Udział małych miast w procesie sakralizacji przestrzeni na przykładzie ulic Jana Pawła II i wydarzenia Orszaku Trzech Króli

• Autorzy: Lucyna Przybylska

Warianty tytułu

The Share of Small Towns in the Process of Sacralisation of Space on the Examples of John Paul II Streets and the Event called Cavalcades of the Three Kings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ostatnich dwóch dekadach w Polsce nastąpił znaczący wzrost manifestacji religijnych w przestrzeni. Proces ten nazwano sakralizacją przestrzeni publicznych. Celem artykułu jest zbadanie czy proces sakralizacji jest w większym stopniu udziałem małych miast, czy może średnich i dużych. W opracowaniu zaprezentowano trzy rodzaje sakralizacji przestrzeni publicznych małych miast: architektoniczną, nomenklaturową i czasową. Sakralizacja współwystępuje z innymi unikatowymi procesami w postkomunistycznych miastach. Współwystępuje też z innymi współczesnymi tendencjami w transformacji przestrzeni publicznych miast. Wybrano dwa zjawiska, aby przedstawić szczegółowo nowe formy manifestacji religii w przestrzeni: ulice dedykowane Janowi Pawłowi II oraz publiczną formę świętowania Epifanii w postaci Orszaku Trzech Króli. W porównaniu do udziału miast średnich i dużych w obu omawianych formach sakralizacji odsetek małych miast jest mniejszy niż wskazuje struktura wielkości miast polskich. Natomiast w samej grupie małych miast ulice dedykowane papieżowi są bardziej popularne niż wydarzenie Orszak Trzech Króli.(abstrakt oryginalny)

EN

During last two decades there was a meaningful increase of religion`s manifestation in public space in Poland. Th is proces has been defi ned as sacralisation of public space. Th e purpose of the paper is to determine if the process of sacralisation is more typical of small towns, medium-sized or big cities. Three kinds of sacralisation of public spaces in small towns are presented in the paper: architectural, nominative and temporal. Sacralisation coexists with other unique processes in post-communist towns and cities. Moreover, it coexists with contemporary tendencies in small town public spaces transformation. Two phenomena have been chosen to demonstrate new forms of manifestation of religion in space: streets dedicated to John Paul II and public celebration of the Day of the Three Kings. Comparing medium and large cities, the percentage of small towns taking part in both forms of sacralisation is smaller than the share in the structure of Polish towns. Nevertheless, in a group of small towns streets named after the pope are more popular than the Cavalcades of the Three Kings.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Przestrzeń publiczna; Religia

EN

City; Public space; Religion

• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 3
• Strony: 53--58

Twórcy

autor

Lucyna Przybylska

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Adamczuk L., Zdaniewicz W., Zaręba S.H., 2006, Statystyka diecezji Kościoła katolickiego w Polsce 1992-2004, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Warszawa.
• Bilska-Wodecka E., 2012, Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni miasta w XX i na początku XXI wieku, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• Borysiak E., 2005, Najnowsze tendencje w polskim współczesnym nazewnictwie miejskim, [w:] Łobodzińska R. (red.), Z najnowszych tendencji w polskim nazewnictwie, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask, s. 43-49.
• Casanova J., 2005, Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Nomos, Kraków.
• Cudny W., 2011, Film festivals in Łódź as a main component of urban cultural tourism, Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 15, s. 131-141.
• Czepczyński M., 2012, Przestrzeń publiczna jako forma reprezentacji społeczności lokalnych. Między hibernacją a animacją centrów małych miast woj. pomorskiego, Studia KPZK PAN, tom CXLIV, Warszawa, s. 7-19.
• Czepczyński, M., 2008, Cultural Landscape of Post-Socialist Cities. Representation of Powers and Needs, Ashgate, Adlershot.
• Hitters E., 2007, Porto and Rotterdam as European Capitals of Culture: Towards Festivalization of Urban Cultural Policy, [w:] Richards G. (red.), Cultural Tourism: Global and Local Perspectives, Haworth Press, Bonghampton, s. 281-301.
• Klima E., 2011, Przestrzeń religijna miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Krzysztofek K., 2008, Czynniki i kierunki zmiany/kontynuacji kulturowej w Polsce w warunkach transformacji ustrojowej w latach 1989-2007, [w:] Śliz A., Szczepański M.S. (red.), Czy koniec socjalizmu? Polska transformacja w teoriach socjologicznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 86-128.
• Mariański J., 2008, Religia i religijność Polaków w okresie transformacji, [w:] Śliz A., Szczepański M.S. (red.), Czy koniec socjalizmu? Polska transformacja w teoriach socjologicznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 58-85.
• Matlovič R., 2000, Sakralizacja - cząstkowy proces transformacji przestrzeni miejskiej miasta postkomunistycznego na przykładzie Preszowa, XIII Konwersatorium o mieście "Miasto postsocjalistyczne. Organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany", Katedra Geografii i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 121-128.
• Nijakowski L.M., 2006, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Piwowarski W., 1996, Socjologia religii, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin.
• Przybylska L., Sakralizacja przestrzeni publicznych w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk [w druku].
• Rasmussen A.K., 2010, Women, the Recited Qur'an, and Islamic Music in Indonesia, University of California Press, Berkeley and Los Angeles.
• Ratajski L., 1989, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, PPWK, Warszawa.
• Runge J., 2006, Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Zdaniewicz W., Adamczuk L., 2012, Praktyki niedzielne; źródło: http:// www.iskk.ecclesia. org.pl/praktyki-niedzielne, data dostępu: 20.11.2012. Źródła internetowe:
• Baza danych TERYT Głównego Urzędu Statystycznego: http://www.stat. gov.pl, data dostępu: 17.10.2013.
• Mapa pomników Jana Pawła II: http://www.msw-pttk.org.pl/odznaki/reg_odznak/pjp2_ mapa.html, stan na 03.06.2008, opracowanie mapy: R.H. Orlicz, data dostępu 12.10.2012.
• Orszak Trzech Króli: http://orszak.org, data dostępu: 02.03.2013.