Kwestie społeczne w negocjacjach nad utworzeniem Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji

• Autorzy: Małgorzata Grącik-Zajaczkowski

Warianty tytułu

Social issues in the Transatlantic Trade and Investment Partnership negotiations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawione zostały wybrane zagadnienia będące przedmiotem dwustronnych rokowań z punktu widzenia interesów obywateli i konsumentów z UE i USA. Główny nacisk położony został na różnice regulacyjne w obszarze społecznym między rynkiem europejskim i amerykańskim, które dotyczą m.in. standardów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, praw pracowniczych, standardów ochrony środowiska naturalnego czy przepływu osób. Szeroko omówiony został problem mechanizmu arbitrażowego między państwem a inwestorem (ISDS), który budzi duże kontrowersje podczas negocjacji, szczególnie po stronie przeciwników podpisania umowy TTIP. Uważają oni bowiem, że instrument ten może stanowić zagrożenie dla funkcjonowania przepisów w dziedzinie usług socjalnych i ochrony zdrowia w Europie, ponieważ Amerykańscy inwestorzy wykazują szczególne zainteresowanie wykorzystaniem wspomnianych procedur do obrony swoich interesów w tych obszarach. Istnieje obawa, że włączenie ISDS do porozumienia TTIP spowoduje ograniczenie swobody stanowienia prawa w zakresie przyjmowania wyższych standardów w sferze ochrony zdrowia, środowiska naturalnego czy praw pracowniczych. Ostatnią z przedstawionych kwestii jest swobodny przepływ osób fizycznych między rynkami UE i USA. Problem ten dotyczy w szczególności niektórych członków UE, takich jak Polska, Bułgaria, Rumunia oraz Cypr, którzy pozostają poza programem wizowym USA "Visa Waiver". W porozumieniu TTIP proponuje się, aby stosowne regulacje obejmowały przede wszystkim przepływ pracowników w ramach korporacji transnarodowych, a także osoby wykonujące tzw. wolne zawody. Decydujący wpływ na wynik całych negocjacji mogą mieć właśnie sprawy społeczne. Poczucie zagrożenia oraz wizja braku ochrony praw i przywilejów społecznych może skutecznie zahamować proces akceptacji umowy zarówno w państwach członkowskich UE, jak i USA. (abstrakt oryginalny)

EN

The article titled Social Issues in the Transatlantic Trade and Investment Partnership Negotiations discusses selected issues that are subject to bilateral negotiations from the angle of the interests of citizens and consumers in the European Union and the United States. The main emphasis was placed on regulatory differences in the social sphere between the European and American markets, which concern, for instance, security and health protection standards, worker rights, as well as standards for environmental protection and movement of people. Furthermore, the article broadly discusses the problem of the arbitration mechanism between states and investors (ISDS), which gives rise to considerable controversy during the negotiations, especially on the part of the opponents of TTIP. Those opponents believe that this instrument could constitute a threat to the functioning of European rules on social services and health protection because American investors show particular interest in taking advantage of these procedures to protect their interests in these areas. There is concern that including ISDS in TTIP will in fact limit EU's sovereignty in adopting higher standards of health and environmental protection or worker rights. The last of the issues presented in the text is free movement of natural persons between the EU and the US markets. This problem concerns especially some EU Member States, such as Poland, Bulgaria, Romania, and Cyprus, which remain outside the US Visa Waiver programme. TTIP proposes that the applicable regulations should govern primarily the movement of workers within transnational corporations and liberal professions. As a matter of fact, social issues could decisive for the outcome of the negotiations. The sense of threat and the vision of the lack of protection of social privileges and rights could effectively halt the process of accepting the agreement both in the EU Member States and in the United States. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transatlantyckie Partnerstwo w Dziedzinie Handlu i Inwestycji; Pozataryfowe bariery handlowe; Ochrona zdrowia; Prawa pracownika; Ochrona konsumenta; Ochrona środowiska

EN

Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP); Non-tariff trade barriers; Health care protection; Employee rights; Consumer protection; Environmental protection

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2015
• Tom: 51
• Numer: nr 2
• Strony: 231--254

