Aldona Skudrzyk, Krystyna Urban Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych

• Autorzy: Romualda Piętkowa
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Książka Aldony Skudrzyk i Krystyny Urban jest przedsięwzięciem i imponującym, i niepokojącym zarazem. Imponującym, bo doświadczone badaczki z katowickiej szkoły socjolingwistyki zapoczątkowanej w latach 70. XX w. przez Władysława Lubasia postanowiły udokumentować proces uobecniania, kształtowania i przemian zjawiska tożsamości lokalnej w prasie jako medium, które dostrzega ważne zmiany społeczne, informuje o nich, dostarcza wzorów wspólnego działania i przekazuje dziedzictwo społeczne kolejnym pokoleniom. Imponującym, ponieważ przyjęta przez autorki metoda ekscerpowania z prasy, przede wszystkim lokalnej, wymagała pracy żmudnej, czasochłonnej i benedyktyńskiej - wykaz tytułów gazet i czasopism, z których pochodzi materiał faktograficzny, zawiera sto czterdzieści jeden pozycji. Imponującym, gdyż autorki podjęły się sporządzenia siatki pojęciowej dla językowych eksponentów pojęcia mała ojczyzna. Zawarta w podtytule kategoria świadomości językowo-kulturowej jest w książce dana czytelnikowi w postaci zwielokrotnionych cytatów z prasy ogólnopolskiej i lokalnej z ostatnich czterdziestu lat. Przyjęta cezura czasowa: dwadzieścia lat Polski Ludowej i dwadzieścia państwa po 1989 r. w zamierzeniu autorek daje podstawy do badania ewolucji pojęcia świadomości językowej Polaków wyrażonej na łamach prasy. A niepokojącym, niepokojącym - myślę - przede wszystkim autorki, świadome nieuniknionej fragmentaryzacji, czasem arbitralnych i trudnych wyborów merytorycznych oraz decyzji redakcyjnych. Niepokojącym też i czytelnika, gdyż spotyka się z książką, której nie sposób przeczytać od deski do deski, do czego się też i przyznaję. Przypomina ona, toutes proportions gardées, Waltera Benjamina Zapiski i materiały, gdyż składa się z uporządkowanych tematycznie cytatów prasowych opatrzonych komentarzami autorek. Bogactwo faktograficzne i leksykalne, a także wielość spostrzeżeń, myśli i sądów osób piszących w prasie sprawiają, że mamy do czynienia ze swoistym palimpsestem, puzzlami czy wręcz hipertekstem, w którym czytelnik może nawigować. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Prasa; Społeczności lokalne; Recenzja

EN

Press; Local community; Review

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1 (48)
• Strony: 191--195

Twórcy

autor

Romualda Piętkowa

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Bralczyk J., Mój język prywatny. Słownik autobiograficzny, Warszawa 2004.
• Gwara śląska - świadectwo kultury, narzędzie komunikacji. Sytuacja językowa w miastach Górnego Śląska, aut. A. Skudrzykowa i in., Katowice 2001.
• Gwara śląska - świadectwo kultury, narzędzie komunikacji. Teksty, pod red. J. Tambor, Katowice 2002.
• Tambor J., Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Katowice 2008.