Czystsza produkcja jako strategia zarządzania środowiskowego

• Autorzy: Michał Ptak

Warianty tytułu

Cleaner Production as an Environmental Management Strategy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu omówiono istotę i genezę strategii czystszej produkcji. Według najczęściej podawanej definicji (stosowanej przez UNEP - United Nations Environmental Programme) strategia ta polega na ciągłym, zintegrowanym, zapobiegawczym działaniu w odniesieniu do procesów, produktów i usług, zmierzającym do zwiększenia efektywności produkcji i usług oraz redukcji ryzyka dla ludzi i środowiska. Szczególną uwagę zwrócono na główne cechy tej strategii, takie jak systematyczność, prewencyjność i kompleksowość. Dalsza część artykułu poświęcona jest problematyce wdrażania czystszej produkcji w przedsiębiorstwie oraz realizacji tej strategii w Polsce. Z rozważań wynika, że polski program czystszej produkcji prowadzony jest w sposób zorganizowany od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Program ten jest realizowany przez przedsiębiorstwa i samorządy. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper discusses the nature and genesis of cleaner production strategy. According to the most frequently quoted definition (used by UNEP - United Nations Environmental Programme) this strategy is a continuous application of an integrated environmental strategy to processes, products and services to increase efficiency and reduce risks to humans and the environment. Particular attention is paid to the main features of cleaner production strategy, such as regularity, prevention and complexity. The next part of the article is devoted to the implementation of cleaner production in the enterprises and the implementation of this strategy in Poland. The Polish programme of cleaner production has been conducted in an organized way since the early 1990s. This programme is implemented by enterprises and local governments. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Czystsza Produkcja (CP); Rozwój zrównoważony; Przedsiębiorstwo; Strategia Czystszej Produkcji (CP)

EN

Cleaner Production; Sustainable development; Enterprises; Cleaner Production strategy

• Czasopismo: Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości
• Rocznik: 2011
• Tom: 15 (1) Refleksje społeczno-gospodarcze
• Strony: 103--119