Twórcy

autor

Małgorzata Grącik-Zajaczkowski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• European Commission, State of Play of TTIP negotiations after the 6th round, s. 5, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/july/tradoc_152699.pdf (data dostępu: 28.09.2014).
• E. Kaliszuk, Transatlantycka umowa o wolnym handlu - kto na niej skorzysta?, http://ec.europa.eu/polska/news/opinie/140207_umowa_pl.htm (data dostępu: 3.11.2014) .
• Directives for the negotiation on the Transatlantic Trade and Investment Partnership between the European Union and the United States of America, s. 16, http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11103-2013-DCL-1/en/pdf, 03.11.2014 (data dostępu: 3.11.2014).
• Office of the United States Trade Representative, U.S. Objectives, U.S. Benefits in the Transatlantic Trade and Investment Partnership: A Detailed View, https://ustr.gov/about-us/policy-offices/press-office/press-releases/2014/March/US-Objectives-US-Benefits-In-the-TTIP-a-Detailed-View (data dostępu: 28.09.2014).
• The US leading role in the ILO, http://www.ilo.org/washington/ilo-and-the-united-states/the-usa-leading-role-in-the-ilo/lang-en/index.htm (data dostępu: 28.09.2014).
• Ratifications of fundamental Conventions andProtocols by country, ILO, http://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:10011:0::NO:10011:P10011_DISPLAY_BY,P10011_CONVENTION_TYPE_CODE:1,F (data dostępu: 21.12.2014).
• M. Grącik, Analiza polityki globalnej Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Płasz-czyzny, kierunki i metody działania, w: K. Żukrowska (red.), Unia Europejska i Stany Zjednoczone wobec wyzwań globalnych, Warszawa 2006, s. 45.
• US Department of Defense, Strengthening Transatlantic Security: A US Strategy for the 21st Century, Washington 2000, s. 20.
• Draft resolution by the Greens/EFA Group in the European Parliament on the TTIP agreement with the United States, Brussels 2013, http://www.greens-efa.eu/fileadmin/dam/Documents/Events/09_11_13_TTIP/131106 Greens Group TTIP resolution for EGP.pdf (data dostępu: 28.09.2014).
• http://www.solidar.org/IMG/pdf/report_ttip.pdf (data dostępu: 4.11.2014).
• A.M. Świątkowski, M. Wujczyk, Bezpieczeństwo prawne i socjalne pracowników jako uniwersalna aksjologiczna podstawa współczesnego prawa pracy i zabezpieczenia społecznego (Wybrane zagadnienia), s. 12-13, https://prawo.amu.edu.pl/data/assets/pdf_file/0007/175525/Andrzej-Marian-witkowski-Marcin-Wujczyk.pdf (data dostępu: 4.11.2014).
• U.S. Objectives, U.S. Benefits In the Transatlantic Trade and Investment Partnership: A Detailed View, Office of the US Trade Representative, http://ec.europa.eu/enterprise/policies/international/cooperating-governments/usa/regulatory-cooperation/index_en.htm (data dostępu: 6.11.2014).
• R. Kuźniar, Międzynarodowa tożsamość Europy (UE), w: E. Haliżak, S. Parzymies (red.), Unia Europejska. Nowy typ wspólnoty międzynarodowej, Warszawa 2002, s. 30.
• F. Bohenberger, TTIP: Reward Worth the Risk?, http://www.atlantic-community.org/ttip (data dostępu: 22.10.2014).
• M. Myant, TTIP: Exaggerated Benefits and Shaky Estimations, http://www.atlan- tic-community.org/ttip (data dostępu: 24.10.2014).
• Editorial Team, TTIP and the Economy: It's all About the Non-Tariff Barriers, http://www.atlantic-community.org/ttip (data dostępu: 3.11.2014).
• N. Perdikis, EU-US Trade in Genetically Modified Goods: A Trade Dispute in the Making, w: N. Perdikis, R. Read (red.), The WTO and the Regulation of International Trade. Recent Trade Disputes between the European Union and the United States, Cheltenham 2005, s. 217.
• M.A. Pollack, G.C. Shaffer, The Challenge of Reconciling Regulatory Differences: Food Safety and GMOs in the Transatlantic Relationship, w: M.A. Pollack, G.C. Shaffer (red.), Transatlantic Governance in the Global Economy, Oxford 2001, s. 162-163.
• W. A. Kerr, International Trade in Transgenic Food Products: A New Focus for Agricultural Dusputes, "The World Economy" 1999, t. 22, nr 2, s. 245-257
• W.A. Kerr, J.E. Hobbs, Consumers, Cows, and Carousels: Why the Dispute over Beef Hormones is Far More Important that its Commercial Value, w: N. Perdikis, N.R. Read (red.), The WTO and the Regulation of International Trade: Recent Trade Disputes Between the European Union and the United States, Cheltenham 2005, s. 200.
• WTO Dispute Settlement (DS26), European Communities - Measures Concerning Meat and Meat Products (Hormones), http://www.wto.org/English/tratop_e/dispu_e/cases_e/ds26_e.htm (data dostępu: 5.01.2015).
• Z. Leshin, Should Congress Reconsider TTIP? Commentary, http://www.rollcan.com/news/should_congress_reconsider_ttip_commentary-237284-1.html (data dostępu: 4.01.2015).
• S. Kennedy, Foodies beware. The FDA is coming for your French cheese, http://edition.cnn.com/2014/09/05/politics/fda-cheese-rules/ (data dostępu: 4.01.2015).
• http://www.wto.org/english/news_e/news02_e/dsb_01feb02_e.htm (data dostępu: 6.01.2015).
• European Commission, State of Play of TTIP negotiations after the 6th round, http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/july/tradoc_152699.pdf (data dostępu: 26.07.2014)
• European Commission: Trade, http://trade.ec.europa.eu/consultations/index.cfm (data dostępu: 6.11.2014).
• D. Baker, TTIP: It is not about trade!, "Social Europe Journal" z 13.02.2014, http://www.social-europe.eu/2014/02/ttip/ (data dostępu: 2.11.2014).
• EP Hearing of the regulatory dimension of TTIP, http://www.etuc.org/speeches/ep-hearing-regulatory-dimension-ttip

Identyfikatory

DOI

10.7366/020909612201511