Dekanat kaszogrodzki na tle dziejów Cerkwi unickiej na Wołyniu XVII - pierwszej połowy XIX w..

• Autorzy: Paweł Sygowski , Andrzej Gil
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prowadzone w ostatnich latach badania nad dziejami Cerkwi unickiej w Rzeczypospolitej Wielu Narodów pozwalają istotnie rozszerzyć dotychczasowe ustalenia. Dotyczy to wielu aspektów jej funkcjonowania - od spraw powiązanych ze strukturami administracyjnymi, poprzez problemy organizacji wewnętrznej i kształtowania swej tożsamości, po relacje ze światem zewnętrznym. Należy przy tym pamiętać, że Cerkiew unicka była w tym okresie czynnikiem biorącym bardzo aktywny udział w życiu otaczającego ją świata i - oczywiście na miarę swoich możliwości - mającym także wpływ na jego kształt. Cerkiew ta stała się od chwili swego powstania jednym z zasadniczych elementów konstruujących rzeczywistość państwa polsko-litewskiego okresu nowożytnego. Na jego ziemiach ruskich stanowiła zaś (zwłaszcza w sferze religijnej) niewątpliwie czynnik dominujący. Stąd zasadne wydaje się skoncentrowanie uwagi badawczej na uchwyceniu różnych przejawów zarówno aktywności samej Cerkwi unickiej, jak i działania skierowanego wobec niej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Kościół Prawosławny; Badania historyczne; Historia

EN

Orthodox Church; Historical research; History

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2007
• Numer: R. 5
• Strony: 203--215

