Metodyczne aspekty modelowania zaufania i reputacji w społecznościach agentów programowych dla potrzeb wspomagania procesów biznesowych organizacji

• Autorzy: Mateusz Klement , Mariusz Żytniewski

Warianty tytułu

Methodological Aspects of Trust and Reputation Modeling in Software Agents' Societies to Support the Organization Business Processes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zaufanie i reputacja odgrywają ważną rolę w naszym codziennym życiu. W praktyce większość podejmowanych przez nas decyzji oraz działań uwarunkowana jest poziomem zaufania i budowanej na jego podstawie reputacji. Oba te elementy odgrywają także coraz ważniejszą rolę w sferze technologii i systemów komputerowych, zwłaszcza tych, które posiadają pewien poziom autonomii. Doskonałym przykładem mogą być tutaj systemy wieloagentowe oraz często utożsamiane z nimi w literaturze społeczności agentów programowych. Celem niniejszej publikacji jest propozycja elementów modelu zaufania i reputacji dla uzyskania pożądanych zachowań agentów. Proponowany model związany jest z założeniami prezentowanymi w pracy dotyczącej metodyki projektowania społeczności agentów programowych oraz dotyczy wcześniejszych badań autorów w tej materii. W kolejnych punktach zaprezentowane zostaną elementy metodyki, model zaufania i reputacji oraz przykład jego zastosowania. (abstrakt oryginalny)

EN

Trust and reputation play an important role in our daily lives. In practice, most decisions we make and actions we take are conditioned by the level of trust built on the basis of reputation. Both these elements also play an increasingly important role in the field of technology and computer systems, especially on the ones that have a certain level of autonomy. An excellent example here can be multi-agent systems and, often identified with them in the literature, software agents' societies. The purpose of this publication is to offer elements of trust and reputation model to obtain the desired behavior of agents. The proposed model is associated with the assumptions presented in the work on software agents'society design methodology and applies to authors' previous studies in this matter. In subsequent chapters elements of the methodology, trust and reputation models along with an example of its use will be presented.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy multiagentowe; Zaufanie; Hierarchiczna struktura organizacyjna; Procesy biznesowe; Symulacja wieloagentowa

EN

Multi-agent system; Trust; Hierarchical organizational structure; Business processes; Multi-agent based simulation

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 243
• Strony: 207--226

Twórcy

autor

Mateusz Klement

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Mariusz Żytniewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Abdul-Rahman A., Hailes S. (2000), Supporting trust in virtual communities [w:] Proceedings of the 33rd Hawaii International Conference on System Sciences, Vol. 6, IEEE Computer Society Press.
• Burnett Ch. (2006), Trust Assessment and Decision-Making in Dynamic Multi-Agent Systems, Ph.D. dissertation, Departament of Computing Sciences, University of Aberdeen.
• Fasli M. (2007), Agent Technology for e-Commerce, John Wiley & Sons Ltd.
• Gambetta D. (1990), Can we trust trust? [w:] D. Gambetta (ed.), Trust: Making and Breaking Cooperative Relations. Departament of Sociology, University of Oxford.
• Hahn C., Madrigal-Mora C., Fischer K. (2007a), A Platform-Independent Model for Agents, Research Report RR-07-01.
• Hahn C., Madrigal-Mora C., Fischer K. (2007b), Interoperability through a Platform- -Independent Model for Agents [w:] Enterprise Interoperability II: New Challenges and Approaches.
• Kibble R. (2006), Speech acts, commitment and multi-agent communication, "Computational & Mathematical Organization Theory", Vol. 12(2-3).
• Klement M. (2015), Zagadnienia zaufania w społecznościach agentów programowych [w:] M. Żytniewski (red.), Technologie agentowe w organizacjach opartych na wiedzy, Wydawnictwo UE w Katowicach (po pozytywnej recenzji).
• Klement M., Żytniewski M. (2015), Trust in software agent societies, Knowledge Management KM'2015, University of Economics in Katowice.
• Kopka B., Żytniewski M. (2014), The system ergonomics and usability as measurement of the software agent impact to the organization [w:] F. Rebelo, M. Soares (eds.), Proceedings of Advances in Ergonomics In Design, Usability & Special, AHFE Conference.
• Marsh S. (1994), Formalising trust as a computational concept, Ph.D. dissertation, Department of Mathematics and Computer Science, University of Stirling.
• Putnam R. (1995), Demokracja w działaniu: tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Znak, Kraków.
• Szynkiewicz M. (2014), Problem zaufania w kontekście rozwoju społecznego znaczenia technologii informatycznych, "F i l o - S o f i j a", nr 24.
• Żytniewski M. (2015a), Comparison of methodologies for agents' software society modeling processes in support for the needs of a knowledge-based organization, Multimedia w Biznesie i Zarządzaniu (w druku).
• Żytniewski M. (2015b) Modelowanie systemów agentowych wspomagających organizacje oparte na wiedzy [w:] M. Żytniewski (red.), Technologie agentowe w organizacjach opartych na wiedzy, Wydawnictwo UE w Katowicach (w druku).
• Żytniewski M., Klement M. (2015), Analiza porównawcza wybranych platform wieloagentowych, Informatyka 2 Przyszłości, Warszawa.
• Żytniewski M., Kowal R., Sołtysik A. (2013a), Creation of Software Agents' Society from the Perspective of Implementation Companies. The Advantages of Their Use, the Problems of Construction and Unique Features [w:] Research Papers of the Wroclaw University of Economics in series Business Informatics.
• Żytniewski M., Kowal R., Sołtysik A. (2013b), The outcomes of the research in areas of application and impact of software agents societies to organizations so far. Examples of implementation in Polish companies [w:] Annals of Computer Science and Information Systems, Vol. 1, Proceedings of the 2013 Federated Conference on Computer Science and Information Systems.
• Żytniewski M., Zadora P. (2013), Modelowanie procesów biznesowych z użyciem notacji BPMN [w:] M. Pańkowska, S. Stanek (red.), Wyzwania w rozwoju podstaw metodycznych projektowania systemów informatycznych zarządzania, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe UE w Katowicach.
• [www 1] Oficjalny serwis internetowy platformy JADE, http://jade.tilab.com/ (dostęp: 20.05.2015).