Skłonność do ryzyka jako kryterium doboru kadr na przykładzie kierowców

• Autorzy: Monika Stawiarska-Lietzau

Warianty tytułu

Risk Propensity as a Personnel Selection Criterion: Drivers - Case Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Decyzja o podjęciu ryzyka lub jego unikaniu zależy od sytuacji, w jakiej jednostka się znajduje, subiektywnej oceny tej sytuacji oraz akceptacji określonego poziomu ryzyka. Jeśli osoba spostrzega jakieś zagrożenia związane z daną sytuacją i uświadamia sobie, że może w ich następstwie ponieść szkodę, to prawdopodobnie jej zachowanie będzie inne niż w przypadku niedostrzegania zagrożeń i nieświadomości możliwości poniesienia negatywnych konsekwencji. W procesie doboru kadr powinno się zatem brać pod uwagę to, czy kandydat potrafi podejmować ryzyko, gdy będzie tego wymagała sytuacja, a także to, czy nie wykazuje skłonności do jego bagatelizowania czy akceptacji nadmiernego poziomu ryzyka. Zbytnia ostrożność w ocenie ryzyka prowadzi do postaw asekuranckich i niepodejmowania istotnych dla funkcjonowania firmy działań. Z kolei zaniżanie wielkości ryzyka lub przecenianie własnych możliwości jest istotną przyczyną niepowodzeń w podejmowaniu ryzyka, w tym wypadków i katastrof, generujących ogromne straty finansowe i społeczne(fragment tekstu)

EN

Risk propensity is regarded as an important selection criterion in such occupations as managers and "high-risk" jobs, e.g. policemen or firemen. However high risk propensity individuals tend to underestimate riskiness of many actions and cause accidents and losses in the effect. This problem deals with a large extent of workers using company cars. The aim of this study was to examine the relationship between risky driving and some psychological factors: risk propensity, risk perception of traffic threats and driver's self-appraisal. assessed during adolescence and persistent risky driving behavior and traffic crash involvement among young adults. The study population was 187 young nonprofessional drivers aged 19-24, 87 males and 87 females. The results confirmed moderate association between risky driving and risk propensity and risk perception and some aspects of driver's self-appraisal, especially ability to perform risky maneuvers.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ryzyko; Dobór pracowników; Motoryzacja; Postrzeganie ryzyka

EN

Risk; Employees' recruitment; Motorization; Risk perception

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2013
• Numer: t. 14, z. 5, cz. 1 Zarządzanie stresem
• Strony: 283--300

Twórcy

autor

Monika Stawiarska-Lietzau

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

Bibliografia

• Baxter J.S., Manstead A.S., Stradling S.G., Campbell K.A., Reason J.T., Parker D. (1990), Social facilitation and driver behaviour, "British Journal of Psychology", 81.
• Boverie P.E., Scheuffele D.J. (1995), Multimethodological approach to examining risk-taking, "Current Psychology", 13 (4).
• Bromiley P., Curley S.P. (1992), Individual differences in risk taking [w:] J.F. Yates (red.), Risk-taking Behavior, John Wiley & Sons, New York.
• Byrnes J.P., Miller D.C., Schafer W.D. (1999), Gender Differences in Risk Taking: A Meta-Analysis, "Psychological Bulletin", 125, 3.
• Cibor R., Korchut W.M. (2008), Propozycje nowych narzędzi diagnostycznych do oceny właściwości kierujących pojazdami samochodowymi [w:] G. Dahlke, W. Horst (red.), Bezpieczeństwo pracy kierowców: uwarunkowania psychologiczne i ergonomiczne, Wydawnictwo Instytutu Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej, Poznań.
• Goszczyńska M. (1997), Człowiek wobec zagrożeń. Uwarunkowania oceny i akceptacji ryzyka, Wydawnictwo "Żak", Warszawa.
• Grey R.J., Gordon G.G. (1978), Risk-taking Managers: Who Gets the Top Jobs?, "Management Review", 67.
• Johan B.A. (1997), Sensation seeking and risky driving: A review and synthesis of the literature, "Accident Analysis & Prevention", 29 (5).
• MacCrimmon K.R., Wehrung D.A. (1990), Characteristics of risk taking executives, "Management Scence", 36 (4).
• Özkan T., Lajunen T. (2005), Why Are There Sex Differences in Risky Driving? The Relationship Between Sex and Gender-Role on Aggressive Driving, Traffic Offences, and Accident Involvement Among Young Turkish Drivers, "Aggressive Behavior", 31.
• Powell M., Ansic D. (1997), Gender differences in risk behaviour in financial decision- making: An experimental analysis, "Journal of Economic Psychology",18.
• Sitkin S.B., Weingart L.R. (1995), Determinants of risky decision-making behavior: A test of the mediating role of risk perceptions and propensity, "Academy of Management Journal", 38, 6.
• Stawiarska-Lietzau M. (2003), Uwarunkowania różnic płciowych w podejmowaniu zachowań ryzykownych, "Prace Naukowe WSP w Częstochowie, Seria Psychologia X".
• Stawiarska-Lietzau M. (2004), Wybrane psychologiczne uwarunkowania skłonności do ryzyka u kobiet i mężczyzn, niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Stawiarska-Lietzau M. (2006a), Wybrane podmiotowe uwarunkowania skłonności do ryzyka u kobiet i mężczyzn [w:] M. Goszczyńska, R. Studenski [red.] Psychologia zachowań ryzykownych. Koncepcje, badania, praktyka, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa.
• Stawiarska-Lietzau M. (2006b), Płeć, temperament a skłonność do ryzyka, "Psychologia Rozwojowa", t.11, nr 3.
• Stawiarska-Lietzau M. (2009), Wybrane psychologiczne determinanty percepcji ryzyka i ich zastosowanie jako kryterium w procesie doboru kadr [w:] D. Kukla, J. Górna, Ł. Baka, G. Wieczorek [red.] Współczesny wymiar doradztwa zawodowego w Polsce i na świecie, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa-Warszawa.
• Stawiarska-Lietzau M. (2011), Ryzykanci - bohaterowie czy ofiary? Kulturowe warunkowania ryzykownej jazdy młodych mężczyzn [w:] K. Rędziński (red.), Pedagogika, t. XX, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa.
• Studenski R. (2004), Ryzyko i ryzykowanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Turner C., McClure R. (2003), Age and gender differences in risk-taking behaviour as and explanation for high incidence of motor vehicle crashes as a driver in young males, "Injury Control and Safety Promotion", 10, 3.
• Wągrowska-Koski E. (2012), Kierowanie pojazdem w ramach obowiązków służbowych, "Atest", 3, http://www.atest.com.pl/article.php?id=lr1203_1, stan na dzień 03.11.2012.
• Wilde G. (1994), Target Risk, PDE Publications.
• Young Drivers: The Road to Safety (2006), http://internationaltransportforum.org/ Pub/pdf/ 06YoungDrivers.pdf, stan na dzień 10.08.2011.
• Zaleśkiewicz T. (2000), Skłonność do podejmowania ryzyka jako kryterium doboru kadr [w:] T. Witkowski (red.), Nowoczesne metody doboru i oceny personelu, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków.
• Zespół Profilaktyki i Analiz Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji (2011), Wypadki drogowe w Polsce w 2010 roku, http://www.krbrd.gov.pl/download /pdf/wypadki_drogowe_w_polsce_w_2010_roku.pdf, stan na dzień 06.06.2011.