Radiomaryjna subktultura polityczna - media katolickie jako podmiot systemu politycznego w Polsce

• Autorzy: Ewa Nowak , Rafał Riedel

Warianty tytułu

The political subculture of Radio Maryja - catholic media as political system object in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie miejsca mediów katolickich w polskim systemie politycznym oraz roli, jaką w nim pełnią, a także - w konsekwencji - zidentyfikowanie cech subkultury politycznej, której są one głównym kreatorem. Opracowanie opiera się na założeniu, że media katolickie, w tym dwa istotne podmioty - Radio Maryja i "Nasz Dziennik", tworzą komunikacyjne, kulturowe i systemowe podstawy nurtu religijnej prawicy. Główna teza opracowania sprowadza się zatem do stwierdzenia, że religijna prawica w Polsce stanowi subkulturę polityczną. Autorzy swoje przemyślenia prezentują na tle opisu znaczenia tej subkultury w systemie politycznym oraz konfrontują polską specyfikę omawianej subkultury z jej teoretycznym, klasycznym ujęciem. Praca ma charakter głównie empiryczny, natomiast jej źródła teoretyczne sięgają klasycznych prac nad kulturą polityczną (Almond, Verba) i ich ewolucji w odniesieniu do relacji religii i demokracji oraz sekularyzacji. Metodologia w części jakościowej sprowadza się do analizy zawartości treści przekazów medialnych Radia Maryja i "Naszego Dziennika" (w latach 2000-2007), natomiast w części ilościowej obejmuje wyselekcjonowane dane pochodzące z najnowszego raportu CBOS na temat słuchaczy Radia Maryja. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper seeks to identify the role and function of an important branch of Catholic media in Poland in building a specific subculture in Polish political system. The main argumentation line of the paper is based on an assumption that the two main media actors Radio Maryja and "Nasz Dziennik" constitute communicative, cultural and system foundations of the religious right wing in Poland and therefore represent a political subculture. The authors of the proposed paper intend to analyze the specifics of the above-mentioned phenomenon in Polish political system in comparison with theoretical perspective of classical works by G.A. Almond and S. Verba dealing with evolution of political culture and its impact towards religion and democracy as well as secularization. The qualitative aspect of the applied methodology pertains to analysis of media material of Radio Maryja and "Nasz Dziennik" for the years 2000-2007. In terms of quantity it embraces selected data from the current CBOS [Public Opinion Research Center] report concerning listeners of Radio Maryja. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Media; Kościół katolicki; Sekularyzacja

