Ustrój Warszawy a ustrój metropolii europejskich

• Autorzy: Hubert Izdebski

Warianty tytułu

Warsaw's System and the System of European Metropolises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kolejne od 1990 r. ustawy wprowadzały rożne modele ustroju Warszawy: z 1990 r. - związek dzielnic-gmin, z 1994 r. - szczególny związek komunalny gmin, z 2002 r. - miasto na prawach powiatu z obowiązkowym podziałem na jednostki pomocnicze. Tylko w 1994 r. przewidziano możliwość, z której jednak nie skorzystano, wykroczenia przez Warszawę poza granice administracyjne ustalone w 1951 r. - w sytuacji, w której 2/5 mieszkańcowi faktycznej Warszawy mieszka obecnie poza administracyjnymi granicami Warszawy. W artykule autor przedstawia, po analizie przepisu Konstytucji RP dotyczącego Warszawy jako stolicy państwa, doświadczenia innych państw europejskich w zarządzaniu obszarami metropolitalnymi, zwłaszcza stołecznymi, próby wprowadzenia elementów zarządzania metropolitalnego w ramach restytuowanego w 1998 r. tradycyjnego trójstopniowego podziału terytorialnego oraz sposoby wykonywania (i niewykonywania) na obszarze Warszawy specyficznych zadań metropolitalnych, w tym zadań stołecznych. Wnioskiem jest potrzeba wprowadzenia nowego modelu zarządzania obszarem metropolitalnym Warszawy. (abstrakt oryginalny)

EN

Successive acts of law since 1990 have introduced various models of Warsaw's regime: from 1990 - union of districts/municipalities, from 1994 - special municipal union of municipalities, since 2002 - a city having the rights of a county with the obligatory division into auxiliary units. Only in 1994 was the possibility anticipated, albeit not exercised, for Warsaw to extend beyond the administrative boundaries established in 1951 - in the situation in which 2/5 of the residents of Warsaw itself currently live outside Warsaw's administrative borders. After analysing the provision of the Constitution of the Republic of Poland on Warsaw as the country's capital, the author presents the experience of other European countries in the management of the metropolitan areas, especially capitals, attempts to introduce elements of metropolitan management within the framework of the traditional three-tier territorial division restored in 1998 and the methods of performing (and not performing) specific metropolitan tasks within the area of Warsaw, including the capital city's tasks. The conclusion is the need to introduce a new model of management for the Warsaw metropolitan area. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ustrój miasta; Obszar metropolitalny; Zarządzanie miastem

EN

City government structure; Metropolitan area; City management

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3
• Strony: 75--86

Twórcy

autor

Hubert Izdebski

• Uniwersytet Warszawski; Krajowa Szkoła Administracji Publicznej; Collegium Civitas w Warszawie

Bibliografia

• A. Nelicki, Polska administracja publiczna w perspektywie governance, w: A. Bosiacki, H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz (red.), Nowe zarządzanie publiczne i public governance w Polsce i w Europie, Warszawa 2010, s. 76 i n. B. Dolnicki, Koncepcja powiatu metropolitalnego, "Samorząd Terytorialny" 2014/7-8, s. 18 i n.
• Biała księga obszarów metropolitalnych, Warszawa 2013, s. 7 i n.
• D. Mantey, Potrzeba zintegrowanego zarządzania miastami i obszarami metropolitalnymi, "Samorząd Terytorialny" 2013/6.
• E. Slack, A. Côté, Comparative urban governance, Londyn 2014.
• G. Gorzelak, B. Jałowiecki, Dlaczego potrzebna jest metropolia warszawska?, "Samorząd Terytorialny" 2010/6.
• H. Heinelt, D. Kübler (red.), Metropolitan Governance. Capacity, Democracy and the Dynamics of Place, Londyn 2005.
• H. Izdebski, Dwadzieścia lat samorządu terytorialnego - potrzeba rozwiązania problemu metropolii, w: A. Lutrzykowski, R. Gawłowski (red.) Metropolie. Wyzwanie polskiej polityki H. Izdebski, Kierunki rozwoju zarządzania publicznego w Europie, w: H. Izdebski, H. Machińska (red.), W poszukiwaniu dobrej administracji, Warszawa 2007, s. 18.
• H. Izdebski, Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014, s. 386.
• H. Izdebski, Zadania metropolitalne i instytucjonalne sposoby ich realizacji, "Samorząd Terytorialny" 2010/6.
• I. Tosics, Governance challenges and models for the cities of tomorrow, Budapeszt 2011.
• I. Zachariasz, Koncepcja województwa stołecznego a pespektywa metropolitan governance, "Samorząd Terytorialny" 2013/11.
• J. Bache (red.), Multi-level Governance, Oxford 2005.
• J. Blumenthal, Von Government zu Governance. Analysen zum Regieren im modernen Staat, Münster 2006.
• J. Lang, Nowe koncepcje ustroju Warszawy, w: Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Prof. zw. dra hab. Józefa Filipka, Kraków 2001, s. 413-420.
• L.E. Lynn, Public Management, w: B.G. Peters, J. Pierre (red.), The Handbook of Public Administration, Los Angeles-Londyn 2008, s. 14-15.
• L.J. Sharpe (red.), The Government of World Cities. The Future of the Metro Model, Chichester 1995.
• M. Kulesza, Kilka uwag o zarządzaniu aglomeracją miejską. Wyzwania instytucjonalne i prawne, "Samorząd Terytorialny" 2010/6, s. 71.
• M. Lackowska, Dlaczego w Polsce potrzebna jest ustawa metropolitalna? Ograniczenia dobrowolnej współpracy samorządów w obszarach metropolitalnych, "Samorząd terytorialny" 2009/3.
• M. Lackowska, P. Swianiewicz, Dwuszczeblowe struktury zarządzania obszarów metropolitalnych w Europie, "Samorząd Terytorialny" 2013/4.
• M. Niziołek, Problemy ustroju aglomeracji miejskich (ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy), Warszawa 2007, cz. 2.
• M. Smętkowski i in., Europejskie metropolie i ich regiony. Od krajobrazu gospodarczego do sieci metropolii, Warszawa 2012.
• M.Z. Jaroszyński, Problem ustroju stolicy, Warszawa 1934, s. 23 i n.
• Materiały z postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy, "Samorząd Terytorialny" 2003/7-8.
• Miasta przyszłości - Wyzwania, wizje, perspektywy, Luksemburg 2011.
• miejskiej, Toruń 2010, s. 15-23.
• O. Budynowska, Obszary metropolitalne, ich struktura i funkcje w układach terytorialnych, "Samorząd Terytorialny" 2000/10.
• P. Swianiewicz, Zarządzanie obszarami metropolitalnymi - doświadczenia międzynarodowe a rzeczywistość polska, "Samorząd Terytorialny" 2006/1-2.
• S. Faliński, Warszawski samorząd terytorialny w latach 1990-2002. Geneza, ustrój, idee ustrojowe, aktywność, Warszawa 2013.
• T. Kaczmarek, Ł. Mikuła, Ustroje terytorialno-administracyjne obszarów metropolitalnych w Europie, Poznań 2007.
• T. Markowski, T. Marszał, Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe, Warszawa 2006.
• The Problem of the Capital City. New Research on federal capitals and their territory, Barcelona 2013.
• W. Staśkiewicz (red.), Konstytucje państw Unii Europejskiej, Warszawa 2011, s. 343.