Osoba niepełnosprawna: bohater, podopieczny czy jeden z nas? Konstruowanie społecznych kategorii swojskości i obcości w wypowiedziach pracowników programów asystenckich

• Autorzy: Ewa Nowicka , Małgorzata Głowacka-Grajper

Warianty tytułu

Hero, Mentee, or One of Us? Social Construction of the "We" and "They" Categories in the Discourse of the Disabled People's Assistants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorki dokonały analizy kwestii postrzegania osób niepełnosprawnych przez ich asystentów działających w ramach programu realizowanego przez m.st Warszawa oraz Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Warszawskiego. We wnioskach wskazano na występujące nadal w społeczeństwie (czego odbiciem są wypowiedzi asystentów osób niepełnosprawnych) bariery w postrzeganiu osób niepełnosprawnych jako pełnoprawnych (takich samych) członków społeczeństwa.(fragment tekstu)

EN

In the paper the authors deal with the issue of the perception of people with disabilities by people working as their assistants. They compare two assistance programs for people with disabilities - the program of the city of Warsaw and the program of the Office for People with Disabilities at the University of Warsaw. The authors show that in the assistants' statements one can find three images of "strangeness" of people with disabilities and analyze in details their content. Only one of them is a picture showing a social inclusion, and two others - although they seem to be positive - create distance between people with disabilities and the rest of society.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Osoby niepełnosprawne; Rehabilitacja niepełnosprawnych; Badania ankietowe

EN

Disabled people; Rehabilitation of disabled persons; Questionnaire survey

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2 (42) Niepełnosprawni i polityka przeciwdziałania ich wykluczeniu
• Strony: 67--93

Twórcy

autor

Ewa Nowicka

• Uniwersytet Warszawski

autor

Małgorzata Głowacka-Grajper

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Asystent osoby niepełnosprawnej. Nowy zawód i nowa usługa systemu pomocy społecznej, A. Żukiewicz (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
• Bedyńska S., Rycielski P., Kim jestem? Przeciwdziałanie stereotypizacji i stygmatyzacji osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• Błaszczak M., Przybylski Ł., Rzeczy są dla ludzi: niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• Błeszyńska K., Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 2001.
• Boryszewski P., Niepełnosprawni w opinii społeczności lokalnych na przykładzie 10 wybranych gmin w Polsce, Wydawnictwo APS, Warszawa 2007.
• Bulenda T., Graban J., Książkiewicz I., Pawłowski P., Niepełnosprawni - normalna sprawa, Fundacja "Polska bez barier", Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa 2001.
• Dudkiewicz M., Zastosowanie analizy pola semantycznego i analizy gloss dla zaprezentowania sposobu postrzegania świata społecznego, "Qualitative Sociology Review" 2006, t. 2, nr 1.
• Eggins S., Martin J.R., Gatunki i rejestry dyskursu [w:] Dyskurs jako struktura i proces, T.A. van Dijk (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. Fairclough N., Discours
• e and Social Change, Polity Press, Cambridge 1992.
• Fairclough N., Wodak R., Krytyczna analiza dyskursu [w:] Współczesne teorie socjologiczne, t. 2, A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Frąckiewicz L., Koczur W., Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego, Katowice 2010.
• Gajdzica Z., Kategorie opresyjne i nacechowane pozytywnie w deskrypcji sytuacji społecznej człowieka niepełnosprawnego [w:] Człowiek z niepełnosprawnością w przestrzeni społecznej, Z. Gajdzica (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009.
• Iwański J., Owczarek D., Potrzeba bycia rozumianym. Komunikacja społeczna i funkcjonowanie w grupie osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• Jakość życia osób niepełnosprawnych i nieprzystosowanych społecznie, Z. Palak (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
• Kazanowski Z., Przemiany pokoleniowe postaw wobec osób upośledzonych umysłowo, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011.
• Kołaczek B., Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2010.
• Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Kowalczyk O., Rola pomocy osobistej w procesie integracji społecznej osób niepełnosprawnych w Polsce i w innych krajach, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2003.
• Miczka E., Kognitywne struktury sytuacyjne i informacyjne w interpretacji dyskursu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002.
• Nie w pełni sprawni, D.M. Piekut-Brodzka (red.), Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 2008.
• Nowicka E., Swojskość i obcość jako kategorie socjologicznej analizy [w:] Swoi i obcy, E. Nowicka (red.), Instytut Socjologii UW, Warszawa 1990.
• Poradnik osobistego asystenta osoby niepełnosprawnej ruchowo, I. Odrobińska (red.), Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Warszawa 2005.
• Sahaj T., Niepełnosprawni i niepełnosprawność w mediach, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2013.
• Smoczyńska K., Przestrzenie relacji społecznych. Osoby z ograniczeniami sprawności w społecznościach lokalnych i wirtualnych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• Skrzetuska E., Osik-Chudowolska D., Wojnarowska A., Poziom życia osób niepełnosprawnych w okresie transformacji ustrojowej w ich własnej ocenie, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002.
• Społeczne korzyści zatrudniania osób niepełnosprawnych, A. Barczyński (red.), Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna, Warszawa 2008.
• Trojańska M., Asystent osoby niepełnosprawnej jako metoda aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych [w:] Asystent osoby niepełnosprawnej. Nowy zawód i nowa usługa systemu pomocy społecznej, A. Żukiewicz (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
• van Dijk T.A., Badania nad dyskursem [w:] Dyskurs jako struktura i proces, T.A. van Dijk (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• van Dijk T.A., Prejudice in Discourse, Banjamins, Amsterdam 1985.
• Wołowicz-Ruszkowska A., Zanikanie? Trajektorie tożsamości kobiet z niepełnosprawnością, Wydawnictwo APS, Warszawa 2013.
• Wsparcie dla osób z ograniczeniami sprawności i ich otoczenia. Wyniki badań, A.I. Brzezińska, J. Pluta, P. Rycielski (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• Żółkowska T., Od medyczno-przedmiotowych do humanistyczno-podmiotowych koncepcji niepełnosprawności, DSWE, Wrocław 2004.
• Żółkowska T., Usługi dla dorosłych osób z niepełnosprawnością - integracja i segregacja [w:] W stronę podmiotowości osób niepełnosprawnych, A. Klinik (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
• Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721.