Systemy informacyjne nadzoru nad zakładami ubezpieczeń

• Autorzy: Robert Kurek

Warianty tytułu

Information Systems of Supervision Over Insurance Institutions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejsza praca dotyczy systemów informacyjnych nadzoru nad zakładami ubezpieczeń. Dla tego związku słownego mogą być zamiennie używane następujące określenia: "systemy informacyjne nadzoru nad działalnością zakładów ubezpieczeń" lub bardziej opisowe "systemy informacyjne umożliwiające sprawowanie nadzoru nad zakładami ubezpieczeń" albo też złożenie skrócone - "systemy informacyjne nadzoru ubezpieczeniowego". Systemy te wyodrębnione zostały w oparciu o kryterium udziału lub braku udziału państwowych organów nadzoru w systemie informacyjnym, w którym sprawowany jest nadzór nad działalnością zakładów ubezpieczeń (kryterium sposobu organizacji nadzoru). Zgodnie z tym kryterium można wyróżnić: - systemy informacyjne z  udziałem państwowych organów nadzoru, co dla uproszczenia określane będzie skrótową formą "nadzorcze systemy informacyjne", - systemy informacyjne bez udziału państwowych organów nadzoru, które w skróconej formie określane będą jako "rynkowe systemy informacyjne". Rynkowe systemy informacyjne charakteryzują się brakiem sformalizowanych instytucji nadzoru (ciał administracyjnych), które kontrolowałaby działalność firm ubezpieczeniowych, i tym, że proces nadzoru dokonywany jest przez otoczenie rynkowe. Nadzorcze systemy informacyjne mają sformalizowany charakter i  różnią się w zależności od regulacji przyjętych w danym kraju, jednak 12 Wstęp niektóre z nich zostały "opracowane" na poziomie ponadpaństwowym (UE - Solvency I, Solvency II) lub z racji swej użyteczności rozpowszechniły się w wielu krajach (np. pochodzący z USA system RBC). Jako że systemy z udziałem pań- stwowych organów nadzoru nie są jednorodne, ich dalsze wyodrębnienie jest pochodną sposobu (metody) umożliwiającej monitorowanie i ocenę działalności. Pozwala to wyróżnić: - system informacyjny nadzoru wykorzystujący monitorowanie i ocenę działalności oparte na marginesie wypłacalności - Solvency I, - system informacyjny nadzoru z regułą oceny działalności zakładów ubezpieczeń opartą na całkowitym ryzyku - Solvency II, - system informacyjny nadzoru wykorzystujący kapitał ważony ryzykiem do monitorowania i oceny działalności - RBC. Przedmiotem prowadzonych w tym opracowaniu badań jest informacja generowana w poszczególnych systemach informacyjnych nadzoru nad zakładami ubezpieczeń, umożliwiająca sprawowanie tego nadzoru, rozpatrywana w kontekście potrzeb informacyjnych. Każdy system informacyjny ma z góry określony zakres informacji udostępnianych użytkownikom, co umożliwia im monitorowanie i ocenę działalności zakładów ubezpieczeń w procesie sprawowania nadzoru. Systemy są jednak różnie zorganizowane, generują różne informacje i w róż- ny sposób pozwalają na zaspokajanie potrzeb informacyjnych. Porównanie systemów, w opinii autora, pozwoli na wskazanie informacji, których poszczególne systemy nie generują, i wyspecyfikowanie informacji, których systemy nie dostarczają, a tym samym umożliwi określenie potrzeb informacyjnych, których w aspekcie sprawowania nadzoru nad zakładami ubezpieczeń nie zaspokajają. Celem głównym pracy jest identyfikacja różnic w zakresie informacji generowanych w  poszczególnych systemach informacyjnych nadzoru w  celu zdiagnozowania potrzeb informacyjnych potencjalnie niezaspokajanych w poszczególnych systemach.(fragment tekstu)

