Pozycja i rola Stolicy Apostolskiej w stosunkach międzynarodowych

• Autorzy: Tomasz Olejarz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Udział Stolicy Apostolskiej w życiu międzynarodowym jest obecnie nie tylko akceptowany, ale także pożądany przez pozostałych uczestników środowiska międzynarodowego. Głównym walorem jej aktywności w tej sferze jest zdolność do zajmowania neutralnego stanowiska w oparciu o nadrzędne wartości właściwe wyznaniom konfesyjnym. W literaturze przedmiotu brak jest jednakże jednoznacznego zdefiniowania "polityki" prowadzonej przez Stolicę Apostolską. Dlatego też jej obecność w strukturze wspólnoty międzynarodowej opisywana jest przez następujące kwantyfikatory: neutralności, niezaangażowania lub ponadustrojowości. Specjalnego wyjaśnienia wymagają dwa pojęcia: neutralności oraz ponadustrojowości. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Polityka zagraniczna; Kościół katolicki

EN

International relations; Foreign policy; Roman Catholic Church

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2008
• Numer: R. 6
• Strony: 131--158

Twórcy

autor

Tomasz Olejarz

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu

Bibliografia

• M. Bankowicz, Słownik polityki, Warszawa 1996, s. 166.
• R. Bierzanek, J. Symonides, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 1994, s. 421-422.
• I. R. Buchała, Stolica Apostolska w stosunkach międzynarodowych, "Chrześcijanin w świecie", 1980, nr 11, s. 95.
• R. Rajecki, Stolica Apostolska wobec rozbrojenia, Warszawa 1989, s. 115.
• J. Czaja, Prawnomiędzynarodowy status Watykanu, Warszawa 1983, s. 220.
• A. Casaroli, Stolica Apostolska i Wspólnota międzynarodowa, "Chrześcijanin w świecie", 1975, nr 4, s. 30-35.
• E. O. Hanson, The Catholic Church in World Politics, Princeton 1987, s. 237.
• M. Oliveri, Natura e funzioni dei legati pontifi ci nella storia e nel contesto ecclesiologico del Vaticano II, Forino 1979.
• J. Bolonek, Konstytucja Gaudium et spes - 30 lat dialogu ze światem, "Łódzkie Studia Teologiczne", 1996, nr 5.
• G. Weigel, Papacy and Power, http://www.fi rstthings.com/ft issues/ ft 0102/articles/weigel.html; M. Oliveri, Natura, http://www.un.org/Overview/missions.htm; Address by Archbishop Giovanni Lajolo Secretary for Th e Holy See's Relations with States at the General Debate of the 59th Session of the UN General Assembly, tp://www.un.org/webcast/ga/59/statements/holeng040929.pdf
• J. Czaja, Stolica Apostolska wobec integracji europejskiej, Warszawa 2000, s. 133.
• E. Pałyga, Podmioty polityki zagranicznej i międzynarodowej: teoria polityczna, typologia i jej walory objaśniające, Warszawa 1982, s. 80-84.
• S. Lament, Church and State: Uneasy Alliances, London 1989.
• A. Manhattan, Th e Vatican In World Politics, New York 1949.
• F. X. Murphy, Vatican Politics: Structure and Function, "World Politics", 1974, s. 542-549.
• C. Pichon, The Vatican and its Role in World Aff airs, New York 1950.
• I. Vallier, The Roman Catholic Church: A Transnational Actor, w: R. Keohane, I. S. Rye, Transnational Relations and World Politics, Cambridge 1972.
• R. Graham, Vatican Diplomacy: A Study of Church and State on the International Plane, Princeton 1959.
• J. Kondziela, Pokój w doktrynie Kościoła, Lublin 1992, s. 69.
• A. Giovannetti, L'Action du Vatican pour la Paix, Paris 1963.
