Znaczenie rolnictwa rodzinnego w procesach rozwoju : wnioski i rekomendacje

• Autorzy: Jean-Michel Sourisseau , Philippe Bonnal , Jacques Marzin , Bruno Losch , Pierre-Marie Bosc

Warianty tytułu

Family Farming in the Development Process : Conclusions and Recommendations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rolnictwo rodzinne we współczesnym świecie jest dominującą formą organizacji produkcji rolnej, pełniąc ważne funkcje ekonomiczne (bezpieczeństwo żywnościowe i zatrudnienie), środowiskowe i społeczne. Jest ogromnie zróżnicowane, co wynika z różnych relacji między takimi cechami, jak: dostęp do zasobów, zdolności inwestycyjne, autokonsumpcja, charakter związków z rynkiem, system aktywności zawodowej rodziny, zróżnicowanie/specjalizacja produkcji, substytucja rodzinnej siły roboczej przez kapitał oraz cele działalności i osiągane rezultaty. Nowoczesne i intensywne gospodarstwa rodzinne w krajach wysoko rozwiniętych (Europa, Ameryka Północna, Australia), które przeszły klasyczną drogę modernizacji rolnictwa, stanowią tylko ok. 2% zbiorowości gospodarstw rodzinnych świata. Oznacza to, że przywoływany od czasu rewolucji przemysłowej efekt konwergencji jest pozorny. Oznacza to także, że powtórzenie klasycznej trajektorii rozwoju, opartej na modernizacji rolnictwa rodzinnego, skutkującej gwałtownym wzrostem wydajności pracy w rolnictwie oraz strukturalnej dywersyfikacji gospodarki, jest w najbliższych dziesięcioleciach niemożliwe. Sprawiają to, przede wszystkim w Azji oraz Afryce, względy demograficzne (presja na rynki pracy i braki żywności) oraz finansowe. Opierając się na diagnozie sytuacji rolnictwa rodzinnego w świecie (statystyka FAO oraz licznie przywoływane badania), autorzy postulują redefinicję kanonu globalnej polityki względem rolnictwa rodzinnego. Powinna ona być całościowa i wielosektorowa oraz opierać się przede wszystkim na: uznaniu różnorodności gospodarstw rodzinnych, wielofunkcyjności rolnictwa rodzinnego z postulatem docenienia produkcji dóbr publicznych, poddaniu kontroli wpływu mechanizmów rynkowych i spekulacyjnych, wzmocnieniu działań kolektywnych i ograniczających ryzyko w rolnictwie oraz dowartościowania specyfiki tej formy organizacji, polegającej na związkach rodziny i gospodarstwa. Wymaga to także stworzenia nowych ram instytucjonalnych dla rolnictwa rodzinnego i dostosowania polityk rolnych do specyfiki terytorialno-regionalnej.(abstrakt oryginalny)

EN

Family farming is the dominant form of agricultural production in the contemporary world. It fulfills various important economic (food security, employment, etc.) as well as other (social, environmental, etc.) functions. It is an extremely differentiated phenomenon resulting from various interrelationships among such factors, as: access to resources, investment potential, self-consumption, relations between farms and the market, families' vocational activities, differentiation and specialization of production, substitution of family work-force by capital, the goals for the functioning of the farm as well as results of actions. Modern and intensive family farms in highly developed countries (Western Europe, North America, Australia) are a result of a so-called conventional (classic) way of modernization and account for only 2% of all family farms existing in the contemporary world. This implies that the result of a so-called "industrial revolution" in agriculture is not observed all over the world. It also means that the repetition of this "classic" way of modernization resulting in the growing level of productivity and a structural diversification in agricultural economy seems to be a impossible goal in the coming decades. This can be attributed, to the effects of demographic pressure, food shortages and a lack of financial resources especially in Asia and Africa. Basing on such a diagnosis the author suggests a re-definition of global policies focused on family farming. There should be a more integrative and multi-sector approach taking into consideration such issue as: diversity of the family farming phenomenon, multi-functionality of family farms, treating them as an important type of a public good, control of market mechanisms and speculation issues, strengthening of cooperation and risk reduction activities in agriculture as well as the relation between the family and the farm. Such an approach requires new institutional frameworks for family farming and for agricultural policies to take into consideration territorial and regional differences. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzinne gospodarstwo rolne; Bariery instytucjonalne; Instytucjonalne wspieranie przedsiębiorczości

