Metody aktywizujące w edukacji polonistycznej (kilka przykładów)

• Autorzy: Ewa Ogłoza

Warianty tytułu

Active Learning Methods in Teaching Polish Language (a Few Examples)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nauczyciel polonista zadaje sobie wiele pytań w każdym momencie procesu edukacji. Powinien szukać odpowiedzi na pytania na przykład o to, kogo uczyć? czego? po co? w jakiej kolejności?, a także o to, jak uczyć? - jakimi metodami, w odwołaniu do jakich zasad, z wykorzystaniem jakich środków dydaktycznych? Od odpowiedzi zależy, do jakich typów i form aktywności nauczyciel zmotywuje swoich uczniów, czy na przykład zachęci ich do uważnego słuchania wykładu (wykładu lub eksplikacji utworu literackiego albo tekstu kultury), czy do rozmowy (heurystycznej, dyskusji problemowej), czy do pracy indywidualnej lub w małych zespołach. Każdy wybór znajdzie odbicie w doborze materiału i budowie lekcji w każdym z trzech podstawowych ogniw. Na gruncie dydaktyki polonistycznej występują przede wszystkim odwołania do klasyfikacji Wincentego Okonia. Koncepcja czterech dróg uczenia się i kształcenia wielostronnego została wykorzystana na przykład przez Bożenę Chrząstowską (w połączeniu z rolami czytelniczymi - czytelnika, badacza i wykonawcy) [Chrząstowska, 1987], Zenona Urygę (dwie grupy metod - metody kształcenia literackiego związane z lekturą oraz formy historycznoliterackiej informacji) [Uryga, 1996] i Stanisława Bortnowskiego (tabelaryczne zestawienie metod w każdej strategii uczenia się i nauczania) [Bortnowski, 2004].(fragment tekstu)

EN

In the first part of the article I point out issues that one needs to take into consideration in order to develop the creative potential of pupils. The mentioned issues have their source in general didactics, didactics of Polish language and glottodidactics. In the second part I give some examples of didactic activities in teaching about literature and culture.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nauka; Fotografika; Nauczanie

EN

Science; Photography; Teaching

• Czasopismo: World Journal of Theoretical and Applied Sciences
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (2) Homo creator w wymiarze społecznym, kulturowym i ekonomicznym w XXI wieku (cz. I)
• Strony: 39--55