• G. Weigel, Papacy and Power, http://www.fi rstthings.com/ft issues/ft 0102/articles/weigel.html 23 Por. I. Garzia, La Questione Romana durante la prima querra mondiale, Naples 1981.
• H. E. Cardinale, Th e Holy See and International Order, Toronto 1984.
• J.-B. d'Onorio, Le Saint-Siege dans les relations internationales, Paris 1988.
• A. Dupny, Le diplomatie du Saint Siege, apres de II Councile du Vatican, Paris 1980.
• M. Falco, Th e Legal Position of the Holy See before and aft er the Lateran Agreements, Oxford 1936.
• M. Łuczak, Wojna z Irakiem a nauczanie Kościoła, "Gazeta Wyborcza", 2003, nr 51, s. 25.
• A. Solarz, Strategia Pojednania - propozycja Stolicy Apostolskiej dla stosunków Północ-Południe w XXI wieku, "Stosunki Międzynarodowe", Warszawa 2003, nr 1-2, s. 168-169.
• B. J. Hehir, Papal Foreign Policy, "Foreign Policy", no. 78, Spring 1990.
• R. Rajecki, Stolica Apostolska i proces KBWE, "Chrześcijanin w świecie", 1985, nr 7, s. 11-12.
• L. Ring-Eifel, Światowa potęga Watykanu, Warszawa 2006, s. 141-144.
• J. L. Tauran, Stolica Apostolska i Ziemia Święta: sprawiedliwość i miłosierdzie, "L'Osservatore Romano", 2000, nr 2, s. 49-51.
• I. Minerbi, Th e Vatican and Israel, w: P. C. Kent, J. F. Pollard, Papal Diplomacy in the Modern Age, London 1994, s. 189-203.
• A. Kreutz, The Vatican and the Palestinians: A Historical Overview, w: P. C. Kent, J. F. Pollard, Papal Diplomacy in the Modern Age, London 1994, s. 167-181.
• G. Caprile, La Santa Sede e lo Stato d'Israele, "La Civilta Cattolica", 3376 (16 February 1991), s. 352-360.
• M. Mendes, Le Vatican et Israel, Paris 1990, s. 146.
• E. Fischer, L. Klenicki, Pope John II and Jews and Judaism 1979-1986, Washington 1987, s. 35.
• J. B. Hehir, Th e Catholic Church and the Middle East, Policy and Diplomacy, Syracuse 1987, s. 123.
• L. Rokach, Th e Catholic Church and the Question of Palestine, London 1987.
• L. J. Ryan, Th e Catholic Faith and the Problem of Israel and Jerusalem, London 1980.
• C. Ferrari, Th e Holy See and the Post-War Palestine Issue: Th e Internationalisation of Jerusalem and the Protection of the Holy Places, "International Aff aires", 60, no. 2, 1987.
• T. McMahon, Th e Pope and the Palestine Tragedy, Beirut 1950.
• W. Murphy, Th e Holy See and the Current Situation In the Middle East, Boston 1983, s. 607.
• G. E. Irani, Th e Papacy and the Middle East: The Role of the Holy See In the Arab-Israeli Conflict 1962-1984, Notre Dame 1986, s. 11.
• M. A. Boissard, Le Saint Siege et le Palestine, "Relations Internationales", no. 28, 1981.
• E. Fisher, The Holy See and the State of Israel, "Journal of Ecumenical Studies", 24, no. 1, 1987.
• A. Kreutz, The Vatican and the Palestinian Question, "Social Compass", 37, no. 2, 1990.
• J. Moskwa, Prorok i Polityk, Warszawa 2003, s. 347-397.
• B. Fastyn, Jan Paweł II wobec konfliktu izraelsko-palestyńskiego, Warszawa 2004, s. 152-153.
• G. Weigel, Świadek nadziei, Kraków 2000, s. 860-941.
• A. Sodano, Pontyfikat Jana Pawła II w służbie pokoju, "L'Osservatore Romano", 2004, nr 6, s. 38-39.
• W. Czapliński, Interwencja w Iraku z punktu widzenia prawa międzynarodowego, "Państwo i Prawo", 2004, nr 1, s. 18-34.
• J. Poniewierski, Papieska wizja ładu międzynarodowego, "Polska w Europie", 2004, nr 2 (46), s. 177.
• S. P.Colbi, Christianity in the Holy Land - Past and Present, Tel Aviv 1969, s. 127.
