227

Twórcy

autor

Aleksandra Budzisz

• Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

Bibliografia

• Głębocka, A. (2010). Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Jakubiec, B. i Sękowski, A. (2007). Obraz ciała u tancerzy. W: P. Francuz, W. Otrębski (red.), Studia z psychologii w KUL (t. 14). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kołoło, H., Guszkowska, M., Mazur, J. i Dzielska, A. (2012). Self-efficacy, self-esteem and body image as psychological determinants of 15-year old adolescents' physical activity levels. Human Movement, 13 (3), 264-270. DOI: 10.2478/v10038-012-0031-4.
• Kowalczyk, M. (2012). Męskie ciało w niemęskim sporcie. Wizerunki mężczyzn w łyżwiarstwie figurowym. Wrocław: Rozprawy naukowe AWF.
• Lipowska, M. i Lipowski, M. (2013). Polish normalization of the Body Esteem Scale. Health Psychology Report, 1, 72-81. DOI: 10.5114/hpr.2013.40471.
• Mikołajczyk, M. (2007). Spostrzeganie własnego ciała i zadowolenie z ciała w homogennym kulturowo środowisku wioślarzy. Medycyna Sportowa, 23, 155-162.
• Raczyńska, B. (2001). Zaburzenia żywieniowe u zawodniczek. Sport Wyczynowy, (5-6), 437-438.
• Robak, A. (2009). Rozwojowe aspekty doświadczania ciała w okresie dzieciństwa. W: B. Ziółkowska, A. Cwojdzińska, M. Chołody (red.), Ciało w kulturze i nauce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 9-16.
• Wilczyńska, D. i Krawczyński, M. (2008). Samoocena ciała oraz wybrane cechy osobowości u kobiet uprawiających i nieuprawiających sportu. W: M. Krawczyński (red.), Psychologiczne konteksty aktywności fizycznej człowieka. Gdańsk: Wydawnictwo Ateneum, 157-170.