Twórcy

autor

Michał Ptak

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] Adamczyk J., Nitkiewicz T., Programowanie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2007.
• [2] Adamczyk W., Ekologia wyrobów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004.
• [3] Agenda 21, http://www.unep.org/ (stan z dnia 18.04.2011 r.).
• [4] Altham J., Guerin T., Cleaner Production, [w:] V. Rajaram, S. Dutta, K. Parameswaran (red.), Sustainable Mining Practices: a Global Perspective, Taylor and Francis Group, Great Britain 2005.
• [5] Baas L., Cleaner Production and Industrial Ecology: Dynamic Aspects of the Introduction and Dissemination of New Concepts in Industrial Practice, Erasmus Universiteit Rotterdam, Delft 2005.
• [6] Borys T., Rogala P. (red.), Systemy zarządzania jakością i środowiskiem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• [7] Bourne B. (red.), Canadian Yearbook of International Law: 1990, UBC Press, 1991.
• [8] Broniewicz E., Miłaszewski R., Godlewska J. (red.), Ekonomika i zarządzanie ochroną środowiska dla inżynierów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2009.
• [9] Christianová A., Krčma M., Program Czystszej Produkcji w Republice Czeskiej i jego wyniki, [w:] M. Kramer, J. Brauweiler, Z. Nowak (red.), Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom II: instrumenty i systemy zarządzania, C.H. Beck, Warszawa 2003.
• [10] Gajdzik B., Strategia Czystszej Produkcji w przedsiębiorstwie hutniczym, "Problemy Ekologii" 2007, nr 4.
• [11] Global Compact, witryna internetowa, http://www.globalcompact.org.pl/pol/Global-Compact/10-Zasad-GC (stan z dnia 21.04.2011).
• [12] Guides to Pollution Prevention. The Pharmaceutical Industry, U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati 1991.
• [13] II Polityka ekologiczna państwa, Rada Ministrów, Warszawa 2000.
• [14] Jackson T., Industrial Ecology and Cleaner Production, [w:] R. Ayres, L. Ayres (red.), A Handbook of Industrial Ecology, Edward Elgar Publishing, Cheltenham 2001.
• [15] Lulewicz A., Miłaszewski R., Metoda zintegrowanej oceny projektów czystszej produkcji, "Ekonomia i Środowisko" 2007, nr 2.
• [16] Lulewicz A., Wdrażanie strategii czystszej produkcji w przedsiębiorstwie przemysłowym, [w:] A. Wasiak, G. Dobrzański (red.), Zrównoważony rozwój w przedsiębiorstwie i jego otoczeniu, Politechnika Białostocka, Białystok 2005.
• [17] Międzynarodowa Deklaracja Czystszej Produkcji, http://www.programcp.org.pl/polpcp.htm, (stan z dnia 20.04.2011 r.).
• [18] Millison D., Reviving the Scorched Earth?, [w:] K. Day (red.), China's Environment and the Challenge of Sustainable Development, M.E. Sharpe, 2005.
• [19] Miłaszewski R., Strategia Czystszej Produkcji w zarządzaniu środowiskowym w przedsiębiorstwie, [w:] S. Czaja (red.), Ekologizacja zarządzania firmą - zielone zarządzanie, I-Bis, Wrocław 2000.
• [20] Nelson D., International Environmental Auditing, Government Institutes Press, 1998.
• [21] Nierzwicki W., Zarządzanie środowiskowe, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006.
• [22] Nowak Z., Czystsza Produkcja (CP) - metody - procedury - projektowanie. Czystsza produkcja - strategia ochrony środowiska XXI wieku (cz. 2), "Problemy Ekologii" 1997, nr 3.
• [23] Nowak Z., Koncepcja Czystszej Produkcji w Polsce, [w:] M. Kramer, J. Brauweiler, Z. Nowak (red.), Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom II: instrumenty i systemy zarządzania, C.H. Beck, Warszawa 2003.
• [24] Ochrona środowiska 2008, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2008.
• [25] Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010, Rada Ministrów, Warszawa 2002.
• [26] Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, Minister Środowiska, Warszawa 2008.
• [27] Polski Program Czystszej Produkcji, witryna internetowa, http://www.programcp.org.pl/polpcp.htm (stan z dnia 23.04.2011 r.).
• [28] Polskie Centrum Czystszej Produkcji w Katowicach, witryna internetowa, http://www.programcp.org.pl/polpcp/pccp.htm (stan z dnia 23.04.2011 r.).
• [29] Poskrobko B. (red.), Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa 2007.
• [30] Program wykonawczy do II polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010, Rada Ministrów, Warszawa 2002.
• [31] Rouba H., Czystsza produkcja a zarządzanie środowiskiem, [w:] S. Czaja (red.), Ekologizacja zarządzania firmą - zielone zarządzanie, I-Bis, Wrocław 2000.
• [32] Sidorczuk-Pietraszko E., Koncepcja trwałego i zrównoważonego rozwoju na poziomie organizacji, [w:] B. Poskrobko, Obszary badań na trwałym i zrównoważonym rozwojem, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 2007.
• [33] Sinha K., Ghosh A., Cleaner Production Policy and Philosophy: The Preventive Strategy of Industrial Waste Management: Some Experiences from India and Australia, [w:] J. Daven, R. Klein (ed.), Progress in Waste Management Research, Nova Publishers, New York 2008.
• [34] Szafraniec M., Rezultaty i osiągnięcia Polskiego Programu Czystszej Produkcji, [w:] M. Kramer, J. Brauweiler, Z. Nowak (red.), Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom II: instrumenty i systemy zarządzania, C.H. Beck, Warszawa 2003.
• [35] The EPA Manual for Waste Minimization Opportunity Assessments, U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati 1988.
• [36] Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1997 r. nr 133, poz. 885).
• [37] Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1980 r. nr 3, poz. 6 ze zm.).
• [38] Wąsikiewicz-Rusnak U., Zastosowanie programu czystszej produkcji w przedsiębiorstwie branży energetycznej, [w:] A. Wasiak, G. Dobrzański (red.), Zrównoważony rozwój w przedsiębiorstwie i jego otoczeniu, Politechnika Białostocka, Białystok 2005.