Dlaczego Zachód idzie na wojnę? : motywy interwencji zbrojnych Zachodu po zimnej wojnie w świetle oficjalnych wystąpień zachodnich przywódców

• Autorzy: Marek Madej

Warianty tytułu

Why is the West going to war? : the motives behind Western military interventions after the Cold War in light of official statements delivered by Western leaders

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule pokazano uzasadnienia interwencji zbrojnych przeprowadzonych przez państwa zachodnie po zakończeniu zimnej wojny. Celem jest identyfikacja i analiza motywów podjęcia tego rodzaju akcji, wskazywanych publicznie przez przywódców krajów zachodnich zaangażowanych w interwencje lub je inicjujących. Autor omówił kolejno pięć przypadków: akcję zbrojną przeciw Irakowi w 1991 r. (wojna w Zatoce), operację w Bośni i Hercegowinie (1992-1995), operację NATO w Kosowie w 1999 r., interwencje: w Afganistanie po zamachach z 11 września (2001-2014) oraz w Iraku (2003-2010). Badając przede wszystkim oficjalne wystąpienia dotyczące tych operacji i przedstawione przez przywódców państw zachodnich oraz przedstawicieli organizacji międzynarodowych (np. NATO), starał się ustalić treść uzasadnień, a także określić hierarchię ważności powodów podjęcia międzynarodowych działań zbrojnych w reakcji na konkretny kryzys lub konflikt. Wśród deklarowanych celem uzasadnienia poszczególnych misji motywów autor wyróżnił cztery kategorie: interesy bezpieczeństwa narodowego państw zachodu, motywy ekonomiczne, względy humanitarne oraz interes społeczności międzynarodowej jako ogółu. Wskazał także, iż stosunkowo najczęściej w oficjalnych uzasadnieniach interwencji akcentowano interes społeczności międzynarodowej, najrzadziej odwoływano się zaś do motywów ekonomicznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the official justification of Western or Westem-led military interventions after the Cold War. Its aim is to identify and analyse the motives and reasons for such actions as publicly presented by leaders of the Western states involved in particular operations. Five cases are discussed: the Gulf War (1990-1991), the intervention in Bosnia and Herzegovina (1992-1995), the NATO operation in Kosovo (1999), the intervention in Afghanistan after 9/11 (2001-2014) and the war against Iraq (2003-2010). Analysing primarily official documents and statements given by the leaders of key Western states or international organisations (i.e. NATO), the author is trying to establish the main features of the justification of these interventions as well as a hierarchy of the motives for taking such actions as declared by Western authorities. Those motives are divided in four broad groups: 'hardcore' national interests of Western states, economic motives, humanitarian reasons, and interests of the international community as a whole. The article stipulates that the motives most frequently listed as being the most important for undertaking an action were the interests of the international community as a whole, while economic motives were almost always absent from the official rhetoric. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konflikty zbrojne; Przywództwo polityczne; Wojna w Iraku 2003; Pomoc humanitarna; Interwencja zbrojna

EN

Armed conflicts; Political leadership; War in Iraq in 2003; Humanitarian aid; Military intervention

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2015
• Tom: 51
• Numer: nr 3
• Strony: 9--28

