Niepodległościowa myśl polityczna w okresie poprzedzającym transformację ustrojową w Polsce na podstawie dokumentów programowych Polskiej Partii Niepodległościowej

• Autorzy: Joanna Obrębska

Warianty tytułu

Independent Political Thought in the Period Preceding Regime Transformation in Poland Based on the Programme Documents of Poland Independent Part

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polska Partia Niepodległościowa powstała w 1985 r. i była ugrupowaniem, które przez szerzenie pism i broszur wydawanych w drugim obiegu promowało politykę antysowiecką, antykomunistyczną, uważając PZPR, które ówcześnie sprawowało rządy za władzę nielegalną. Partia PPN w treściach programowych nawiązywała do treści wywodzących się z nauki społecznej Kościoła katolickiego, a także szczególnie podkreślała chęć współpracy z innymi narodami w walce o odzyskanie niepodległości. W warstwie ideowej program partii miał powielać programy demokratycznej prawicy na Zachodzie. Obserwując rosnący kryzys w Polsce, PPN uważała za konieczne prowadzenie takiej polityki społecznej i gospodarczej, aby zapewnić dobrobyt wszystkim obywatelom, a zwłaszcza zadbać o potrzeby rodzin. Życie kulturalne, oświata i wychowanie powinny kształtować poczucie narodowej tożsamości i umacniać świadomość narodową. Według PPN obalenie komunizmu w Polsce nie musi odbywać się pokojowo, proponowali w zamian "opór czynny", co w efekcie mogłoby doprowadzić nawet do wybuchu powstania zbrojnego.Partia ta była partią bezkompromisową, nieuznającą żadnych umów z komunistami,w przeciwieństwie do Solidarności związanej z Lechem Wałęsą. W związku z tym PPN nie brała udziału w obradach Okrągłego Stołu, traktując je jako "zdradę" oraz bojkotowała wybory kontraktowe w czerwcu 1989 r. Celem artykułu jest przedstawienie myśli politycznej PPN na podstawie wybranych dokumentów programowych opublikowanych w okresie PRL. (abstrakt oryginalny)

EN

Poland Independent Party (PPN) was established in 1985 and it was a political group that through spreading publications and brochures published as the second circulation promoted anti-Soviet and anticommunist policy, regarding the ruling authority of PZPR as the illegal one. In the party programme, PPN referred to the values rooted in social doctrine of the Catholic Church. Moreover, it particularly emphasized the will to cooperate with other nations in the fight for restoring independence. On the concept level the party programme was supposed to copy the ideas of democratic right-wing parties in the West. However, having observed the growing crisis in Poland, PPN held the opinion that it was crucial to conduct such social and economic policy that would suffice prosperity to all citizens, particularly to provide care and well-being of families. Furthermore, cultural life, education and upbringing should shape the sense of national identity and strengthen national consciousness. PPN also claimed that communism in Poland did not need to be abolished peacefully, on the contrary, they suggested 'active resistance', which could consequently lead even to an outbreak of an armed uprising. The party was uncompromising; it recognized no treaties with communists, in contrast to the Solidarity movement connected with Lech Wałęsa. Consequently, PPN did not participate in the Round Table Agreement, considering it as a 'treason', boycotting contract elections in June 1989.The objective of the article is to analyze the political thought presented by the Chief Council of PPN, based on the chosen programme documents published in the 1980s. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli politycznej; Opozycja polityczna

EN

History of political thought; Political opposition

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2015
• Tom: 20 (XX)
• Numer: nr 22 (3)
• Strony: 91--102

Twórcy

autor

Joanna Obrębska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• [1] Domagalski W., Polska Partia Niepodległościowa, encyklopediasolidarności.pl,http://www.encyklopediasolidarnosci.pl/wiki/index.php?title=T00868_Polska_Partia_Niepodleg%C5%82o%C5%9Bciowa (dostęp 20.12.2015).
• [2] Skidel W. [R. Szeremietiew], Powstań Polsko! Zarys myśli programowej Nowej Prawicy Polskiej, Wydawnictwo im. Jerzego Łojka, Warszawa 1987.
• [3] Szarek J., Spory wokół ugody z komunistami w końcu lat 80-tych XX wieku, [w:] Temat polemiki: Polska. Najważniejsze polskie spory ideowo-polityczne, red.J. Kloczkowski, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012, s. 351-365.
• [4] Szeremietiew R., Na prawo marsz, PRINT, Warszawa 1993.
• [5] Szeremietiew R., O zanikach pamięci,http://www.polishclub.org/2011/07/15/romuald-szeremietiew-o-zanikachpamieci/(dostęp 15.09.2014).
• [6] Wapiński R., Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Stella Maris, Gdańsk 1997.
• [7] Wołk G., Polska Partia Niepodległościowa, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2009/12, s.107-111.
• [8] Wołk G., http://darpoint.pl/pages/PPN/PPN.htm(dostęp 20.12.2015).
• [9] Polska Niepodległa Pismo PPN, "Polska Partia Niepodległościowa, Wydawnictwo PPN", 1985/1.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2015.hss.36