Wsparcie edukacji na obszarach wiejskich z wykorzystaniem programu LEADER

• Autorzy: Łukasz Sykała , Magdalena Dej , Oskar Wolski

Warianty tytułu

Educaation Support on Rural Areas by Means of the LEADER Programme

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z akcesją Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. polska wieś wsparta została szerokim strumieniem funduszy strukturalnych, które przyczyniają się do modernizacji obszarów wiejskich. Jednym z najbardziej skutecznych mechanizmów tego wsparcia okazał się LEADER, którego popularność w Polsce jest największa spośród wszystkich krajów członkowskich UE. Jego specyfika, polegająca na aktywizacji społeczności lokalnych, okazała się skuteczną odpowiedzią na rzeczywiste potrzeby mieszkańców, a za szczególnie istotne uznać należy potrzeby edukacyjne. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób i w jakim zakresie mechanizm LEADER wspiera procesy edukacyjne na obszarach wiejskich. Analizie poddano wszystkie 27,5 tys. projektów, które w perspektywie finansowej 2007-2013 realizowane były w ramach mechanizmu LEADER w Polsce. Pod uwagę wzięto zarówno projekty w ramach wdrażania lokalnych strategii rozwoju, jak i projekty współpracy. W przypadku tych drugich komponent edukacyjny okazał się mieć jednak marginalne znaczenie. W ramach wdrażania lokalnych strategii rozwoju projekty edukacyjne stanowiły natomiast 1/4 wszystkich projektów i miały one charakter pośrednio lub bezpośrednio wspierających edukację. Inicjatywy wsparcia pośredniego zdecydowanie dominowały, zarówno w skali całego kraju, jak i w poszczególnych LGD, zarówno pod względem liczby, jak i wartości projektów. Najwięcej z nich dotyczyło budowy świetlic wiejskich. Z kolei projekty bezpośrednio wspierające edukację w skali całego kraju miały relatywnie niewielki udział w strukturze. Analiza liczby i wartości projektów edukacyjnych nie wykazała istotnych zależności przestrzennych. Powszechność inwestycji "twardych", charakteryzujących się wysokimi nakładami finansowymi, unifikuje przestrzenny obraz struktury wartości projektów.(abstrakt oryginalny)

EN

Due to the fact that Poland accessed European Union in 2004 its rural areas have been supported by a broad stream of structural funds. These, through various programmes and different financial mechanisms, have gradually contributed to the modernization of rural areas. One of the most effective means of this support was LEADER, whose recognition in Poland is the largest among all EU member states. This tool, which involves activation of local communities, has proved to be an effective response to the real needs of specific people - educational needs were considered especially important. The article analysed how and to what extent LEADER mechanism supports educational processes in rural areas. All 27.5 thousand LEADER projects implemented in 2007-2013 financial perspective in Poland were analysed. Both local development strategies and cooperation projects were taken into account. In the case of the latter, the educational component, however, proved to be of marginal importance. In the framework of the implementation of local development strategies educational initiatives accounted for a quarter of all projects. They included a variety of forms, however two main groups of activities were distinguished: direct and indirect support of education. Indirect support initiatives were in majority on a country scale as well as in individual LGDs (Local Action Groups) - both in terms of number and expense. Most of them involved constructing dayrooms in the villages. Countrywide projects directly supporting education were of a relatively minor importance. Analyses of the number and value of educational projects did not show significant spatial relationships. The universality of "hard" investments, especially rural dayrooms, which involve a large amount of funds unifies spatial structure image of the projects.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Programy UE; Obszary wiejskie; Program LEADER

EN

Education; EU programme; Rural areas; LEADER Programme

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2015
• Tom: 40 Edukacja i kapitał ludzki w rozwoju lokalnym i regionalnym
• Strony: 81--94

Twórcy

autor

Łukasz Sykała

• Uniwersytet Jagielloński

autor

Magdalena Dej

• Instytut Rozwoju Miast

autor

Oskar Wolski

• Instytut Rozwoju Miast

Bibliografia

• Bukraba-Rylska I. (red.), 2011, Między interwencją a interakcją. Lokalne grupy działania w społecznościach wiejskich, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Furmankiewicz M., 2012, Partnerstwo międzysektorowe czy kolejne narzędzie władz samorządowych? Ukryty sektor publiczny w lokalnych grupach działania w Polsce, Wieś i Rolnictwo, 4, s. 112-127.
• Furmankiewicz M., 2013, Współrządzenie czy ukryta dominacja sektora publicznego? Koncepcja governance w praktyce lokalnych grup działania LEADER, Studia Regionalne i Lokalne, 1 (51).
• Furmankiewicz M., Królikowska K., 2010, Partnerstwa terytorialne na obszarach wiejskich w latach 1994-2006. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Goszczyński W., 2008, Kształtowanie synergicznych form kapitału społecznego jako warunek prawidłowej aktywizacji społeczności lokalnych na przykładzie pilotażowego programu LEADER+, [w:] H. Podedworna, P. Ruszkowski (red.), Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, s. 102-122.
• Goszczyński W., 2009, Program LEADER jako mechanizm kształtowania kapitału społecznego na obszarach wiejskich, [w:] K. Wasielewski (red.), Tworzenie partnerstw lokalnych i ich sieci na obszarach wiejskich. Doświadczenia z funkcjonowania programu Leader w Polsce w latach 2004-2009, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz.
• Knieć W., 2012, Wspólna Polityka Rolna a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Polski. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Psyk-Piotrowska E., Kretek-Kamińska A., 2013, The role of Local Action Groups in the formation of human, social and economic capital of rural areas, Wieś i Rolnictwo, 4, s. 45-61.
• Psyk-Piotrowska E., Zajda K., Kretek-Kamińska A., Walczak-Duraj D., 2013, Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Shuckshmith M., 2000, Endogenous development, social capital and social inclusion: perspectives from LEADER in the UK, Sociologia Ruralis, 40, s. 208-218.
• Obszary wiejskie w Polsce, 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, Olsztyn.
• Ocena funkcjonowania lokalnych grup działania realizujących lokalną strategię rozwoju w ramach PROW 2007-2013, 2012, PSDB.
• Podejście LEADER. Podstawowy Poradnik, 2006, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg.
• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, 2014, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• Zajda K., 2009, Potencjał kapitału społecznego lokalnych grup działania woj. łódzkiego, Wieś i Rolnictwo, 4, s. 199-211.
• Zajda K., 2011, Nowe formy kapitału społecznego wsi. Studium przypadku lokalnych grup działania z województwa łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Identyfikatory

DOI

10.7163/SOW.40.6