Od "oszołomów" do "zakonu PC" : wizerunek medialny Porozumienia Centrum : próba naszkicowania problemu

• Autorzy: Adam Chmielecki

Warianty tytułu

From "Fanatics" to "PC Order" : the Media Image of the Center Agreement Party : the Attempt to Draw the Problem

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przedstawia wizerunek medialny Porozumienia Centrum oraz jego przyczyny i konsekwencje poprzez analizę poświęconych tej partii artykułów opublikowanych w "Gazecie Wyborczej" i tygodniku "Polityka". Oba tytuły medialne uznano za reprezentatywne dla badanego problemu studium przypadku z uwagi na ich pozycję na rynku medialnym oraz związki ze środowiskami politycznymi stanowiącymi "rdzeń" polskiej transformacji ustrojowej. Pejoratywny wizerunek PC - w tym twórcy i wieloletniego prezesa tej partii Jarosława Kaczyńskiego - należy uznać za jeden z najtrwalszych mitów w polskim życiu medialnym i publicznym po 1989 roku. Czarna legenda PC była jednym z determinantów zakończenia działalności tego ugrupowania, została również przeniesiona przez media na kolejną inicjatywę polityczną Jarosława i Lecha Kaczyńskich - partię Prawo i Sprawiedliwość. Przyczyny tego zjawiska - o charakterze ideowym (ideologicznym), politycznym i personalnym - zostały przedstawione z wyraźnym rozróżnieniem na przypadek "Gazety Wyborczej" i tygodnika "Polityka". Takie ujęcie problemu stanowi nie tylko przyczynek do badań nad niezależnością (lub raczej zależnością) polskiego rynku medialnego od politycznych obozów lewicowego i liberalnego, ale również prowadzi do wniosku natury stricte politycznej. Emocjonalne traktowanie przez autorów "Gazety Wyborczej" Porozumienia Centrum nie jako elementu opisywanej rzeczywistości, lecz jako wroga politycznego par excellence dowodzi, że to podział w obrębie tak zwanej opozycji demokratycznej w PRL - poprzez powstanie PC w 1990 roku - stanowi najważniejszy konflikt polityczny w dziejach III RP. Jednocześnie utrzymanie znaczącej pozycji politycznej przez środowisko J. Kaczyńskiego należy traktować jako brak pełnej skuteczności strategii medialnych kierowanych wobec aktorów politycznych. "Demos" wciąż pozostaje silniejszy niż media, a demokracja odpiera ataki "mediokracji". (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the media image of Center Agreement (CA) party, and its causes and consequences through an analysis ofarticles published in the daily newspaper "Gazeta Wyborcza" and the weekly news magazine "Polityka." These titles compose a representative case study of the problem due to their position in the Polish media market, and relations with political camps constituting the "core" of Polish transition. The pejorative image of the CA - including the image of founder and longtime president of the party Jarosław Kaczyński - should be considered to be one of the most enduring myths in the Polish media and public life after 1989. The CA's black legend was one of the determinants of the end of party's activity; it was also moved by the media for the next political initiative made by Jarosław and Lech Kaczyński - the Law and Justice Party. The ideological, political and personal reasons for this attitude are presented with a clear distinction between the cases of "Gazeta Wyborcza" and "Polityka." This approach to the problem not only contributes to the study of the independence (or rather the shortage of it) in the Polish media market of leftist and liberal political camps, but also leads to a conclusion of purely political nature. The emotional attitude to the CA - not as a part of reality, but as a political enemy par excellence - presented by the authors of "Gazeta Wyborcza" argues that the division within the former democratic opposition in communist Poland - through the creation of the CA in 1990 - is the most important political conflict in the political history of Poland after 1989. At the same time maintaining a significant political position around J. Kaczyński can be seen as an indication fo the limited effectiveness of media strategies directed towards political actors. The "Demos" is still stronger than the media, and democracy acts as a defence against "mediocracy." (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Partie polityczne; Opinia publiczna; Media

EN

Political parties; Public opinion; Media

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2015
• Tom: 6
• Numer: nr 15 Dehumanizacja adwersarza politycznego
• Strony: 81--97

