Dziedzictwo kulturowe a turystyka w polskich parkach narodowych

• Autorzy: Sylwia Graja-Zwolińska , Aleksandra Spychała

Warianty tytułu

Cultural heritage and tourism in the Polish national parks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na fakt obecności dziedzictwa antropogenicznego na najcenniejszych obszarach przyrodniczych w Polsce, jakimi są parki narodowe. To również tego typu walory są chronione - wraz z dziedzictwem naturalnym tworzą niepowtarzalny krajobraz. Jeszcze w latach 90. XX w. zasoby kulturowe nie były wysoko cenione przez dyrekcje parków; obecnie - stają się coraz częściej wykorzystywane w kreowaniu specjalistycznej oferty turystycznej. Autorki podejmują próbę oszacowania tego dziedzictwa w odniesieniu do każdego parku; ponadto przeprowadziły one wywiad kwestionariuszowy z pracownikami parków dotyczący wyżej wymienionej kwestii. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to draw attention to the existence of anthropogenic heritage in the most valuable nature areas in Poland, which are national parks. This type of values are also protected -along with natural heritage they create unique landscapes. Back in the 90-s cultural resources were not highly valued by directors of national parks, nowadays they become more and more dynamically used in the creation of special tourists offers. The authors attempt to estimate this heritage for each park, moreover they conducted questionnaire interview with the employees of the parks for the above mentioned issue. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Parki narodowe; Dziedzictwo kulturowe; Turystyka kulturowa; Ekoturystyka

EN

National parks; Cultural heritage; Cultural tourism; Ecotourism

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1
• Strony: 79--93

Twórcy

autor

Sylwia Graja-Zwolińska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Aleksandra Spychała