• S.P. Colbi, History of the Christians Presence in the Holy Land, Washington 1988.
• B. Betts, Christians In the Arab East: A Political Study, Atlanta 1978.
• S. Magister, The Future of Iraq's Christians Will Be Decided at the Tomb of Alì; http://213.92.16.98/ESW_articolo/0,2393,42219,00.html
• A. Szostkiewicz, Wojna w ojczyźnie Abrahama, "Gazeta Wyborcza", 2003, nr 57, s. 26.
• S. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 2000.
• J. A. Coriden, Diplomatic relations between the United States and the Holy See, "Case Western Reserve Journal of International Law", 1987, 19, s. 361-362.
• J. L. Tauran, Th e United States and the Holy See. The Long Road, http://www.30giorni.it/us/articolo.asp?id=3544
• Z. J. Kijas, Odpowiedzi na 101 pytań o ekumenizm, Warszawa 2004, cyt. za: "Tygodnik Powszechny", http://tygodnik.onet.pl/1576,1154071,dzial.html
• S. Tymosz, Recepcja Vaticanum II w prawie kanonicznym, Lublin 2005, s. 62.
• S. Nowosad, Ekumeniczny wymiar wiary, "Roczniki Teologiczne", 41, 1994, z. 3, s. 95.
• Pontifi cio Consilio perla Promozione dell'Unita dei Cristiani, w: Annuario Pontifi cio 2003, s. 1708.
• G. Vodopivec, Segretariato per 1'Unione dei Cristiani, "Mater Ecclesiae", 7, 1971, s. 45-51.
• K. Wittstadt, Die Verdienste des Paderborner Erzbischofs Lorenz Jaeger um die Errichtungdes Einheitssekretariats, w: Communio Sanctorum. Einhaeit der Christen - Einheit der Kirche. Festschrift fi ir Bischof Paul-Werner Scheele, Vurzburg 1988, s. 181-203.
• H. Küng, Sobór i zjednoczenie, Kraków 1964, s. 261.
• Relatio circa rationem qua schema elaboratum est, w: Acta Synodalia, Volumen III, pars 2, Typis Polyglottis Vaticanis, 1974 s. 338.
• W. Hryniewicz, J. S. Gajek, S. J. Koza, Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, Lublin 1996.
• A. Sylwestrzak, Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 2007, s. 415.
• J. Allen, Papież Benedykt XVI. Biografi a Josepha Ratzingera, Poznań 2005, s. 280.
• K. Rahner, The Church aft er the Council, New York 1966, s. 53-54.
• H. Vorgrimler, Understanding Karl Rahner, New York 1986.
• K. Wiśniewska, Prawdziwe jest światło, "W drodze", 2005, nr 1 (377).
• Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate, w: Islam w dokumentach Kościoła i nauczaniu Jana Pawła II (1965-1996), red. E. Sakowicz, Warszawa 1997, s. 21.
• S. Krajewski, Teszuwa, "Więź" 2 (508), luty 2001, http://www.wiez.com.pl/index.php?s=miesiecznik_ opis&id=226&t=946
• W. Kasper, Droga Kościoła ku jedności, "L'Osservatore Romano", 2005, nr 3 (271), s. 20.
• S. Nagy, Trwałe wartości Dekretu o ekumenizmie oraz ich wpływ na katolicką postawę ekumeniczną, w: Teologia w Dialogu, nr 5, Lublin 1988, s. 26-35.
• D. Moisi, Israel-Vatican: Le nouveau dialogue, "Studia Diplomatica", 34, no. 6, 1981.
• P. Rossano, Il Segretariato per i non Cristiani dagli inzi ad oggi: storia, idee e problemi, "Bulletin", 1979, 14, s. 110-129.
• H. Carrier, Il Pontifi cio Consilio per la Cultura, "La Civilta Cattolica", 134, 1983, I, s. 235-246.
• J. F. Arrighi, Dekret o ekumenizmie w myśli i działalności Sekretariatu do Spraw Jedności Chrześcijan, w: Święta tajemnica jedności. Dekret o ekumenizmie po dwudziestu latach, red. W. Hryniewicz, P. Jaskóła, Lublin 1988, s. 13-24.
• J. Dupuis, Verso una teologia cristiana del pluralismo religioso, Brescia 1997, s. 22-23.
• Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu, Kraków 2003.
