Polityka przestrzenna i kierunek zmian wybranych małych miast

• Autorzy: Dorota Sowa

Warianty tytułu

Spatial Policy and Direction of Change of Selected Small Towns

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na obraz polskiej przestrzeni największy wpływ ma prawodawstwo realizowane przez lokalne działania planistyczne. Nie mniej jednak współcześnie, w dobie wolności rynkowej, żywiołowości procesów inwestycyjnych i nadinterpretacji prawa własności, lokalna polityka przestrzenna ma przed sobą duże wyzwanie. Musi ona pogodzić rozwój gospodarczy z racjonalnością działań planistycznych. W sytuacji, gdy wolność budowlana, utożsamiana z prawem do swobodnej zabudowy własnego terenu, jest to niezwykle trudne. Zachowanie podstawowych priorytetów planowania przestrzennego, jakimi są ład przestrzenny i zrównoważony rozwój wręcz niemożliwe. Każda przestrzeń staje się bowiem potencjalną przestrzenią inwestycyjną. Praktyka pokazuje, iż współczesne planowanie przestrzenne dalekie jest od założeń zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie właściwych struktur przestrzennych. Bardzo często równoznaczne jest ono z ostatecznym zatwierdzeniem przestrzeni inwestycyjnej i z udostępnianiem nowych terenów pod zabudowę. Prowadzi to tym samym do nadmiernej urbanizacji przestrzennej jednostek samorządowych szczebla lokalnego, w tym również małych miast. Proces przeznaczania pod zabudowę znacznych powierzchniowo terenów trwa i nadal się rozwija, mimo że nie ma żadnego odzwierciedlenia w faktycznym zapotrzebowaniu inwestycyjnym. Ma miejsce chaotyczna parcelacja przestrzenna oraz rozprzestrzenianie się terenów zurbanizowanych. Współcześnie planowanie przestrzenne zdominowane jest przez zasadę wolności budowlanej uwzględniającą życzenie potencjalnego inwestora. Brak jest tradycji oszczędnego zarządzania przestrzenią, będącej niezwykle cennym i ograniczonym dobrem oraz służącej obecnemu, a także przyszłym pokoleniom. (abstrakt oryginalny)

EN

The picture of Polish space is predominantly influenced by local planning regulations. Nevertheless, in the era of market freedom, exuberance of investment processes and over interpretation of property rights, local spatial policy faces a great challenge. It must reconcile economic growth with rationality of planning activities. It is very difficult in a situation when there is freedom of construction associated with the right to build freely on your own land. It is simply impossible to stick to basic priorities of spatial planning such as spatial order and sustainable development as every piece of space becomes a potential investment area. Practice shows that contemporary spatial planning diverges from the assumptions of sustainable development and rational shaping of spatial structures. It is very often synonymous with finally approving investment areas and making new building land available. This leads to excessive spatial urbanization fostered by local government units also in small towns. The process of earmarking considerably large areas for development is under way even though it has no reflection in actual investment needs. It results in chaotic parcellation and expansion of urbanized areas. Nowadays spatial planning is dominated by the freedom of construction principle, which takes into consideration the wishes of the potential investor. There is no tradition of thrifty management of space, which is a particularly precious and limited asset serving both present and future generations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Polityka przestrzenna; Zagospodarowanie przestrzenne; Planowanie przestrzenne miasta

EN

City; Spatial policy; Spatial development; Town spatial planning

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 19 Małe miasta : wybrane problemy zagospodarowania
• Strony: 35--52

Twórcy

autor

Dorota Sowa

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Chmielewski J.M., 1996, Teoria urbanistyki. Wybrane zagadnienia, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Groeger L., 2012, Próba typologii przestrzeni mieszkaniowej miast województwa łódzkiego,[w:] Dzieciuchowicz J., Groeger L. (red.), Kształtowanie przestrzeni mieszkaniowej miast. Shaping the Urban Residential Area, "Space-Society-Economy", 11,Department of Spatial Economy and Spatial Planning, Wydawnictwo UŁ, Łódź,s. 49-67.
• Hanzl M., 2011, Przemiany struktury przestrzennej wybranych małych i średnich miast Polski centralnej (planowanie jako czynnik rozwoju), [w:] Bartosiewicz B., Marszał T.(red.), Struktura przestrzenna małych miast z perspektywy 20 lat transformacji,Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 39-57.
• Heffner K., 2005, Małe miasta w rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Heffner K. (red.),Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice, s. 11-34.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U., 1997, nr 78,poz. 483 z późn. zm.
• Koziński J., 2012, Doktryna swobody budowlanej. Aspekty ekonomiczne i urbanistyczne,"Zeszyt Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów", 1, s. 5-24.
• Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Rzgów, 2003, Uchwała nr XI/95/2003 Rady Gminy Rzgów z dnia 22 lipca 2003 roku.
• Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Brzeziny, 2004, Uchwała nr XXVII/120/04 Rady Miasta Brzeziny z dnia 29 listopada 2004 roku.
• Nowa Karta Ateńska 2003. Wizja miast XXI wieku, 2003, Lizbona.
• Parysek J.J., 2006, Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej. Wybrane aspekty praktyczne,Wydawnictwo UAM, Poznań.
• Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego. Aktualizacja, 2010,BPPWŁ, Łódź.
• Słodczyk J., 2005, Gospodarka przestrzenna - pojęcia podstawowe, [w:] Korenik S.,Słodczyk J. (red.), Podstawy gospodarki przestrzennej - wybrane aspekty, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego, Wrocław, s. 11-18.
• Sołtys J., 2011, Przemiany małych miast w województwie pomorskim, [w:] Bartosiewicz B.,Marszał T. (red.), Przemiany przestrzeni i potencjału małych miast w wybranych regionach Polski, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 141-155.
• Strategia rozwoju Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego 2020+, cz. I, 2014, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Łódź.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Konstantynowa Łódzkiego, 2010, Uchwała Nr XLIX/512/10 Rady Miejskiej w Konstantynowie Łódzkim z dnia 25 lutego 2010 roku.
• Szymańska D., Grzelak-Kostulska E., 2005, Małe miasta w Polsce - zmiany ludnościowe i funkcjonalne w drugiej połowie XX wieku, [w:] Heffner K. (red.), Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice, s. 59-90.
• Tołwiński T., 1963, Zieleń w urbanistyce, PWN, Warszawa.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,2003, tekst jednolity, Dz.U., 2012, poz. 647 z późn. zm.
• Ustawa z dnia z 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym, 1994, Dz.U.,1994, nr 89, poz. 415.
• Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Brzeziny, 2013, Uchwała nr XLII/190/2013 Rady Miasta Brzeziny z dnia 26 września2013 roku.
• Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzgów, 2013, Uchwała nr XXXI/291/2013 Rady Miejskiej w Rzgowie z dnia27 marca 2013 roku.
• www.stat.gov.pl.
• http://bip.konstantynow.pl/.
• http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lodzkie_mapa_administracyjna.png.

Identyfikatory

DOI

11089/16622