Polityka pieniężna Narodowego Banku Polskiego od roku 1989

• Autorzy: Paweł Franka , Anna Wisz

Warianty tytułu

The monetary policy of the National Bank of Poland after 1989

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu przedstawiono politykę pieniężną Narodowego Banku Polskiego w okresie ostatnich dwudziestu kilku lat, począwszy od roku 1989, aż do roku 2012. W tym czasie NBP przeszedł głębokie przeobrażenia, które całkowicie odmieniły jego strukturę, rolę i sposób funkcjonowania, przystosowując go do pełnienia funkcji banku centralnego w gospodarce rynkowej. Wraz z nimi zupełnej zmianie uległa polityka pieniężna, nadążając, czy raczej kreując zmiany w gospodarce kraju, które nastąpiły po wprowadzeniu tzw. planu Balcerowicza. Okres ten można podzielić na dwie części, do roku 1998, czyli przed konstytucyjnym określeniem roli i umocowaniem niezależności NBP, oraz po tym doniosłym wydarzeniu do chwili obecnej. (fragment tekstu)

EN

The article discusses the activities of National Bank of Poland during the past twenty-five year and more specifically in the years 1989-2013 with particular emphasis on monetary policy. During this time, the Polish central bank has undergone fundamental change, starting from the position of the so-called monobank, i.e. bank without autonomy in activities, characteristic of planned economy. The article describes the process of transformation of the National Bank of Poland to the role of a central bank operating in a market economy. The paper emphasizes all the important events in the transformation, including building of a two-tier banking system, the gradual replacement of the administrative measures by monetary policy instruments, currency denomination, constitutional guarantees of the role and independence of the National Bank of Poland, creation of the Monetary Policy Council - a departure from the single monetary policy-making in favor of collegiality, changing the monetary policy strategy to direct inflation targeting, bank exchange rates policy, open market operations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek pieniężny; Denominacja pieniądza; Polityka pieniężna; System bankowy

EN

Money market; Currency denomination; Monetary policy; Banking system

• Czasopismo: Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1
• Strony: 173--192

Twórcy

autor

Paweł Franka

autor

Anna Wisz

Bibliografia

• Art. 12 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim, DzU nr 4, poz. 22.
• Baka W., Transformacja bankowości polskiej w latach 1988-1995. Studium monograficzno-porównawcze, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 1997, s. 30.
• Biuletyn Informacyjny NBP 1992, NBP, Warszawa 1993, s. 30.
• Biuletyn Informacyjny NBP 1994, NBP, Warszawa 1995, s. 27-28.
• Brzoza-Brzezina M., Józefowska M., Bank centralny - Narodowy Bank Polski, w: Bankowość na świecie i w Polsce. Stan obecny i tendencje rozwojowe, red. L. Oręziak, B. Pietrzak, Olympus, Warszawa 2001, s. 205-206.
• http://banknotypolskie.pl/banknoty/, dostęp 2.01.2014.
• http://nbp.pl/statystyka/instrumenty/instrumenty09.xls, dostęp 7.03.2014.
• http://nbp.pl/statystyka/instrumenty/instrumenty10.xls, dostęp 7.03.2014.
• http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy_archiwum.htm, dostęp 24.11.2012.
• http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy_archiwum.htm, dostęp 4.03.2014.
• http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy_historyczne.htm, dostęp 4.03.2014.
• http://www.nbp.plh/home.aspx?f=/dzienne/stopy_archiwum.htm, dostęp 24.11.2012.
• http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/m3.html, dostęp 4.03.2014.
• http://www.stat.gov.pl/gus/5840_1634_PLK_HTML.htm, dostęp 4.03.2014.
• http://www.stat.gov.pl/gus/5840_1634_PLK_HTML.htm, dostęp 4.03.2014.
• Kaszubski R., Ewolucja polskiej bankowości centralnej, "Materiały i Studia NBP" 1994, z. 44, s. 65.
• Kokoszczyński R., Współczesna polityka pieniężna w Polsce, PWE, Warszawa 2004, s. 213.
• Kokoszczyński R., Współczesna polityka pieniężna w Polsce, PWE, Warszawa 2004, s. 232.
• Mały Rocznik Statystyczny Polski 2008, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2008, s. 460.
• Oręziak L., Unia gospodarcza i walutowa, w: Unia Europejska, red. K. Michałowska-Gorywoda, PWN, Warszawa 1997, s. 268-277.
• Polański Z., Pietrzak B., Woźniak B., System finansowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 150.
• Raport Roczny NBP 1997, NBP, Warszawa 1998, s. 26-27.
• Raport Roczny NBP 1998, NBP, Warszawa 2000, s. 15.
• Raport Roczny NBP 1999, NBP, Warszawa 2000, s. 50-51.
• Raport Roczny NBP 2007, NBP, Warszawa 2008, s. 32.
• Raport Roczny NBP 2008, NBP, Warszawa 2009, s. 31.
• Raport Roczny NBP 2009, NBP, Warszawa 2010, s. 34.
• Raport Roczny NBP 2010, NBP, Warszawa 2011, s. 14.
• Raport Roczny NBP 2011, NBP, Warszawa 2012, s. 35.
• Raport Roczny NBP 2012, NBP, Warszawa 2013, s. 33.
• Raporty o inflacji z lat 1998-2007 oraz Sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej, http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/publikacje/polityka_pieniezna.html, dostęp 9.11.2012.
• Sławiński A., Polityka pieniężna w czasie rzeczywistym, w: Ekonomia, społeczeństwo, polityka: studia ofiarowane prof. dr. hab. Januszowi Kalińskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. A. Zawistowski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012, s. 460.
• Szpunar P., Polityka pieniężna. Cele i warunki skuteczności, PWE, Warszawa 2000, s. 213.
• Ustawa z dnia 15 lutego 1989 r. Prawo dewizowe, DzU nr 6, poz. 33.
• Ustawa z dnia 26 lutego 1982 r. o statucie Narodowego Banku Polskiego, DzU nr 7, poz. 57.
• Ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych, DzU nr 74, poz. 440.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, DzU nr 140, poz. 939.
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego, DzU nr 84, poz. 386.
• Wójtowicz G., Narodowy Bank Polski w okresie transformacji, w: Bankowość centralna od A do Z, red. R. Kokoszczyński, B. Pietrzak, Wydawnictwo NBP, Warszawa 2007, s. 144.
• Wójtowicz G., Wójtowicz A., Historia monetarna Polski, Twigger, Warszawa 2003, s. 178.
• Wyczański P., Gołajewska M., Polski system bankowy 1990-1994, Fundacja Friedricha Eberta Przedstawicielstwo w Polsce, Warszawa 1995, s. 39.
• Zarządzenie Prezesa NBP z grudnia 1992 r. w sprawie Regulaminu aukcyjnego obrotu papierami wartościowymi między NBP a bankami, DzUrz. NBP nr 14, poz. 27.