Miejsce interwencji zbrojnej w koncepcji "odpowiedzialność za ochronę" (R2P)

• Autorzy: Patrycja Grzebyk

Warianty tytułu

The place of military intervention in the concept of Responsibility to Protect (R2P)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł dotyczy roli interwencji zbrojnej w koncepcji "odpowiedzialności za ochronę" (R2P). Analizuje warunki uzgodnione przez państwa (członków ONZ), które muszą być spełnione, aby uzasadnić użycie siły w ramach R2P. Wskazuje przypadki, w których NZ odnosiły się do R2P, żeby uzasadnić użycie siły (wskazano na przykłady interwencji w Libii i braku interwencji w Syrii). Ponadto dokonano oceny rozwoju koncepcji R2P pod względem jej wymiaru zbrojnego, w odwołaniu do propozycji brazylijskich i chińskich. Autorka twierdzi, że koncepcja R2P jest nadal żywa i przydatna do opisu sytuacji politycznej, w której społeczność międzynarodowa powinna reagować na naruszenia praw człowieka. Koncepcja ta nie może być jednak wykorzystywana jako samoistna podstawa uzasadniania interwencji zbrojnej, gdyż oznaczałoby to pogwałcenie Karty Narodów Zjednoczonych. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper indicates the role of military intervention in the concept of responsibility to protect and describes the conditions on which states (UN members) agreed and which must be fulfilled in order to use armed force in the name of R2P. It also points out cases in which the UN referred to R2P in order to justify military interventions (e.g., the cases of Libya and Syria). Furthermore, the article provides an assessment of the development of the concept of R2P in its military aspect, with references to Brazilian and Chinese initiatives. The author argues that the R2P concept is still valid and useful as a description of the political environment in which the international society must react to human rights violations, but it cannot be used as the sole legal basis for military intervention, as this would be in contravention of the UN Charter. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konflikty zbrojne; Prawa człowieka; Prawo międzynarodowe; Interwencja zbrojna; Odpowiedzialność za ochronę

EN

Armed conflicts; Human rights; International law; Military intervention; Responsibility to protect (R2P)

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2015
• Tom: 51
• Numer: nr 3
• Strony: 61--77