EN

Media; Roman Catholic Church; Secularization

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 2 (37)
• Strony: 11--30

Twórcy

autor

Ewa Nowak

autor

Rafał Riedel

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Y. Esmer, T. Pettersen, The Effects of Religion and Religiosity on Voting Behaviour, [w:] R. Dalton, H.-D. Klingeman, The Oxford Handbook of Political Behavior, Oxford 2007, s. 481
• A.K. Jacobs, The new right, fundamentalism and nationalism in postmodern America. A marriage of heat and pasion, "Social Compas" 2006, nr 53, s. 537 i nast.; B. Baez, V.D. Opfer, Ideology and educational policy: an analysis of the religious right, "Educational Policy" 2000, nr 14, s. 583
• M. Maddox, God under Howard. The Rise of Religious Right in Australian Politics, Crows Nest 2005, s. IX-XI, 260
• A. Hertzberg, The religious right in the State of Israel, "The Annals of the American Academy of Political and Social Science" 1986, vol. 483, nr 1, s. 84-92
• W. Sokół, Klasyfikacja partii, [w:] Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, Lublin 2005, s. 38 i nast.; C. Maj, Narodowe ugrupowania polityczne w Polsce 1989-2001, Lublin 2007, s. 21
• J. Jankiewicz, Nowa skrajna prawica w wybranych państwach Europy Zachodniej, Toruń 2007, s. 20-23
• M. Minkenberg, Współczesny prawicowy radykalizm w Europie, [w:] Prawicowy radykalizm i ksenofobia w Polsce i w Niemczech. Nacjonalne i europejskie perspektywy, red. M. Minkenberg, D. Sucker, A. Wenniger, Bonn 2006, s. 14
• N. Bobbio, Prawica i lewica, Kraków- Warszawa 1996, s. 42
• A. Spektorowski, The intellectual new right, the European radical right and the ideological challenge to liberal democracy, "International Studies" 2002, nr 39, s. 166, 182
• I. Kristol, Neokonserwatywne przekonania dawniej i dziś, [w:] Neokonserwatyzm, Warszawa 2007, s. 75
• T. Bale, A. Szczerbiak, Why is there no Christian Democracy in Poland - and why should we care?, "Party Politics" 2008, vol. 14, nr 4, s. 479-500
• P. Łyżwa, Myśl polityczna chrześcijańskiej demokracji w III RP, Toruń 2003, s. 251-253
• G.A. Almond, S. Verba, The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Princeton 1963, s. 12; por. W. Koch, U. Matthes, Political-Cultural Aspects of the System Transformation, [w:] Political Culture in Germany, pod red. B. Schlossera, R. Rydlewskiego, New York 1993, s. 137
• E. Wnuk-Lipiński, Socjologia życia publicznego, Warszawa 2005, s. 163
• K. Newton, J.W. van Deth, Foundations of Comparative Politics, Cambridge 2005, s. 143
• D. Kavanagh, Political Culture in Great Britain. The Decline of the Civic Culture, [w:] The Civic Culture Revisited, eds G.A. Almond, S. Verba, Boston-Toronto 1980, s. 166-167
• W. Jakubowski, Kultura polityczna, [w:] Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, pod red. K.A. Wojtaszczyka, W. Jakubowskiego, Warszawa 2003, s. 711
• Z. Blok, Czynniki determinujące kulturę polityczną oraz modele kultury politycznej, [w:] Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad kulturą polityczną, pod red. Z. Bloka, Poznań 2005, s. 52
• A. Heath, B. Taylor, G. Tóka, Religion, morality and politics, [w:] International Social Attitudes. The 10th BSA Report, Aldershot 1993, s. 49-80
• J. Mariański, Nowe wymiary zróżnicowania religijnego w Polsce, [w:] Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne, pod red. A. Kojdera, Kraków 2007, s. 176
• R.D. Putnam, Making Democracy Work, New Jersey 1993, s. 204
• Znaczenie religii w życiu Polaków, CBOS, Komunikat z badań BS/81/2006, Warszawa 2006, s. 3
• K. Piskała, T. Potkaj, W imię ojca. Fenomen Tadeusza Rydzyka, Warszawa 2007, s. 35, 45
• Raport otwarcia. Rynek radiowo-telewizyjny w Polsce, KRRiT, Warszawa 2006 (listopad), s. 6;
• E.K. Czaczkowska, Radio Maryja dzieli episkopat, "Rzeczpospolita" z 04.01.2006; http://newarch. rp.pl/artykul/590994.html [dostęp: 14.08.2008]
• M. Grabowska, Słuchacze Radia Maryja, CBOS, Komunikat z badań BS/131/2008, Warszawa 2008 (sierpień)
• T. Bartoś, Małżeństwo religii i prawa, "Gazeta Wyborcza" z 14-15.08.2008, s. 22-23
• E.L. McDaniel, C.G. Ellison, God's party? Race, religion and partisanship over time, "Political Research Quarterly" 2008, nr 61, s. 180
• P. Milcarek, Radio Maryja, czyli masowe sarmackie aggiornamento, "Rzeczpospolita" z 08.12.2006; http://new-arch.rp.pl/artykul/ 653477.html [dostęp: 14.08.2008]
• K. Dolecki, Taśmy Rydzyka idą do sądu, "Gazeta Wyborcza" z 16.07.2008, s. 6
• M. Cholewińska, Podpisy trafią do ONZ, "Nasz Dziennik" z 06.08.2008; www. naszdziennik. pl/index.php?typ=po&dat=20080806&id=po03.txt [dostęp: 07.08.2008]
• J. Dytkowski, Dar spotkania w eterze, "Nasz Dziennik" z 8-9.12.2007; www.naszdziennik.pl/index. php?dat=20071208 [dostęp: 07.08.2008]
• R. Markowski, System partyjny, [w:] Demokracja w Polsce 2005-2007, pod red. L. Kolarskiej-Bobińskiej, J. Kucharczyka, J. Zbieranka, Warszawa 2007, s. 162
• E. Winnicka, Co jest pod moherem, "Polityka" z 03.12.2005, s. 4
• J.A. Majcherek, Rozwój i opór, "Rzeczpospolita" z 28.02.2006; http://new-arch.rp.pl/artykul/601774.html [dostęp: 07.08.2008]; Samospalanie.
• M. Krzymowski, PiS zawarło nowy pakt z o. Tadeuszem Rydzykiem, "Wprost" z 26.08.2007; www.wprost.pl/ar/112662/PiS-zawarlo-nowy-pakt-z-o-Tadeuszem-Rydzykiem [dostęp: 07.08.2008]; B. Łoziński, Ludzie ojca Rydzyka wysoko na listach PiS, "Dziennik" z 13.09.2007, s. 3
• J. Hołub, Kogo poprze ojciec Rydzyk, "Gazeta Wyborcza" z 20.08.2007, s. 2;Bojkot dziennikarzy, "Wprost" z 03.02.2006; www.wprost.pl/ar/86605/Bojkot-dziennikarzy/ [dostęp: 07.08.2008]
• J.M. Jackowski, Kto dmie w żagle SLD?, "Nasz Dziennik" z 26-27.07.2008; www.naszdziennik. pl/index.php?typ=my&dat=20080726&id=my14.txt [dostęp: 07.08.2008]
• J. Cieśla, Gazeta prawdziwych Polaków, "Polityka" z 18.09.2004, s. 24
• C. Bartnik, Jak w czasach Mieszka II, "Nasz Dziennik" z 1-2.03.2008; www.naszdziennik.pl/index. php?typ=my&dat=20080301&id=my41.txt [dostęp: 07.08.2008]
• S. Straus, What is the relationship between hate radio and violence? Rethinking Rwanda's "Radio Machete", "Politics and Society" 2007, nr 35, s. 614
• M. Ryba, Traktat Lizbonski - superpaństwo i triumf europejskiej neolewicy, "Nasz Dziennik" z 5-6.04.2008
• J.M. Jackowski, Gra wokół ratyfikacji eurokonstytucji, "Nasz Dziennik" z 19-20.01.2008; www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20080119&id=my14.txt [dostęp: 07.08.2008]
• R. Hajduk, O zwalczaniu Radia Maryja, czyli kilka pytań politycznie niepoprawnych, "Nasz Dziennik" z 15-16.09.2007; www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20070915 &id=my21. txt [dostęp: 07.08.2008]
• C.S. Bartnik, Skąd taka nienawiść do katolicyzmu?, "Nasz Dziennik" z 31.05-01.06.2008; www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20080531&id=my12.txt [dostęp: 07.08.2008]