EN

Family farm; Institutional barriers; Institutional support of entrepreneurship

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1.1 (166.1)
• Strony: 23--44

Twórcy

autor

Jean-Michel Sourisseau

• CIRAD (Centre de Cooperation Internationale en Recherche Agro- nomique pour le Developpement), Montpellier, Francja

autor

Philippe Bonnal

• CIRAD (Centre de Cooperation Internationale en Recherche Agro- nomique pour le Developpement), Montpellier, Francja

autor

Jacques Marzin

• CIRAD (Centre de Cooperation Internationale en Recherche Agro- nomique pour le Developpement), Montpellier, Francja

autor

Bruno Losch

• CIRAD (Centre de Cooperation Internationale en Recherche Agro- nomique pour le Developpement), Montpellier, Francja

autor

Pierre-Marie Bosc

• CIRAD (Centre de Cooperation Internationale en Recherche Agro- nomique pour le Developpement), Montpellier, Francja

Bibliografia

• Altieri M.A., 2008: Small Farms as a Planetary Ecological Asset: Five Key Reasons Why We Should Support the Revitalisation of Small Farms in the Global South. Third World Network. Penang, Malaysia 18 p.
• Belieres J.-F., Bosc P.-M., Faure G., Fournier S., Losch B., 2002: What future for West Africa 's family farms in a world market economy? London: IIED, 36 p. (Issue paper No. 113).
• Belieres J.F., Bonnal P., Bosc P.M., Losch B., Marzin J., Sourisseau J.M., 2014: Les agricultures familiales du monde. Definitions, contributions etpolitiquespubliques. Paris: Agence Franęaise de Developpement, collection "a savoir", No. 29.
• Bernstein H., Byres T.J., 2001: From peasant studies to agrarian change. Journal of Agrarian Change, No. 1 (1), s. 1-56.
• Bisilliat J., 2000: Luttes feministes et developpement: une perspective historique. (Cahiers genre et developpement No. 1, pp. 19-31).
• Brookfield H., 2008: Family Farms are Still Around: Time to Invert the Old Agrarian Question? Geography Compass, No. 2 (1), pp. 108-126.
• Chang H.-J., 2002: Kicking Away the Ladder: Development Strategy in Historical Perspective. Anthem Press, London.
• Chenery H., Syrquin M., 1975: Patterns of Development, 1950-1970. Oxford University Press, London.
• Collectif, 2014: Diversite des agricultures familiales. Exister, se transformer, devenir Ed. Qua (Nature et Societe), Versailles.
• Collier P., Dercon S., 2014: African Agriculture in 50 Years: Smallholders in a Rapidly Changing World? World Development Vol. 63, pp. 92-101.
• Deininger K., Byerlee D., Lindsay J., Norton A., Selod H. et Stickler M., 2010: Rising Global Interest in Farmland. Can it yield sustainable and equitable benefits? Washington D.C., The World Bank, http://siteresources.worldbank.org/INTARD/Resources/ESW_Sept7_final_final.pdf
• Dorin B., Hourcade J.C., Benoit-Cattin M., 2013: A World Without Farmers? The Lewis Path Revisited. CIRED Working paper No. 47 http://www.centre-cired.fr/spip.php?article1508
• Fan S., Brzeska J., Keyzer M., Halsema A., 2013: From Subsistence to Profit. Transforming Smallholder Farms. IFPRI, Food Policy Report, June 2013, Washington, 30 p.
• FAO, 2011: Le role des femmes dans l'agriculture: combler le fosse entre les hommes et les femmes pour soutenir le developpement. Organisation des Nations Unies pour l'Alimentation et l'Agriculture, Rome, 174 p.
• FAO, 2012a: 2000 World Census of Agriculture. Analysis and International Comparison of the Results (1996-2005). FAO Statistical Development Series, 13, Rome,148 p.
• FAO, 2012b: The State of Food Insecurity in the World 2012. FAO, Rome. http://www.fao.org/do- crep/016/i3027e/i3027e.pdf