Twórcy

autor

Paweł Sygowski

autor

Andrzej Gil

• Instytut Europy Środkowo-Wschodniej

Bibliografia

• P. Sygowski, Dekanat kaszogrodzki unickiej diecezji chełmskiej, w: Zamojszczyzna i Wołyń w minionym tysiącleciu. Historia, kultura, sztuka. Konferencja naukowa, red. J. Feduszka i in., Zamość 2000, s. 120-126.
• O Kaszowskich zob.: A. Boniecki, Herbarz Polski, t. 9, Warszawa 1906, s. 336-341.
• A. Sochacka, Własność ziemska w woj. lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987, s. 101.
• S. Kuraś, Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, Lublin 1983 [Dzieje Lubelszczyzny, t. 3], s. 278-279.
• T. J. Stecki, Wołyń pod względem statystycznym, historycznym i archeologicznym przez..., serya 2-ga, Lwów 1871, s. 431-435 (testament D. Jeło-Malińskiego, 13 października 1656, Nowo Malin).
• О. Бірюліна, М. Довбищенко, Забуті імена української історії: шляхетська родина Єло-Малинських, "Дрогобицький краєзнавчий збірник", вип. 9, Дрогобич 2005, s. 497.
• Документи до історії унії на Волині і Київщині кінця XVI - першої половини XVII ст., упорядник тому М. В. Довбищенко, Київ 2001 [Архів Української Церкви, т. 3, вип. 1 = Пам'ятки, 3 (2001)], s. 131, nr 114.
• T. J. Stecki, Z boru i stepu. Obrazy i pamiątki spisał ..., Kraków 1888, s. 286.
• Н. Яковенко, Українська шляхта з кінця XIV до середини XVII ст. (Волинь і Центральна Україна), Київ 1993, s. 143.
• Каталог колекції документів київської археографічної комісії 1369-1899, Київ 1971, s. 35, nr 82.
• О. Баранович, Залюднення волинського воєводства в першій половині XVII ст., Київ 1930, s. 59.
• А. Заяць, Урбанізаційний процес на Волині в XVI - першій половині XVII століття, Львів 2003, s. 67.
• Руська (Волинська) Метрика. Регести документів Коронної канцелярії для українських земель (Волинське, Київське, Брацлавське, Чернігівське воєводства) 1569-1673, Київ 2002, s. 664, nr 26.
• K. Mazur, W stronę integracji z Koroną. Sejmiki Wołynia i Ukrainy w latach 1569-1648, Warszawa 2006, s. 392-402.
• М. Довбищенко, Римо-католицьке суспільство Волині та Уніатська Церква кінця XVI - першої половини XVII ст., w: Kościoły wschodnie w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku. Zbiór studiów, red. A. Gil, Lublin 2005, s. 44.
• М. Довбищенко, Реалії та міфи релігійного протистояння на Волині в кінці XVI - першій половині XVII ст., "Соціум. Альманах соціальної історії", вип. 2, Київ 2003, s. 63.
• М. Довбищенко, Право патронату та поширення унії на Україні та Білорусі наприкінці XVI - у першої половині XVII ст. (за матеріаламі волинського воєводства), "Дрогобицький краєзнавчий збірник", вип. 10, Дрогобич 2006, s. 201-219.
• A. Gil, Chełmska diecezja unicka 1596-1810. Dzieje i organizacja, Lublin 2005, s. 133-160.
• L. Bieńkowski, Organizacja kościoła wschodniego w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. 2, Wieki XVI-XVIII, red. J. Kłoczowski, Kraków 1969, s. 917-918.
• T. Kempa, Wobec kontrreformacji. Protestanci i prawosławni w obronie swobód wyznaniowych w Rzeczypospolitej w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Toruń 2007, s. 507.
• Центральний державний історичний архів України, м. Київ, ф. 25, оп. 1, спр. 280, k. 519-522v.
• L. Królik, Organizacja diecezji łuckiej i brzeskiej od XVI do XVIII wieku, Lublin 1983, s. 259-292, 326- 334.
• L. Królik,, Organizacja dekanalna diecezji łuckiej i brzeskiej w XVII i XVIII wieku, Lublin 1981, s. 18-26.
• Н. Теодоровичъ, Историко-статистическое описание церквей и приходовъ Волынской епар- хии, t. 5, Ковельский уездъ, Почаевъ 1903, s. 454-455.
• A. Gil: Chełmskie diecezje obrządku wschodniego. Zagadnienia organizacji terytorialnej w XVII i XVIII wieku, w: Polska-Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 5, Miejsce i rola Kościoła greckokatolickiego w Kościele powszechnym, red. S. Stępień, Przemyśl 2000, s. 54-60.
• I. Skoczylas, Sobory eparchii chełmskiej XVII wieku. Program religijny Slavia Unita w Rzeczypospolitej, Lublin 2007.
• І. Скочиляс, Біля джерел замойського тріюмфалізму: "Synodus Dioecesana Vladimiriensis" 1715 року та його релігійна програма, Aneks, "Rocznik IEŚW", 5 (2007), s. 190.
• P. Sygowski, Unickiego biskupa Józefa Lewickiego "Rewizya Cerkwiey Znaiduiących się w Dyecezyach Naszych Chełmskiey y Bełzkiey" - rozpoczęta 29 grudnia 1720 r. [V. S.], "Studia Archiwalne", 2, Lublin 2006, s. 199-232.
• Parafi e diecezji chełmskiej unickiej według proboszczów, zebranych na kongregacji generalnej w Białopolu w dniu 11 maja 1749 r., w: A. Gil, Chełmska diecezja unicka, Aneks V, s. 316.
• P. Sygowski, Dwa cudowne obrazy Marki Boskiej w Puhynkach. Przyczynek do pochodzenia elementów malarskiego wyposażenia cerkiewnego na Wołyniu w końcu XVII i pierwszej połowie XVIII w., w: Пам'ятки сакрального мистецтва Волині на межі тисячоліть. Μатеріали VII міжнародної наукової конференції по волинському іконопису, м. Луцьк, 27-28 листопада 2000 року, Луцьк 2000, s. 51-53.
• P. Sygowski, Monastyr w Puhynkach na Wołyniu - dalsze badania, w: Волинська ікона: дослідження та реставрація. Матеріали XI міжнародної наукової конференції, м. Луцьк, 3-4 листопада 2004 року, Луцьк 2004, s. 167-170.
• P. Sygowski, Monaster w Puhynkach w 1811 r., w: Волинська ікона: дослідження та реставрація. Науковий збірник. Випуск 12, Матеріали XII міжнародної наукової конференції, м. Луцьк, 27-28 жовтня 2005 року, Луцьк 2005, s. 146-147.
• M. Radwan, Carat wobec Kościoła greckokatolickiego w zaborze rosyjskim 1796-1839, Lublin 2004, s. 90, 138.
• В. Слободян, Церкви Холмської єпархії, Львів 2005, s. 481.