EN

Information systems of supervision over insurance institutions are not uniformly organized, they generate different information and allow various ways of information needs realization. The primary objective of the study is to identify the differences in terms of information generated in information systems in order to diagnose information needs, which cannot be met by the entities performing supervision. The relationships were analyzed between the types of information systems of supervision and information generated within them and the possibilities of meeting information needs, in order to find an answer to a question whether the apparatus, in the form of information facilitating proper decisions in the process of performing supervision, is provided to such systems users. Market information systems and supervision information systems were the subject of the conducted research. The supervision process in market information systems is performed by market environment entities (no formal supervision institutions) and meeting the users' information needs is mainly possible by means of voluntarily generated information by the supervised insurance institutions (minimum scope of mandatory generated information). Public supervision institutions are present in supervisory information systems and information systems differ depending on the regulations adopted in a particular country: some of them were "developed" at the supra-state level (EU - Solvency I, Solvency II), whereas others were spread in many countries due to their usefulness (e.g. RBC system originating from the USA). Information, in supervision systems, is mainly generated as mandatory for the supervisory authorities, as well as for other system users. It is implied that every supervisory entity should have access to all information indispensable for the supervision process, whereas the situation in which not all information needs are possible to be met remains an unfavorable phenomenon in any information system. The conducted research indicates that there are differences between particular systems: the scope of generated information is not uniform, there are limitations in accessing information, moreover not all information is credible, compatible, complete and provided in a timely manner. Diverse powers of stakeholders and difficulties in accessing the desirable information directly also pose a problem, and thus not all information needs can be met. Limited access to information resources does not, however, result in a supervisory entity inability to perform the assessment of a supervised entity and lacks indispensable reasons to make adequate decisions and carry out due tasks. From the perspective of possibilities regarding meeting information needs a "systemic" approach is an essential and common component in all systems. Moving some part of the decision making process to a system allows supervisory entities meeting their information needs to a sufficient extent and providing reasons necessary to make decisions, even if they carry the risk of incorrect assessment. The study results in a conclusion that differentiating systems depending on the level of meeting information needs is not founded, since it is not possible to determine that one information system is "better" than the other. It is possible to carry out the supervision process correctly, to ensure efficient functioning of supervision institutions and correct functioning of the insurance market in every system, even if there occur information needs which cannot be met.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe; Nadzór ubezpieczeniowy; Ubezpieczenia; System informacyjny

EN

Insurance companies; Insurance supervision; Insurances; Information system

• Czasopismo: Monografie i Opracowania Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 258
• Strony: 290