• Friedmann H., 1978: World Market, State, and Family Farm: Social Bases of Household Production in the Era of Wage Labor. Comparative Studies in Society and History, No. 20 (4), pp. 545-86.
• Hazell P., Poulton C., Wiggins S., Dorward A., 2002: The Future of Small Farms for Poverty Reduction and Growth. Washington, DC, IFPRI, 2020 Discussion Paper 42, 38 p. http://www.ifpri.org/sites/default/files/pubs/2020/dp/vp42.pdf
• HLPE, 2013: Investing in smallholder agriculture for food security. A report by the high level panel of experts on food security and nutrition. CFS-HLPE, Rome,112 p. http://www.fao.org/file- admin/user_upload/hlpe/hlpe_documents/HLPE_Reports/HLPE-Report-6_Investing_ in_smallholder_agriculture.pdf
• IAASTD, 2008: Agriculture at a crossroads. International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development. Global report. Washington, Islandpress, 606 p. http://www.unep.org/dewa/agassessment/reports/IAASTD/EN/Agriculture%20at% 20a%20Crossroads_Global%20Report%20(English).pdf
• IFAD, 2010: Rural Poverty Report 2011. New Realities, New Challenges: New Opportunities for Tomorrow's Generation. IFAD, Rome, 319 p.
• Lamarche H., 1994: L'agriculture familiale. Du mythe a la realite. Tome 2. L'Harmattan, Paris, 300 p.
• Losch B., Freguin-Gresh S., White E., 2012: Structural Transformation and Rural Change Revisited: Challenges for Late Developing Countries in a Globalizing World. World Bank-Agence franęaise de developpement
• Losch B., Bosc P-M., Devautour H., 2005: Programme " Agricultures familiales et mondialisation" (AFM), 1998-2004. Filiation et perspectives d'une recherche collective, Esquisse d'une trajec- toire de recherche. [in:] Agricultures familiales et mondialisation, cederom, Bosc P.-M., Devautour H., Losch B. (eds). CIRAD, Departement Tera.
• Lowder S.K., Skoet J., Singh, S., 2014: What do we really know about the number and distribution offarms and family farms worldwide? Background paper for The State of Food and Agriculture 2014. ESA Working Paper No. 14-02. FAO, Rome.
• Mazoyer M., Roudart L., 1997: L 'histoire des agricultures du monde: du neolithique a la crise contemporaine. Seuil, Paris.
• Mazoyer M., 2001: Proteger la paysannerie pauvre dans un contexte de mondialisation. FAO, Rome, 28 p.
• Rastoin J.-L., Ghersi G., 2010: Le systeme alimentaire mondial. Concepts et methods, analyses et dynamiques. Editions QUAE, Paris, 565 p.
• Sourisseau J.-M., Bosc P.-M., Freguin-Gresh S., Belieres J.-F., Bonnal P., Le Coq J.-F., Anseeuw W., Dury S., 2012: Les modeles familiaux de production agricole en question. Comprendre leur diversite et leur fonctionnement. Autrepart (62), pp. 159-181.
• Sourisseau J.M. (ed.), 2014: Agricultures familiales et mondes a venir. Ed. Quae, Versailles, 360 p.
• Timmer P., 2009: A World without Agriculture. The structural Transformation in Historical Perspective. American Entreprise Institute. The AEI Press, Washington, DC.
• Verschuur C., 2011: Du grain a moudre. Genre, developpement rural et alimentation. Actes du colloque genre de l'Institut de Hautes Etudes Internationales et du Developpement, Geneve, Berne.
• Wiggins S., Kirsten J., Llambi L., 2010: The Future of Small Farms. World Development, No. 38 (10), pp. 1341-1348.
• World Bank, 2007. WDR 2008: Agriculture for Development. Washington DC, 390 p. http://site- resources.worldbank.org/INTWDR2008/Resources/2795087-1192111580172/FINAL_WDR- OV-French-text_9.25.07.pdf
• ---