• J. Hick, Problem of Religious Pluralism, London 1985.
• S. C. Napiórkowski, Historia ruchu ekumenicznego, Lublin 1972.
• S. Nagy, Kościół na drogach jedności, Wrocław 1985.
• K. Karski, Dążenia ekumeniczne we współczesnym świecie, Warszawa 1986.
• K. Karski, Symbolika. Zarys wiedzy o Kościołach i Wspólnotach chrześcijańskich, Warszawa 1994.
• L. Górka, S. C. Napiórkowski, Kościoły czy Kościół? Wybrane zagadnienia z ekumenizmu, Warszawa 1995.
• Ku Chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, red. W. Hryniewicz, J. S. Gajek, S. J. Koza, Lublin 1996, 1997.
• P. Jaskóła, Zagadnienia ekumeniczne, Opole 2001.
• B. L. Sherwin, H. Kasimow, Jan Paweł II i dialog międzyreligijny, Kraków 2001.
• J. Dupuis, Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu, Kraków 2003.
• C. Geffré, Jedyność chrześcijaństwa a pluralizm religijny, "Znak", 1996, 8, s. 14-27.
• Z. Kubacki, Jedyność Jezusa Chrystusa, Warszawa 2005.
• P. F. Knitter, One Earth Many Religions. Multifaith Dialogue and Global Responsibility, New York 1995.
• P. F. Knitter, No Other Name? A Critical Survey of Christian Attitudes Towards World Religions, New York, 1985.
• P. F. Knitter, Intereligious Dialogue: What? Why? How?, w: Death or Dialogue? From the Age of Monologue to the Age of Dialogue, London 1990.
• A. Race, Christians and Religious Pluralism. Patterns in the Christian Th eology of Religions, London 1983.
• H. Howard, Pluralism: Challenge to World Religions, New York, 1985.
• A. Toynbee, Christianity among Religions of the World, New York 1957.
• H. A. Netland, Dissonant Voices. Religious Pluralism and the Question of Truth, Michigan 1991.
• J. B. Cobb, Is There Only One True Religion or Are There Many?, Dallas 1992.
• J. Hick, Problems of Religious Pluralism, London 1985.
• L. Swindler, Toward a Universal Theology of Religion, New York 1987.
• M. Barnes, Theology of Religions In a Post-Modern World.
• M. Barnes, Christian Identity and Religious Pluralism. Religions in Conversations, Nashville 1989.
• J. L. Fredericks, Faith among Faiths. Christian Th eology and non-Christian Religions, New York 1999.
• F. Whaling, Christian Th eology and World Religions. A Global Approach, London 1986.
• G. D'Costa, Theology of Religious Pluralism: The Challenge of Other Religions, London 1986.
• J. A. DiNoia, The Diversity of Religions: A Christian Perspective, Washington 1992.
• J. A. DiNoia, La teologia pluralista delle religioni: un mito? L'unicita Christiana riesamminata, Assimi 1994.
• E. Troeltsch, L'assolutezza del cristianesimo e la storia delle religioni, Napoli 1968.
• K. Rahner, Cristianesimo e le religioni non cristiane, w: Saggi di antropologia sopranaturale, Roma 1965.
• J. Hick, P. F. Knitter, L'unicita cristiana: un mito? Per una teologia pluralista delle religioni, Assimi 1994.
• R. Panikar, Il dialogo interreligioso, Assimi 1988.
• G. Thils, Religioni e cristianesimo, Assimi 1967.
• H. Van Straelen, L'Eglise et les religions non chretiennes au seuil du XXI siecle, Paris 1994.
• C. Geff re, Teologie Chretienne et dialogue interreligieux, Paris 1991.
• A. Gesche, Le christianisme et les autres religions, "Reveue theologique de Louvain", 19, 1988/3.
• J. S. O'Leary, La verite chretienne a l'age du pluralisme religieux, Paris 1994.
• J.. Moingt, Recontre des religions, "Etudes", 1987, 1, s. 106.