Twórcy

autor

Robert Kurek

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Bannock G., Manser W., Angielsko-polski słownik tematyczny - Finanse, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Bednarski L., Borowiecki R., Duraj J., Kurtys E., Waśniewski T., Wersty B., Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1993.
• Begg D., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2003.
• Bernard & Colli, Słownik ekonomiczny i finansowy, Wydawnictwo "Książnica", Katowice 1995.
• Beynon-Davies P., Inżynieria systemów informacyjnych, WNT, Warszawa 2004.
• Bielecki A., Nadzór państwa nad działalnością reasekuracyjną i ubezpieczeniową w okresie funkcjonowania gospodarki socjalistycznej, Uniwersytet Warszawski, Studia Iuridica XLV/2006.
• Bijak W., Praktyczne metody badania niewypłacalności zakładów ubezpieczeń, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009.
• Bijak W., Zewnętrzna ocena działalności zakładu ubezpieczeń, [w:] J. Monkiewicz (red.), Podstawy ubezpieczeń. Tom III. Przedsiębiorstwo, Poltext, Warszawa 2003.
• Bittel L.R., Krótki kurs zarządzania, PWN, Warszawa 1994.
• Blicharz R., Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad rynkiem kapitałowym w Polsce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009.
• Bolesta-Kukułka K., Decyzje menedżerskie, PWE, Warszawa 2003.
• Cicirko T., Adekwatność kapitałowa instytucji bankowych na tle kryzysów światowych, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów nr 108, SGH, Warszawa 2011.
• Ciżkowicz P., Rozwój finansowy a rola państwa, Zeszyty Forum Obywatelskiego Rozwoju nr 3, Warszawa 2008.
• Cooter R., Ulen T., Law and Economics, Pearson/Addison-Wesley, Boston 2004.
• Cummins J.D., Phillips R.D., Capital Adequacy and Insurance Risk-Based Capital Systems, Wharton University of Pennsylvania, Department of Risk Management and Insurance, Philadelphia 2009.
• Cypryjański J., Możliwości szacowania wartości informacji ex ante a funkcje informacji w organizacji, za: http://www.swo.ae.katowice.pl/_pdf/217.pdf.
• Czekaj J., Metody zarządzania informacją w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2000.
• Davenport C., America's most admired corporations, ,,Fortune", 30.01.1989.
• Dębski D., Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw cz. 2, WSPiP, Warszawa 2006.
• Dreher M., Die Veröffentlichungspflichten von Versicherungsunternehmen gegenüber der BaFin, "Zeitschrift für die gesamte Versicherungswissenschaft" 2009, no. 2 (vol. 98).
• Dziekoński P., Nowa Bazylejska Umowa Kapitałowa - konsekwencje dla rynku kredytowego, Materiały i Studia NBP nr 164, Warszawa 2003.
• Eska J., Specyfika anglosaskiego modelu prawno-ustrojowego i gospodarczego na przykładzie Nowej Zelandii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Kraków 2010.
• Farny D., Solvabilität und Solvabilitätspolitik der Versicherungsunternehmen, ,,Zeitschrift für die Gesamte Versicherungswissenschaft" 1984, no. 73.
• Farny D., Versicherungsbetriebslehre, Verlag Versicherungswirtschaft, Karlsruhe 2000.
• Fedor M., Solvency II, czyli nowy margines wypłacalności, "Wiadomości Ubezpieczeniowe" 2004, nr 1-2.
• Fedor M., Ubezpieczenia a asymetria informacji, http://www.gu.com.pl.
• Flakiewicz W., Pojęcie informacji w technologii multimedialnej, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa 2005.
• Flakiewicz W., Systemy informacyjne w zarządzaniu. Uwarunkowania, technologie, rodzaje, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Forlicz S., Informacja w biznesie, PWE, Warszawa 2008.
• Freeman R.E., Understanding Stakeholder Capitalism, ,,Financial Times", 19.10.1996.
• Garbara W., Nadzór, [w:] W. Pomykało (red.), Encyklopedia biznesu, t. 1, Fundacja Innowacja, Warszawa 1995.
• Gąsiorkiewicz L., Finanse przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego, [w:] J. Monkiewicz (red.), Podstawy ubezpieczeń. Tom I. Mechanizmy i funkcje, Poltext, Warszawa 2000.
• Godbold N., Beyond information seeking: towards a general model of information behavior, ,,Information Research" 2006, vol. 11, no. 4.
• Górecki M., Informacje poufne na rynku kapitałowym: podstawowe problemy regulacji prawnej oraz pojęcie informacji poufnej i insidera, "Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego oraz Rynku Kapitałowego" 2007, nr 1.
• Gräwert A., Stevens A., Tadros R., Solvency II: Ein Regulierungsrahmen für Risikobasiertes Kapital, ,,Versicherungswirtschaft" 2003, no. 6.
• Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 1997.
• Gros U., System informacyjny w organizacji gospodarczej. Metody badania i ich ocena, PWE, Warszawa 1989.
• Grudzewski W.M., Hejduk I.K., Systemy zarządzania wiedzą - nowy paradygmat czy wyzwanie?, [w:] I.K. Hejduk (red.), Przedsiębiorstwo przyszłości - fikcja i rzeczywistość, Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle ORGMASZ, Warszawa 2004.
• Gründl H. (red.), Solvency II & Risikomanagement: Umbruch in der Versicherungswirtschaft, Gabler Verlag, Wiesbaden 2005.
• Gryncewicz W., Charakterystyki i miary jakości informacji, Prace Naukowe AE we Wrocławiu nr 1150, Wrocław 2007.
• Hertel A., Über einige offene Fragen und ,,Ungereimtheiten" der Solvabilitätsvorschriften in der EG-Richtlinie zur Lebensversicherung, "Versicherungswirtschaft" 1981, no. 36.
• Holy R., Pukała R., Uzbecki rynek ubezpieczeniowo-finansowy, http://www.kiu.pl/strona,uzbecki_rynek_ubezpieczeniowo_finansowy_,58,2,10.html.
• Homa B.A., Nadzór państwa nad działalnością ubezpieczeniową w ustawodawstwie państw członkowskich EWG, Kancelaria Sejmu - Biuro Studiów i Ekspertyz, Informacja nr 151, Warszawa 1992.
• Ingwersen P., Järvelin K., The Turn: Integration of Information Seeking and Retrieval in Context, The Information Retrieval Series, Springer, Dordrecht 2005.
• International Convergence of Capital Measurement and Capital Standard, Basel Committee on Banking Supervision, July 1988.
• Jackowicz K., Dyscyplina rynkowa na integrujących się rynkach finansowych UE, "Bank i Kredyt" 2007, nr 10.
• Jackowicz K., Dyscyplina rynkowa w bankowości. Rodzaje i możliwości zastosowania, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004.
• Janowski J., Informatyka prawnicza, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2011.
• Jaruga A. (red.), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF, MSR) a ustawa o rachunkowości - podobieństwa i różnice, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2005.
• Jasieczko E., Jakość informacji - charakterystyka, http://mfiles.pl/pl/index.php/Jakość_informacji.
• Jaworski W., Rating ubezpieczeniowy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2002.
• Jevons W.S., The Theory of Political Economy, McMillan, London 1965.
• Jeżak J., Bohdanowicz L., Nadzór korporacyjny, [w:] Leksykon zarządzania, Difin, Warszawa 2004.
• Kania P., Szewieczek D., Uniwersalizm tworzenia i prezentacji rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i ich wpływ na gospodarkę finansową zakładu ubezpieczeń na życie, [w:] L. Pawłowicz, R. Wierzba (red.), Finanse, bankowość i ubezpieczenia wobec procesów globalizacji. Ubezpieczenia wobec procesów globalizacji, CeDeWu, Warszawa 2003.
• Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego, t. VII, Państwowy Instytut Wydawniczy, Poznań 1953 (reedycja słownika języka polskiego z 1919 r.).
• Karmańska A. (red.), Rachunkowość finansowa zakładów ubezpieczeń, Difin, Warszawa 2003.
• Kieżun W., Sprawne zarządzanie organizacją. Zarys teorii i praktyki, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1997.
• Kisielnicki J., Informacja gospodarcza, [w:] W. Pomykało (red.), Encyklopedia biznesu, t. 1, Fundacja Innowacja, Warszawa 1995.
• Kisielnicki J., Informatyczna infrastruktura zarządzania, PWN, Warszawa 1992.
• Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarządzania, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2005.
• Klimczak B., Etyka biznesu a etyka ekonomiczna; http://cebi.pl/new/pl/badania/seminarium/etyka-w-biznesie-gospodarce-i-zarzadzaniu-ebigoza.html, dostęp 12.10.2010.
• Knauth K.-W., Schubert T., Versicherungsaufsicht vor Paradigmenwechsel, "Versicherungswirtschaft" 2003, no. 12.
• Kortan J. (red.), Podstawy ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 1997.
• Kowalczyk L., Praktyczne i teoretyczne aspekty badania wiarygodności firmy, Difin, Warszawa 2006.
• Koyama K., Introduction to Information Theory, Tokio 1968.
• Koźmiński A.K., Piotrowski W., Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Krasodomska J., Ku globalnym standardom rachunkowości - MSSF i US GAAP, http://www.e-finanse.com/artykuly/100.pdf.
• Kraśniewska I., Pawelec D., Wypłacalność II - Własna Ocena Ryzyka i Wypłacalności (ORSA), UKNF - Departament Ubezpieczeniowego Nadzoru Finansowego, Warszawa, 13.10.2009, http://www.knf.gov.pl/Images/WII_wlasna_ocena_ryzyka_wyplacalnosci_ORSA_tcm75-23598.pdf.
