Klasyczna i partycypacyjna ocena technologii

• Autorzy: Piotr Stankiewicz

Warianty tytułu

From Classical to Participatory Model of Technology Assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule ukazana została ewolucja procedury oceny technologii od momentu jej powstania w latach 70. XX wieku. Autor rozpoczyna analizę od charakterystyki klasycznego modelu, który był podstawą działalności pierwszej instytucji TA - utworzonego w 1972 r. przy Kongresie USA Biura Oceny Technologii (OTA, Office of Technology Assessment). Biuro to zakończyło działalność w 1995 r., jednak do dziś pozostało symbolem "klasycznego" podejścia do oceny technologii, zgodnie z którym eksperci ze świata nauki mają dostarczyć decydentom politycznym rzetelnej i obiektywnej wiedzy o możliwych konsekwencjach stosowania nowej technologii. Stało się również inspiracją do powstania europejskich instytucji TA, które wypracowane przez OTA podejście rozwinęły, tworząc model partycypacyjny, włączający do udziału w procedurze różne grupy społeczeństwa i zainteresowane środowiska. Na koniec autor analizuje różnice i punkty styczne obu modeli oraz ocenia ich przydatność we współczesnych procesach decyzyjnych.(fragment tekstu)

EN

The article discusses selected aspects concerning Technology Assessment (TA) as an institutionalised way of supporting public policy in the area of technology governance. In the last forty years numerous approaches, concepts, perspectives and practices have been developed and resulted in many research projects conducted in various institutional settings. This vast experience and richness of TA solutions allows an attempt to summarise and critically present its evolution from classical model to more recent approaches based on participation, stakeholder involvement, public dialogue and good governance. The article begins with a brief overview of the history of TA development in the USA and Europe. In the next part a comparison between the classical and participatory model of TA is presented. Main focus is placed on various types of participatory approach and its use in different settings like technology conflicts and innovation management.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Technologia; Ocena technologii; Dobre rządzenie

EN

Technology; Technology assessment; Good governance

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3 (43) Technology Assessment. Problematyka oceny technologii
• Strony: 35--54

Twórcy

autor

Piotr Stankiewicz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Bijker W.E., Law J., Shaping technology/building society: Studies in sociotechnical change, MIT Press, 1992.
• Bütchi D., Nentwich M., The Role of PTA In the Policy-Making process [w:] L. Klüver i in., EUROPTA. European Participatory Technology Assessment. Participatory Methods in Technology Assessment and Technology Decision-Making, 2000.
• Callon M. i in., The management and evaluation of technological programs and the dynamics of techno-economic networks: The case of the AFME, "Research Policy" 1992, t. 21, nr 3.
• Deliberation, Participation and Democracy. Can the People Govern?, S.W. Rosenberg (red.), Palgrave Macmillan, Basingstoke 2007.
• Dryzek J.S., Democratization as deliberative capacity building, "Comparative Political Studies" 2009, nr July.
• Enzing C., Deuten J., Rijnders-Nagle M., van Til J., Technology across Borders. Exploring perspectives for pan-European Parliamentary Technology Assessment, 2012.
• Est R. van i in., Governance of nanotechnology in the Netherlands, informing and engaging in different social spheres, "Australian Journal of Emerging Technologies and Society" 2012, t. 10.
• Grunwald A., Technikfolgenabschätzung: eine Einführung, Edition Sigma, Berlin 2002.
• Hagendijk R., Irwin A., Public Deliberation and Governance: Engaging with Science and Technology in Contemporary Europe, "Minerva" 2006, nr 44.
• House of Lords Select Committee on Science, Technology 2000, Science in Society, The Stationery Office, London 2000
• Klüver, L. i in., EUROPTA. European Participatory Technology Assessment. Participatory Methods in Technology Assessment and Technology Decision-Making, 2000.
• Peisert A., Demokracja deliberacyjna i co z niej wynika dla praktyki, 2010.
• Pinch T.J., Bijker W.E., The social construction of facts and artifacts, "Social Studies Of Science" 1984.
• Rip A., Schot J., Misa J.T., Managing Technology in Society. The Approach of Constructive Technology Assessment, Pinter Publishers, London, New York 1995.
• Schomberg R. von, A Vision of Responsible Innovation, "Responsible Innovation" 2013.
• Schot J.W., Constructive Technology Assessment and Technology Dynamics: The Case of Clean Technologies, "Science, Technology & Human Values" 1992, t. 17, nr 1.
• Sroka J., Deliberacja i rządzenie wielopasmowe: teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
• The social construction of technological systems: New directions in the sociology and history of technology, W.E. Bijker, T.P. Hughes, J. Trevor (red.), MA: MIT Press, Cambridge 1987.
• Wilsdon, J., Willis, R., See-through Science: why public engagement needs to move upstream, Demos, 2004.
• Wynne B., Knowledges in Context, "Science Technology and Human Values" 1991, t. 16, nr 1.