Twórcy

autor

Adam Chmielecki

Bibliografia

• Antoszewski, A., Herbut, R., (red.), 1999, Leksykon politologii, Atla 2, Wrocław.
• Bijak, J., 1990, Tu przyspieszyć, tam zwolnić, "Polityka", nr 22, 2 VI.
• Buchner, W., 2011, Demokratyczna dewaluacja polityczności, "Horyzonty Polityki", nr 2, s. 67-87.
• Cenckiewicz, S., Chmielecki, A., Kowalski, J., Piekarska, A.K., 2013, Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949-2005, Zysk i S-ka, Poznań.
• Chimiak, K., 2010, ROAD. Polityka czasów przełomu. Ruch Obywatelski - Akcja Demokratyczna 1990-1991, Fundacja Lorga, Płock, s. 69.
• Dmochowski, A., 2014, Kościół "Wyborczej". Największa operacja resortowych dzieci, Słowa i Myśli, Lublin.
• Domosławski, A., Załuska, W., 1992, Konsolidacja Ślisza z Kaczyńskim, "Gazeta Wyborcza", 18 V, s. 3.
• Gackowski, T., 2013, Władza na dywaniku. Jak polskie media rozliczają polityków? Nowy model komunikacji politycznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Groński, R.M., 1992a, Tandeta polityczna, "Polityka", nr 13, 28 III, s. 15.
• Groński, R.M., 1992b, Czy kot Buś może rządzić Polską?, "Polityka", nr 18, 2 V, s. 15.
• Janicki, M., (oprac.), 1993, Kto pracował, kto brylował, "Polityka", nr 31, 31 VII, s. 11.
• Janicki, M., 2001, Na początku było PC, "Polityka", nr 29, 21 VII, s. 21-23.
• Kania, D., Targalski, J., Marosz, M., 2013, Resortowe dzieci. Media, Fronda, Warszawa.
• Kmiecik, S., 2013, Przemysł pogardy, Wydawnictwo Prohibita, Warszawa.
• Kmiecik, S., 2014, Przemysł pogardy 2, Wydawnictwo Prohibita, Warszawa.
• Krzemiński, A., Władyka W., 1992, Kwestia winy, "Polityka", nr 2, 11 I, s. 7.
• Kucharczyk, G., 2011, Strachy z gazety. 20 lat przestróg dla Polski, Fronda, Warszawa.
• Legutko, R., 2013a, Antykaczyzm, Wydawnictwo M, Kraków.
• Legutko, R., 2013b, Przeciw naprawie Rzeczypospolitej, Wydawnictwo M, Kraków.
• Michnik, A., 1995, Diabeł naszego czasu. Publicystyka z lat 1985-1994, wybór i wstęp A. Romanowski, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Miczyńska-Kowalska, M., 2007, Media w komunikacji społecznej. Informacja, czy celowa manipulacja?, w: Sokołowski, M., (red. nauk.), Media w Polsce. Pierwsza władza IV RP?, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Nowakowska, A., Wielowieyska, D., 2010, PiS oblężoną twierdzą, "Gazeta Wyborcza", 10 IX 2010, s. 20.
• Nyzio, A., 2014, Rządzić znaczy służyć? Historia Unii Demokratycznej (1991-1994), Wydawnictwo PiT, Kraków, s. 52-53.
• Odwrotna strona medalu. Z Jarosławem Kaczyńskim rozmawia Teresa Bochwic, 1991, Oficyna Wydawnicza Most, Wydawnictwo Verba, Warszawa.
• Paradowska, J., Władyka, W., 1993, Zimowe manewry przy granicy, "Polityka", nr 6, 6 II, s. 2.
• Podemski, S., 1992a, Egzekucja bez sądu, "Polityka", nr 23, 6 VI.
• Podemski, S., 1992b, Przepraszam za naiwność, "Polityka", nr 23, 6 VI.
• Romiszewska, B., 2005, Nowe czasy "Polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Słodkowska, I., 2014, Komitety Obywatelskie 1989-1992. Rdzeń polskiej transformacji, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
• Stychlerz-Kłucińska, M., 2006a, Nasze pięć minut, czyli: co dalej z Polską?, w: Eberhardt, G., Stychlerz-Kłucińska, M., Waszkielewicz-Glica, B., Zarzycka, E., 2006b, Ludzie "Tygodnika Solidarność", Wydawnictwo TYSOL, Gdańsk.
• Sułek, A., 1992, Skąd się wziął oszołom?, "Polityka", nr 30, 25 VII, s. 15.
• Turski, M., 1991, Boją się wrogów czy sojuszników?, "Polityka", nr 17, 27 IV, s. 6.
• Władyka, W., 1993, Za czy przeciw, "Polityka", nr 11, 13 III.
• Władyka, W., 2007, "Polityka" i jej ludzie, "Polityka" Spółdzielnia Pracy, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HP.2015.061506