Deterministic Chaos in Economic Processes Modeling

• Autorzy: Nina Siemieniuk , Tomasz Siemieniuk

Warianty tytułu

Chaos deterministyczny w modelowaniu procesów ekonomicznych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Modelowanie procesów ekonomicznych jest przedmiotem licznych badań i analiz. Wykorzystuje się w nich różne metody i narzędzia badawcze. Próby opisu funkcjonowania zjawisk ekonomicznych podejmowane są w ramach wielu dyscyplin naukowych, np. ekonomii, matematyki, psychologii. Rozmaitość stosowanych teorii i metod znajduje swój wyraz w różnorodności uzyskiwanych wyników i prognoz. W celu przewidywania przyszłego zachowania się rynku akcji czy rynku walut konstruowane są rozmaite modele, które nigdy nie dają pełnej pewności sukcesu i są zwykle obarczone ryzykiem inwestycyjnym. Jedną z nowszych koncepcji modelowania procesów ekonomicznych, takich jak rynek akcji, rynek walut, jest teoria chaosu deterministycznego. Stanowi ona próbę odejścia od idei efektywności rynków kapitałowych czy rynków walutowych w stronę bardziej uniwersalnego widzenia mechanizmów rządzących nimi. Cechy charakterystyczne, stany nierównowagi oraz mechanizm sprzężenia zwrotnego w wymiarze czasowym znajdują swój wyraz w opisie za pomocą dynamicznych systemów nieliniowych. W publikacji omówiono wybrane zagadnienia wykorzystania teorii chaosu deterministycznego do opisu funkcjonowania wybranych zjawisk ekonomicznych. Publikacja zawiera zagadnienia dotyczące istoty chaosu deterministycznego, wybrane przykłady wykorzystania teorii chaosu do opisu zjawisk ekonomicznych ze szczególnym uwzględnieniem rynku kapitałowego i rynku walut

Modeling of economic processes is the subject of numerous studies and analyzes. There are a variety of methods and research tools used. Attempts to describe the functioning of economic processes are taken within multiple disciplines, e.g. economics, mathematics, psychology. A variety of theories and methods used are reflected in the diversity of the obtained results and forecasts. In order to predict the future behavior of the stock market or currency market, various models are designed, which never give full assurance of success and are usually burdened, with investment risk. One of the newer concepts of modeling economic processes, such as the stock market or the currency market, is the deterministic chaos theory. It is an attempt to move away from the idea of the efficiency of capital markets and currency markets, towards a more universal view of the mechanisms governing them. Characteristics features, imbalances and positive feedback mechanism in time, are reflected in the description with the use of non-linear dynamic systems. The publication discusses the selected issues using deterministic chaos theory to describe the operation of some economic processes. The paper includes issues related to the essence of deterministic chaos, selected examples of chaos theory to describe economic processes with particular emphasis on the capital market and currency market.(abstrakt oryginalny)(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Deterministic chaos; Capital market; Chaos theory; Foreign Exchange (FX)

PL

Chaos deterministyczny; Rynek kapitałowy; Teoria chaosu; Rynek walutowy

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 234
• Strony: 153--163

Twórcy

autor

Nina Siemieniuk

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Tomasz Siemieniuk

• Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku

Bibliografia

• Chorafas D.N. (1994), Chaos Theory in the Financial Markets. Irwin, Chicago.
• Czarnecki Ł., Grech D. (2010), Multifractal Dynamics of Stock Markets. "Acta Physica Polonica A", Tom 117.
• Drabik E. (2002), Dynamiczne nieliniowe modele ekonometryczne: model cykli koniunkturalnych Kaleckiego-Kaldora oraz model wzrostu [w:] W. Tarczyński (red.), Rynek kapitałowy. Skuteczne inwestowanie, Szczecin.
• Jakimowicz A. (2013), Katastrofy i chaos w wyjaśnianiu złożoności procesów gospodarczych, "Economic Studies", nr 3.
• Kudrewicz J. (1993), Fractal and Chaos, WNT, Warszawa.
• May R., Beddington J.R. (1975), Nonlinear Difference Equations: Stable Points, Stable Cycles, Chaos, maszynopis.
• Martyn T. (1996), Fractals and Its Visualisation Algorithms, Nakom, Poznań.
• Nazarko J., Siemieniuk N., Mosdorf R. (1999), Fractal Analysis of Polish Stock Market Behaviour [in:] Proceedings of 1999 Advanced Simulation Technologies Conference. Computer Simulation in Business, San Diego.
• Parker T.S., Chua L.O. (1987), Chaos: A Tutorial for Engineers, Proceedings of the IEEE, Vol. 75, No. 8.
• Peters E.E. (1997), Teoria chaosu a rynki kapitałowe, Wig Press, Warszawa.
• Siemieniuk N. (2009), Wykorzystanie teorii chaosu deterministycznego do analizy rynków kapitałowych na przykładzie indeksu WIG, "Optimum. Studia Ekonomiczne", nr 4(44).
• Siemieniuk N. (2001), Fraktalne właściwości polskiego rynku kapitałowego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Siemieniuk N., Siemieniuk T. (2012), Использование теории хаоса в описании валютного рынка в Польше, Moskiewski Uniwersytet im. S. Witte, Moskwa.
• Schuster H.G. (1989), Deterministic Chaos, An Introduction, VCH, Weinheim.
• Takens F. (1981), Detecting Strange Attractors in Turbulence [in:] D.A. Rand, L.S. Young (eds.), Dynamical Systems and Turbulence, Springer Verlag, New York, pp. 366-381.
• [www1] Encyklopedia zarządzania, http://mfiles.pl/pl/index.php/Rynek_walutowy (accessed: 17.05.2015).
• [www2] Chaos theory, https://www.msu.edu/~prohorov/paper.pdf (accessed: 17.05.2015).
• [www3] Karaguler T., Chaos theory and exchange rate problem, http://www.opf.slu.cz/ vvr/akce/turecko/pdf/Karaguler.pdf (accessed: 17.05.2015).
• [www4] http://www.twojbiznes.org/teoria-trend.htm (accessed: 12.09.2012).