Identyfikacja czynników rozwoju przedsiębiorstw na obszarach wiejskich w Polsce w ujęciu przestrzennym

• Autorzy: Patrycjusz Zarębski

Warianty tytułu

Identification of Factors the Enterprises Development in Polish Rural Areas in Spatial Terms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badań była identyfikacja składowych poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego odpowiedzialnych za rozwój przedsiębiorstw na obszarach wiejskich. W pierwszym etapie przeprowadzono analizę autokorelacji przestrzennej zmian natężenia przedsiębiorstw i wskazano 4 grupy gmin: tworzących klastry wysokich wartości, klastry niskich wartości, a także przypadki nietypowe występowania w przestrzeni pojedynczych wysokich bądź niskich wartości wskaźnika. Dla każdej z grup przeprowadzono oddzielnie analizę współzależności w odniesieniu do składowych poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego. Analiza współczynnika korelacji liniowej w wyznaczonych reżimach przestrzennych wykazała zróżnicowaną siłę wpływu składowych poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego na zmianę natężenia przedsiębiorstw. Dla obszarów wiejskich w ujęciu ogólnym za istotne determinanty uznano: stopień zrównoważenia rynku pracy oraz zamożność i spójność społeczności lokalnej. Względnie wysokie wartości współczynnika korelacji dla wszystkich analizowanych składowych poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego zaobserwowano jedynie w grupie gmin zaliczonych do klastrów wysokich wartości (HH), czyli sąsiadujących ze sobą gmin o ponad przeciętnym rozwoju przedsiębiorstw. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the discussion in this paper was to identify the components of the level of socio-economic development responsible for enterprises development in rural areas. In the first stage, was performed spatial autocorrelation analysis variations in the rate of enterprises and identified 4 municipalities groups: forming clusters of high values, clusters of low value, as well as cases of atypical occurrence in the high single or low values of the indicator. For each of the groups correlation analysis was conducted separately with respect to the components of the level of socio-economic development. Analysis of correlation coefficient in the designated spatial regimes revealed variable strength of a constituent of socio-economic change in the intensity of enterprises. In general for rural areas as important determinants were considered: the degree of labor market sustainability and prosperity and cohesion of the local community. The relatively high values of the correlation coefficient for all the analyzed components of the level of socio-economic development was observed only in the group of municipalities included in the clusters of high values (HH), which is adjacent communes with above-average growth enterprises. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Rozwój społeczno-gospodarczy; Rozwój przedsiębiorstwa; Autokorelacja przestrzenna

EN

Rural areas; Social economic development; Enterprise development; Spatial autocorrelation

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2015
• Tom: 17
• Numer: z. 4
• Strony: 362--368

Twórcy

autor

Patrycjusz Zarębski

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

Bibliografia

• Anselin L. 1995: Local indicators of spatial association -LISA, Geogr. Annal., 27, 93-115.
• Gorzelak G. 2003: Bieda i zamożność regionów - założenia, hipotezy przykłady, Uniwersytet Warszawski, Centrum Studiów Regionalnych i Lokalnych, Studia Regionalnie Lokalne, nr 1 (11), 37-58.
• Heffner K. 2007: Rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich. Definicje - Uwarunkowania - Zależności - Czynniki - Skutki. Badania zróżnicowania rozwoju obszarów wiejskich, [w:] A. Rosner (red.), Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, IRWiR PAN, Warszawa, 11-26.
• Kopczewska K. 2006: Ekonometria i statystyka przestrzenna z wykorzystaniem programu R CRAN, CEDEWU.
• Rosner A. (red.). 2000: Lokalne bariery rozwoju obszarów wiejskich, Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA).
• Rosner A., Heffner K., Stanny M. 2007: Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, IRWIR-PAN, Warszawa.
• Rosner A., Stanny M. 2014: Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap I, Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Stanny M. 2013: Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, IRWIR PAN, Warszawa.
• Suchecki B., Olejnik A. 2010: Miary i testy statystyczne w eksploracyjnej analizie danych przestrzennych, [w:] B. Suchecki (red.), Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck.
• Śleszyński P. 2007: Gospodarcze funkcje kontrolne w przestrzeni Polski, Prace Geograficzne, t. 213, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Śleszyński P. 2009: Zmiany strukturalne i przestrzenno-funkcjonalne w rozwoju przedsiębiorczości po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3(37), 5-26.