• Kriele M., Lim G., Das Solvabilitätskapital in Solvency II, "Versicherungswirtschaft Heft" 2004, no. 14.
• Kruczek Z., Walas B., Promocja i informacja turystyczna, Wydawnictwo Proksenia, Kraków 2004.
• Kuraś M., System informacyjny - system informatyczny. Co poza nazwą różni te dwa obiekty?, http://ki.ae.krakow.pl/zajaca/artykulyMQ/SI-vs-SIT.pdf.
• Kurek R., Jakościowe elementy nadzoru ubezpieczeniowego, [w:] J. Handschke (red.), Studia ubezpieczeniowe, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu nr 127, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
• Kurek R., Ocena działalności zakładów ubezpieczeń w Nowej Zelandii - casus nadzoru publikacyjnego, [w:] W. Ronka-Chmielowiec, K. Jajuga (red.), Inwestycje finansowe i ubezpieczenia - tendencje światowe a polski rynek, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1133, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2006.
• Kurek R., Ocena wypłacalności zakładów ubezpieczeń w Szwajcarii a Solvency II, Zeszyty Naukowe PTE nr 11, Kraków 2011.
• Kurek R., Środki własne zakładów ubezpieczeń - ujęcie w Solvency II, "Wiadomości Ubezpieczeniowe" 2011, nr 2.
• Kurek R., Uprawnienia organów nadzoru w zakresie kontroli wypłacalności - ujęcie w Solvency II, [w:] W. Ronka-Chmielowiec (red.), Ubezpieczenia wobec wyzwań XXI w., Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 228, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2011.
• Kurowski L., Ruśkowski E., Sochacka-Krysiak H., Kontrola finansowa w sektorze publicznym, PWE, Warszawa 2000.
• Kuśmierczyk P., Czy poprawa informacji zawsze prowadzi do poprawy decyzji? Analiza kilku przypadków, [w:] S. Forlicz (red.), Wpływ niedoskonałej wiedzy podmiotów i ich działalności informacyjnej na funkcjonowanie rynków i gospodarki, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1049, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2004.
• Leflaive V., Insurance and Private Pensions Compendium for Emerging Economies. Insurance Solvency Supervisions: Compilation of Country Reports, OECD Insurance Committee Secretariat 2001.
• Leszczyński Z., Skowronek-Mielczarek A., Analiza ekonomiczno-finansowa firmy, Difin, Warszawa 2001.
• Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Uwagi o zawodowym obowiązku udzielania informacji, "Studia Iuridica" 1994, t. XXI, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1994.
• Lissowski G., Informacja, [hasło w:] Wielka encyklopedia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Ludwig F., Zum Konzept der künftigen Finanzaufsicht über Lebensversicherungsunternehmen in Deutschland - eine betriebswirtschaftliche Analyse von Solvency II unter besonderer Berücksichtigung von Bewertungsfragen, Universität Karlsruhe, Karlsruhe 2008.
• Luty Z. (red.), Rachunkowość finansowa, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1995.
• Łańcucki J., Podstawy finansów ubezpieczeń gospodarczych, PWN, Warszawa 1996.
• Łazowski J., Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Wydawnictwo Prawnicze Lex, Sopot 1998.
• Małachowski A., Niedzielska E., Zarys technologii komunikacji gospodarczej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1994.
• Marcinkowska M., Roczny raport z działań i wyników przedsiębiorstwa. Nowe tendencje w sprawozdawczości finansowej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
• Martin Eling M., Holzmüller I., An Overview and Comparison of Risk-Based Capital Standards, ,,Journal of Insurance Regulation", NAIC 2008.
• Mazur M., Pojęcie systemu i rygory jego stosowania, [w:] Materiały Szkoły Podstaw Inżynierii Systemów nr 2, Komitet Budowy Maszyn PAN, Orzysz 1976.
• "Postępy Cybernetyki" 1987, nr 2.
• Mazurek-Łopacińska K., Badania marketingowe. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Mächler M., Regulatorische Herausforderungen der Zukunft, Medienkonferenz BPV - Zürich, 17. April 2008, http://www.finma.ch/archiv/bpv/download/d/DeutschTeil%20III.pdf.
• Mächler M., Schnieper R., Solvency II und das Schweizerische Aufsichtskonzept, http://www.finma.ch/archiv/bpv/download/d/Solvency%20II.pdf.
• Malinowska K., Ujednolicenie prawa o umowie ubezpieczenia, "Gazeta Ubezpieczeniowa" 17.01.2006, http://www.gu.com.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=12106&Itemid=144.
• Medaglia M.E., Marvin B.M.R., Australia's Insurance Crisis: HIH Casualty and General Insurance Limited, Mealey's Litigation Report - Insurance Insolvency, October 2003, vol. 15, iss.