Twórcy

autor

Patrycja Grzebyk

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• International Commission on Intervention and State Security, Report of the International Commission on Intervention and State Security, Responsibility to Protect, International Development Research Centre grudzień 2001, s. VII, http://www.responsibilitytoprotect.org/index.php/about-rtop/core-rtop-documents, (data dostępu: 3.05.2015).
• The High-level Panel on Threats, Challenges and Change, A More Secure World, Our Shared Responsibility, UN 2004, A/59/565, par. 203
• Secretary-General, In Larger Freedom: Towards Development, Security andHuman Rights for All, A/59/2005, 21.03.2005, par. 7, 132, 135
• General Assembly, World Summit Outcome, 24.10.2005, A/RES/60/1, par. 138-39).
• ONZ, A/63/677, 12.01.2009;
• ONZ, A/64/864, 14.07.2010;
• ONZ, A/65/877, 27.06.2011;
• ONZ, A/66/874, 25.07.2012;
• ONZ, A/67/929, 9.07.2013;
• ONZ, A/68/947, 11.07.2014
• ONZ, A/RES/63/308, 7.10.2009
• A. Hehir, The Responsibility to Protect. Rhetoric, Reality and the Future of Humanitarian Intervention, Palgrave Macmillan, New York 2012;
• R.H. Cooper, J. Voinov Kohler (red.), Responsibility to Protect. The Global Moral Compact for the 21s' Century, Palgrave Macmillan, New York 2009;
• E. Smolar, B. Szewczyk (red.), Jan Karski a odpowiedzialność za ochronę, Wydawnictwo Naukowe Semper, Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego, Warszawa 2015;
• C. Badescu, Humanitarian Intervention and the Responsibility to Protect: Security and Human Rights, Routledge, New York 2010;
• R. Thakur, The United Nations, Peace and Security: From Collective Security to the Responsibility to Protect, Cambridge University Press, Cambridge 2006;
• A.J. Bellamy, Responsibility to Protect: The Global Effort to End Mass Atrocities, Polity Press, Cambridge 2009;
• J. Pattinson, Humanitarian Intervention and the Responsibility to Protect: Who Should Intervene?, Oxford University Press, Oxford 2010;
• Y. Razali Kassim, The Geopolitics of Intervention: Asia and the Responsibility to Protect, Springer, Cham 2014;
• J. Genser, Hon. I. Cotler (red.), The Responsibility to Protect, Oxford University Press, New York 2011.
• C. Stahn, Responsibility to Protect: Political Rhetoric or Emerging Legal Norm?, "American Journal of International Law" 2007, t. 101, nr 1, s. 101
• D. Heidrich, Zasada odpowiedzialności za ochronę i możliwość jej praktycznego zastosowania. Casus Libii, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2013, nr 1 (t. 47), s. 175.
• P. Stockburger, Emerging Voices: Is The R2P Doctrine the Greatest Marketing Campaign International Law Has Ever Seen?, 23.08.2013, blog: opiniojuris.org, http://opiniojuris.org/2013/08/23/emerging-voices-is-the-r2p-doctrine-is-the-greatest-marketing-campaign-international-law-has-ever-seen/ (data dostępu: 15.05.2015).
• J. Zajadło, Dylematy humanitarnej interwencji, Arche, Gdańsk 2005, s. 62 i n.
• R. Thakur R2P after Libya and Syria: Engaging Emerging Powers, "The Washington Quarterly" 2013, t. 36, nr 2, s. 65.
• ONZ, A/63/677, 12.01.2009
• ONZ, A/66/874, 25.07.2012
• G. Evans, M. Sahnoun, Odpowiedzialność za ochronę, w: E. Smolar, B. Szewczyk (red.), Jan Karski a odpowiedzialność za ochronę, Wydawnictwo Naukowe Semper, Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego, Warszawa 2015, s. 74.
• ONZ, A/63/677).
• ONZ, S/RES/1674 28.04.2006
• ONZ, S/RES/1975 z 30.03.2011.
• S.E. Rice, A.J. Loomis, Ewolucja interwencji humanitarnej a odpowiedzialność za ochronę, w: E. Smolar, B. Szewczyk (red.), Jan Karski a odpowiedzialność za ochronę, Wydawnictwo Naukowe Semper, Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego, Warszawa 2015, s. 110-111
• ONZ, 32 A/66/874
• ONZ, A/63/677
• I. Popiuk-Rysińska, Humanizacja pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego w działaniach Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych po zimnej wojnie, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2014, t. 50, nr 2, s. 106 i n.;
• J. Kranz, Między wojną a pokojem: świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej, w: J. Kranz (red.), Świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej. Dylematy prawa i polityki, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2009, s. 120.
• C. O'Donnell, The Development of the Responsibility to Protect: An examination of the debate over the legality of humanitarian intervention, "Duke Journal of Comparative & International Law" 2014, t. 24, nr 3, s. 580-581.
• F. Weissman, Not In Our Name: Why Médecins Sans Frontières Does Not Support the Responsibility to Protect, "Criminal Justice Ethics" 2010, t. 29, s. 197
• S. Sewall, D. Raymond, S. Chin, Mass Atrocity Response Operations: A Military Planning Handbook, 2010, www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA525455 (data dostępu: 15.05.2015).
• ONZ, S/RES/1653, 27.01.2006 (DRK oraz Burundi);
• ONZ, S/RES/1674, 28.04.2006 (ochrona cywilów);
• ONZ, S/RES/ 1706, 31.08.2006 (Sudan, Darfur),
• ONZ, S/RES/1894, 11.11.2009 (ochrona cywilów);
• ONZ, S/RES/1970, 26.02.2011 (Libia);
• ONZ, S/Res/1973, 17.03.2011;
• ONZ, S/RES/1975, 30.03.2011 (Wybrzeże Kości Słoniowej);
• ONZ, S/RES/1996, 8.07.2011 (Południowy Sudan);
• ONZ, S/RES/2014, 21.10.2011 (Jemen);
• ONZ, S/RES/2016, 27.10.2011 (Libia);
• ONZ, S/RES/ 2040, 12.03.2012 (Libia);
• ONZ, S/RES/2085, 19.12.2012 (Mali);
• ONZ, S/RES/2093, 6.03.2013 (Somalia);
• ONZ, S/RES/2095, 12.03.2013 (Libia);
• ONZ, S/RES/2109, 11.07.2013 (Sudan, Południowy Sudan);
• ONZ, S/RES/2121, 10.10.2013 (Republika Środkowej Afryki);
• ONZ, S/RES/2134, 28.01.2014 (Republika Środkowej Afryki);
• ONZ, S/RES/2149, 10.04.2014;
• ONZ, S/RES/ 2150, 16.04.2014;
• ONZ, S/RES/2155, 27.05.2014;
• ONZ, S/RES/2165, 14.07.2014 (Syria);
• ONZ, S/RES/2170, 15.08.2014 (terroryzm);
• ONZ, S/RES/2171,21.08.2014 (zapobieganie konfliktom);
• ONZ, S/RES/2185, 20.11.2014 (siły policyjne);
• ONZ, S/RES/ 2187, 25.11.2014 (Południowy Sudan);
• ONZ, S/RES/2196, 22.01.2015 (Republika Środkowej Afryki);
• ONZ, S/RES/ 2211, 26.03.2015 (DRK).
• ONZ, S/PRST/2011/18, 22.09.2011;
• ONZ, S/PRST/2011/21, 14.11.2011;
• ONZ, S/PRST/2012/18, 29.06.2012;
• ONZ, S/PRST/ 2012/28, 19.12.2012;
• ONZ, S/PRST/2013/2, 12.02.2013;
• ONZ, S/PRST/2013/4, 15.04.2013;
• ONZ, S/PRST/2013/8, 17.06.2013;
• ONZ, S/PRST/2013/15, 2.10.2013;
• ONZ, S/PRST/2014/3, 12.02.2014;
• ONZ, S/PRST/2014/5, 21.02.2014;
• ONZ, S/PRST/2014/8, 12.05.2014;
• ONZ, S/PRST/2014/21, 28.10.2014;
• ONZ, S/PRST/2015/3, 19.01.2015.
• ONZ, S/RES/1970 i S/RES/1973.
• http://www.un.org/en/preventgenocide/adviser/statements.shtml
• http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=37626

Identyfikatory

DOI

10.7366/020909613201504