Twórcy

autor

Ewa Ogłoza

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• 1. Bedyńska A.: Biel. Barwa, której nie ma. http://jodlowanie.pl/tag/anna-bedynska/ [data dostępu: 6.03. 2015].
• 2. Bereźnicki F.: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2007.
• 3. Biedrzycki K., Jaskółowa E., Nowak E.: Świat do przeczytania. Kultura. Język. Dialogi. Język polski. Liceum i technikum. Klasa 1, część 2. Warszawa: STENTOR 2012.
• 4. Bortnowski S.: Alarm w sprawie metod nauczania. "Polonistyka" 1979, nr 1.
• 5. Bortnowski S.: Kłopot z klasyfikacją metod. W: Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty. Redakcja A. Janus-Sitarz. Kraków: Universitas 2004.
• 6. Bortnowski S.: Nowe spory, nowe scenariusze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001.
• 7. Bortnowski S.: Przewodnik po sztuce uczenia literatury. Warszawa: Wydawnictwo Stentor 2005.
• 8. Budniak A.: Organizacja kształcenia a aktywność uczniów. W: Pedagogika szkolna. Materiały dla studentów przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela. Redakcja naukowa B. Niesporek-Szamburska, D. Krzyżyk. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2014.
• 9. Buehl D.: Strategie aktywnego nauczania, czyli jak efektywnie nauczać i skutecznie uczyć się. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2004.
• 10. Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B.: Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących. Kielce: Wydawnictwo ZNAK 2000.
• 11. Chrząstowska B.: Jak sprawdzać czytanie symboliczne?. "Polonistyka" 2000, nr 5.
• 12. Chrząstowska B.: Lektura i poetyka. Zarys problematyki kształtowania pojęć teoretycznoliterackich w szkole podstawowej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1987.
• 13. Chrząstowska B.: Poetyka stosowana. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1987.
• 14. Dziedzic A., Gudro M.: Drama w szkole podstawowej. Warszawa: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP 1995.
• 15. Edukacja nauczycielska polonisty. Seria Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Red. A. Janus-Sitarz. T. I - XX. Kraków: Universitas - od 2004.
• 16. Gallagher K.: Jak zachęcać do czytania. Gdańsk: Wydawnictwo Edukacyjne 2007.
• 17. Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. T. 2. Red. J. Mazura, A. Małyski, K. Sobstyl. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2013.
• 18. Guttmejer E.: Rozumienie treści symbolicznych przez dzieci z klas III - V. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1982.
• 19. http://www.gim19.wroc.pl/files/mag/MS5.pdf [data dostępu: 8.03. 2015].
• 20. https://www.youtube.com/watch?v=H0M3Rx9ABco [data dostępu: 7.03. 2015].
• 21. https://www.youtube.com/watch?v=vnPKalsCaLU [data dostępu: 8.03. 2015].
• 22. https://www.youtube.com/watch?v=ypIeUUsLW2A [data dostępu: 7.03. 2015].
• 23. Innowacje i metody. T. 1: W kręgu teorii i praktyki. Podręcznik akademicki dydaktyki kształcenia polonistycznego. Red. M. Kwiatkowska-Ratajczak. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2011.
• 24. Janowska I.: Jak uczyć języka polskiego? Tradycyjnie czy zadaniowo? Proces adaptacji materiałów dydaktycznych do zasad podejścia zadaniowego. W: Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. T. 2. Red. J. Mazura, A. Małyski, K. Sobstyl. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2013.
• 25. Knapik G., Schnicer-Gałkowska I.: Lekturowe (wy)bryki. Scenariusze lekcji języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej. Poznań: Wydawnictwo G&P 2002.
• 26. Kowal A.: Po polsku. Przegląd metod aktywizujących. Niezbędnik nauczyciela. Po polsku. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2007.
• 27. Kram-Mikoś E., Feiner M.: Zmiany w sposobach myślenia o szkole. "Polonistyka" 2002, nr 4.
• 28. Kubiczek B.: Metody aktywizujące. Jak nauczyć uczniów uczenia się. Opole: Wydawnictwo NOWIK 2007.
• 29. Lipińska E., Seretny A.: Indywidualne cechy uczącego się a nauka języka obcego. W: Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego. Red. E. Lipińska, A. Seretny. Kraków: Universitas 2006.
• 30. Maliszewski K.: Ptaszek z czytanki. W: Dorzecze Różewicza. Oprac. red. J. Stolarczyk. Wrocław: Biuro Literackie 2011.
• 31. Nowa podstawa programowa: proces dydaktyczny - egzamin. Red. E. Jaskółowa, M. Wójcik-Dudek. Katowice: Uniwersytet Śląski. Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej 2009.
• 32. Ogłoza E.: Metody nauczania w kształceniu literackim. W: Interpretacja i szkoła. Red. A. Opacka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2000.
• 33. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo "Żak" 2003.
• 34. Pedagogika szkolna. Materiały dla studentów przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela. Red. B. Niesporek-Szamburska, D. Krzyżyk. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2014.
• 35. Prędota J.: Byle ruszyć głową - metody aktywizujące w nauczaniu jpjo. W: Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. T. 2. Red. J. Mazura, A. Małyski, K. Sobstyl. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2013.
• 36. Różewicz T.: Wiersze zebrane. Wrocław i in.: Wydawnictwo Dolnośląskie 1971.
• 37. Szymik E.: Drama w nauczaniu języka polskiego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2011.
• 38. Taraszkiewicz M.: Jak uczyć lepiej czyli poradnik refleksyjnego praktyka. Warszawa: Wydawnictwa CODN 1998; Jak uczyć jeszcze lepiej!. Szkoła pełna ludzi. Poznań: ARKA 2001.
• 39. Trębska-Kerntopf A.: Metody aktywizujące w glottodydaktyce - opis metody projektu. W: Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. T. 2. Red. J. Mazura, A. Małyski, K. Sobstyl. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2013.
• 40. Uryga Z.: Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenia literackiego. Warszawa - Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN 1996.
• 41. Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego. Red. E. Lipińska, A. Seretny. Kraków: TAiWPN Universitas 2006.
• 42. Zawadzka A.: Interkomprehensja jako możliwość wzbogacenia tradycyjnej metodyki nauczania języka polskiego jako obcego. W: Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. T. 2. Red. J. Mazura, A. Małyski, K. Sobstyl. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2013.
• 43. Zych J.: Podejście zadaniowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego na poziomie A1. W: Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych. T. 2. Red. J. Mazura, A. Małyski, K. Sobstyl. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2013.
• 44. Żuchowska W.: Szansa w metodzie. "Nowa Polszczyzna" 2000, nr 3.