Twórcy

autor

Marek Madej

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• G.H.W. Bush, A Speech Given to a Joint Session of US Congress, 11.09.1990.
• R. Kuusisto, Framing the Wars in the Gulf and in Bosnia: The Rhetorical Definitions of the Western Power Leaders in Action, "Journal of Peace Research" 1998, t. 35, nr 5, s. 607.
• J. Baker (Sekretarz Stanu USA), Speech at the Los Angeles Council of World Affairs, 29.10.1990.
• G.H.W. Bush: Address to the Nation on the Invasion of Iraq, 16.01.1991.
• W. Perry, United States Military Objectives. Bosnia-Serbia, Speech delivered before the National Security Industrial Association, Waszyngton, 10.03.1994.
• J. Dumbrell, President Bill Clinton and US Transatlantic foreign policy, "Journal of Transatlantic Studies" 2003, t. 8, nr 3, s. 270.
• S.L. Burg, P.S. Shoup, The War in Bosnia Herzegovina: Ethnic Conflict and International Intervention, M.E. Sharpe, Armonk 1999;
• D. McCourt, Embracing Humanitarian Intervention: Atlanticism and the UK Interventions in Bosnia and Kosovo, "The British Journal of Politics and International Relations" 2013, t. 15, s. 246-262. S.;
• Ch. Cogan, Mitterrand, France, and NATO: the European transition, "Journal of Transatlantic Studies" 2011, t. 9, nr 3, s. 265-266.
• W. Pfaff, Invitation to War, "Foreign Affairs" 1993, t. 72, nr 3, s. 108;
• Y. Auerbach, Y. Bloch-Elkon, Media Framing and Foreign Policy: The Elite Press vis-à-vis US Policy in Bosnia, 1992-95, "Journal of Peace Research" 2005, t. 42, nr 1, s. 83-99.
• R.M. Lyman, The Possibilities for 'Humanitarian War' by the International Community in Bosnia-Herzegovina Between 1992 and 1995, http://sites.tufts.edu/jha/archives/112 (data dostępu: 1.06.2015);
• S. Power, A Problem from Hell. America and the Age of Genocide, Basic Books, New York 2002.
• D. Hurd (ówczesny minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii), The Search for Peace. A Century of Peace Diplomacy, Little, Brown & Co., London 1997, s. 131.
• J.O.M. Sharp, Dayton Report Card, "International Security" 1997, t. 22, nr 3, s. 101-137.
• W.Q. Morales, US intervention and the New World Order: lesson from Cold War and Post-Cold War cases, "Third World Quaterly" 1994, t. 15, nr 1, s. 91-94;
• R. Kokta, Sharing risks, burdens and benefits: American foreign policy in the Balkans, "Southeast European and Black Sea Studies", 2003, t. 3, nr 2, s. 185-208.
• J. Solana, Press Statement, 23.03.1999, http://www.nato.int/docu/pr/1999/p99-040e.htm (data dostępu: 5.10.2015). "
• A. Roberts, NATO 'Humanitarian war' over Kosovo, "Survival" 1999, t 41, nr 3, s. 108.
• J. Solana, NATO's success in Kosovo, "Foreign Affairs" 1999, t. 78, nr 6, s. 115-116.
• J. Fisher, Speech at the Green Party Congress in Bielefeld, 13.05.1999.
• R. Cook (Sekretarz Obrony Wielkiej Brytanii), Statement in the Debate over Kosovo in the Commons, 25.03.1999.
• S.B. Redd, The Influence of advisers and decision strategies on foreign policy choices: President Clinton's decision to use force in Kosovo, "International Studies Perspectives", 2005, t. 6, s. 131-132.
• G.W. Bush, Address to the Joint Session of the 107th Congress, 20.09.2001.
• G.W. Bush, Address to the Nation on Operations in Afghanistan, 7.10.2001;
• T. Blair's Statement, 7.10.2001, http://www.theguardian.com/world/2001/oct/07/afghanistan.terrorism11(data dostępu 5.10.2015).
• M. Madej, Międzynarodowy terroryzm polityczny, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2001, s. 71-77.
• W. Lizak, Wojna w Afganistanie i jej regionalne implikacje, "Rocznik Strategiczny" 2001/02, s. 352-353.
• C. Powell, Address to the United Nations Security Council, 5.02.2003, www.theguardian.com/world/2003/feb/05/iraq.usa (data dostępu: 2.06.2015).
• G.W. Bush, Address Before a Joint Session of the Congress on the State of the Union, 29.01.2002.
• D. Cheney, Remarks by the Vice President to the Veterans of Foreign Wars 103rd National Convention, Nashville, 26.08.2002.
• T. Blair, Speech in the House of Commons, 18.03.2003.
• Interview on CBS News' 60 Minutes, 16.03.2003, http://www.cbsnews.com/news/chirac-makes-his-case-on-iraq/ (data dostępu: 5.10.2015).
• G.W. Bush, Remarks on the Iraqi Regime's Noncompliance with United Nations Resolutions, 6.02.2003.
• D. Cheney, Remarks to VFW, Nashville, 26.08.2002.
• L. Fisher, Deciding on war against Iraq, "Perspectives on Political Science" 2003, t. 32, nr. 3, s. 136.
• Orędzie G.W. Busha o stanie państwa w West Point z 1.06.2002
• Wystąpienie G.W. Busha przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ z 12.09.2002.
• T.F Ricks, Fiasco. The American Military Adventure in Iraq, Penguin, New York 2006, s. 35-61;
• I. Daalder, J.M. Lindsay, America Unbound. The Bush Revolution in Foreign Policy, John Wiley & Sons, New York 2005, s. 127-143.

Identyfikatory

DOI

10.7366/020909613201501