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Armaitiene A., Bertuzyte R., Vaskaitis E., 2014, Conceptual Framework for Rethinking of Nature Heritage Management and Health Tourism in National Parks, "Procedia -Social and Behavioral Sciences", vol. 148, p. 330-337
• Beckerath J., 1971, Abriß der Geschichte des alten Ägypten, Oldenburg, München
• Bishop K., Dudley N., Phillips A., Stolton S., 2004, Uses and performance of the IUCN System of Management Categories for Protected Areas. Speaking a Common Language, Cardiff University, Cardiff
• Blamey R., 2001, Principles of Ecotourism, [in:] D.B. Weaver (ed.)The Encyclopedia of Ecotourism, CABI Publishing, Wallingford, s. 5-22
• Bruno G., Gasca E., Monaco C., 2014, The Efficient Management of Park Resources: Natural and Cultural Data in the Alpi Marittime Park Area, "Information Systems", vol. 42, s. 78-88
• Ceballos-Lascurain H., 1996, Tourism, Ecotourism and Protected Areas, IUCN
• Charters T., Saxon E., 2007, Tourism and Mountains. A Practical Guide to Managing the Environmental and Social Impacts of Mountain Tours, United Nations Environment Programme, Conservation International, Tour Operators' Initiative
• Corbett J.B., 2006, Communicating Nature: How We Create and Understand Environmental Messages, Island Press, Washington
• Cuijpers J.J., Bekius D., 2004, Landscpae Biographical Ensembles. A Method for Using Cultural-historical Aspects of the Landscape in Planning practice, [in:] I. Boer (ed.) Multiple landscape. Merging past and Present in Landscape Planning, Wageningen University
• Deng J., King B., Bauer T., 2002, Evaluating natural attraction for tourism, "Annals of Tourism Research", 29 (2), s. 422-438
• Dhimitri J., Sinani A., Todia J., 2015, The Landscape of Divjakë-Karavasta National Park in Information among Youth, "Agriculture and Agricultural Science Procedia", vol. 4, 2015, s.158-166
• Dowling R., Weiler B., 1997, Ecotourism in South-East Asia, "Tourism Management", 18 (1), s. 51-53
• Dudek S., Kowalczyk A., 2003, Turystyka na obszarach chronionych -szanse i zagrożenia, Prace i Studia Geograficzne, 32, s. 117-140
• Dudley N. (ed.), 2008,Guidelines for Applying Protected Area Management Categories, IUCN, Gland
• Fennel D.A., Nowaczek P., 2010, Moral and Empirical Dimensions of Human - Animal Interactions in Ecotourism: Deepening an Otherwise Shallow Pool of Debate, "Journal of Ecotourism", 9 (3), s. 239-255
• Eagles P.F.J., McCool S. (2002): Tourism in National Parks and Protected Areas: Planning and Management, Wallingford, CABI
• Frost W., Hall C.M., 2009, American Invention to International Concept: The Spread and Evolution of National Parks, [in:] W. Frost, C.M. Hall (eds) National Parks and Tourism: International Perspectives on Development, Histories and Change, London, Routledge, s. 30-44
• Gałuszka N., Turystyka dziedzictwa. Poradnik dla organizacji pozarządowych, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków
• Goodwin H., 1996, In Pursuit of Ecotourism, Biodiversity and Conservation, 5 (3), s. 277-291
• Graja-Zwolińska, Spychała 2013, Jak rozumieć turystykę przyrodniczą? Studium przypadku młodzieży akademickiej, "Turyzm" 23 (1), s. 39-47
• Grenier A.A., 2004, The Nature of Nature Tourism, University of Lapland, Rovaniemi
• Highman J., Lűck M., 2002, Urban Ecotourism: A Contradiction in Terms?, "Journal of Ecotourism", 1 (1), s. 36-51
• Kulczyk S., 2008, Znaczenie czynników kulturowych dla rozwoju ekoturystyki na przykładzie Wielkich Jezior Mazurskich, [w:] A. Kowalczyk (red.)Turystyka kulturowa, Uniwersytet Warszawki, Warszawa, s. 147-159
• La Page W. (2010): Rethinking Park Protection: Treading the Uncommon Ground of Environmental Beliefs, Wallingford, CABI
• Leung Y.F., Marion J.L., Farrell T.A., 2001 The Role of Recreation Ecology in Sustainable Tourism and Ecotourism, [in:] S.F. McCool. R.N. Moisey (eds.) Tourism, Recreation and Sustainability, CABI Publishing, New York, s. 21-39
• Lussetyowati T., 2015, Preservation and Conservation through Cultural Heritage Tourism. Case Study: Musi Riverside Palembang, "Procedia -Social and Behavioral Sciences", vol. 184, s. 401-406
• Luzar E.J., Diagne A., Ecgan Ch., Henning B.R., 1998, Profiling the Nature-Based Tourist: A Multinomial Logit Approach, "Journal of Travel Research", 37 (1), s. 48-51
• Łuczyńska-Bruzda (red.), 1994, Zasady sporządzania operatu ochrony zasobów kulturowych, [w:] Plany ochrony parków narodowych. Zasady opracowania operatów szczegółowych do planów ochrony parków narodowych, Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Warszawa
• MacCannell D.,1993, Empty Meeting Grounds, London, Routledge
• Mason P., 2000, Zoo Tourism: The Need for More Research, "Journal of Sustainable Tourism", 8 (4), s. 333-339
• Mikos von Rohrscheidt A., 2008, Turystyka kulturowa. Fenomen. Potencjał. Perspektywy, GWSHM Milenium, Gniezno
• Ochrona środowiska, 2006, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, http://www.geobotanika.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/ochrona_srodowiska_2006.pdf [30.10.2015]
• Ochrona środowiska, 2014, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2014,1,15.html [30.10.2015]
• Ochrona środowiska, 2015, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2015,1,16.html [03.02.2015]
• Paczuski R., 1995, Prawo ochrony środowiska, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz
• Piekarowicz R., 1977, Zrozumieć Indie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa
• Ustawa o ochronie przyrody z dn. 16 kwietnia 2004 r.
• Sekar N., Weiss J.M., Dobson A.P., 2014, Willingness-to-pay and the Perfect Safari: Valuation and Cultural Evaluation of Safari Package Attributes in the Serengeti and Tanzanian Northern Circuit, "Ecological Economics", vol. 97, s. 34-41
• Richards G., 1996, Production and Consumption of European Cultural Tourism, "Annals of Tourism Research", vol. 23 (2), s. 261-283
• Rio D., Nunes L.M., 2012, Monitoring and Evaluation Tool for Tourism Destinations, "Tourism Management Perspectives", vol. 4, s. 64-66
• Shafer E., Choi Y., 2006, Forging Nature-based Tourism Policy Issues: A Case Study in Pennsylvania, "Tourism Management", 27 (4), s. 615-628
• Spychała, Graja-Zwolińska, 2013, Specyfika turystyki edukacyjnej na obszarach chronionych. Studium przypadku polskich parków narodowych, Prace Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego weWrocławiu, nr 304, 304-313
• Stasiak A., 1997, Turystyka w parkach narodowych - obszary konfliktów, "Turyzm", t. 7, z. 2, s. 5-22
• Urry J., 1990, The Tourist Gaze: Leisure and Travel in Contemporary Societies, Sage, London
• Ursache M., 2015, Tourism -Significant Driver Shaping a Destinations Heritage, "Procedia - Social and Behavioral Sciences", vol. 188, s. 130-137
• Valentine P.S., 1992, Review. Nature-based Tourism, [in:] B. Weiler, C.M. Hall (eds), Special Interest Tourism, Belhaven Press, London
• Vitalinia S., Puricelli C., Mikerezic I., Iritia M., 2015, Plants, people and Traditions: Ethnobotanical Survey in the Lombard Stelvio National Park and Neighbouring Areas (Central Alps, Italy), "Journal of Ethnopharmacology", vol. 173 (15), s. 435-458
• Wall Reinius S., Fredman P., 2007, Protected areas as attractions, "Annals of Tourism Research", vol. 34 (4), s. 839-854
• Walczak M., Radziejowski J., Smogorzewska M., Sienkiewicz J., Gacka-Grzesikiewicz E., Pisarski Z., 2001, Obszary chronione w Polsce, IOŚ, Warszawa
• Wu Y.Y., Wang H.L., Ho Y.F., 2010, Urban Ecotourism: Defining and Assessing Dimensions Using Fuzzy Number Construction, "Tourism Management", 31 (6), s. 739-743
• Xu F.Fox D., 2014,Modelling Attitudes to Nature, Tourism and Sustainable Development in National Parks: A Survey of Visitors in China and the UK, "Tourism Management",45, s. 142-158
• Zhou D.Q., Grumbine R.E., 2011, National Parks in China: Experiments with Protecting Nature and Human Livelihoods in Yunnan Province, Peoples' Republic of China (PRC), "Biological Conservation", vol. 144 (5), s. 1314-1321