Zawodność rynku jako fundament teorii dóbr publicznych

• Autorzy: Jan M. Fijor

Warianty tytułu

Market Failure as a Basis for Public Goods Theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W sytuacjach kryzysowych, takich jakie mają miejsce od 10 - 12 lat, ekonomiści, praktycy od finansów i biznesu szukają odpowiedzi na pytanie: co spowodowało załamanie się sił rozwoju. Im głębszy jest kryzys, tym ma być ona prostsza. Kozłem ofiarnym najczęściej staje się rynek; bezduszny twór, który jednym sprzyja, innych doprowadza do bankructwa; wywołuje drożyznę i jest winny marnotrawstwa. Nie dość, że zmusza do ciężkiej pracy, to na dodatek jest źródłem niesprawiedliwego podziału zysków. Ta "niewidzialna ręka" ujawnia najgorsze ludzkie instynkty: chciwość, zawiść, gwałt. Gołym okiem widać, mówią uczeni, że rynek jest niedoskonały. Jak temu mankamentowi przeciwdziałać? Najlepiej poprzez: regulacje, kontrole, a nawet zastąpienie rynkowego automatyzmu gospodarką planową czy kolektywną. Kto ma to robić? Rząd, państwo, politycy. Pomysłodawcy tych rozwiązań zapominają jednak, że politycy nie tylko sami są ułomni, lecz na dodatek, poszukując korzyści osobistych, stają się źródłem strat dla milionów, zwykłych ludzi. Lekarstwo jest groźniejsze od choroby, którą ma leczyć. (abstrakt oryginalny)

EN

In times of economic downturn, such as the current one, which started in year 2000, many economists, businessmen and financial experts seek answers to some difficult questions: Who is to blame for the collapse? Why, all of a sudden, did national and even global economies start to slow down? The bigger the depression, the simpler the answer. For many experts, the cause of crisis is evident: the free market, that inhuman, soulless structure, is often believed to be the root of all economic evils. Its invisible hand is responsible for injustice, poverty, unemployment, bankruptcies, high prices, hard work and other sufferings. Moreover, the free market stimulates greed, envy, and other deficiencies of humankind. Why is it so? Because the market is inefficient and ineffective; because the market is wrong. How can we counteract these deficiencies? The best way, say economists, is to limit market freedom. How? Simply by regulating and controlling it, or even by introducing a planned, collective economy. Who is to do it? Government, state, politicians. However, those who try to manage economies and markets by substituting the invisible hand with political power ignore the simple fact that politicians are not only inefficient, imperfect and misguided, but also that, in pursuit of their own self-interests, they tend to ignore the welfare of millions of ordinary market participants. As a result, the cure, which leads to overregulation of the market, becomes more harmful than the disease itself. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria dobra publicznego; Interwencjonizm państwa; Rynek; Zawodność rynku

EN

Public goods theory; Government intervention; Market; Market failure

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1 (55)
• Strony: 41--53

Twórcy

autor

Jan M. Fijor

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, doktorant

Bibliografia

• Arrow K.J. Economic Welfare and the Allocation of Resources for Invention for the Rate and Direction of Inventive Activity, w National Bureau of Economic Research, Inc. Chapter 2144.
• Bator F.M. 1958 The Anatomy of Market Failure, "Quarterly Journal of Economics", 72(3).
• Bertrand de Jouvenel 1990 The Ethics of Redistribution, Indianapolis.
• Demsetz H. 1969 Journal of Law and Economics, Vol. 12, No. 1, April, Chicago.
• Friedman D. 2008 Ukryty ład, Warszawa.
• Hayek F.A. 1955 The Counter-Revolution of Science, Free Press, Glencoe Ill.
• Hoppe H.H. 2006 The Economics and Ethics of Private Property, Studies In Political Economy and Philosophy, 2nd Edition, Auburn, Ala.
• Kirzner I. 1998 Niedobry rynek, [w:] Moralność kapitalizmu, (red.) Grzegorz Nowak, tłum. Paweł Mroczkowski, Lublin.
• Mały rocznik statystyczny Polski rok 2004, Warszawa.
• Medema S.G. 2007 The Hesitant Hand: Mill, Sidgwick, and the Evolution of the Theory of Market Failure, "History of Political Economy", 39(3).
• von Mises L. 1994 Mentalność antykapitalistyczna, Wilno.
• von Mises L. 2007 Ludzkie działanie, tłum. W. Falkowski, Warszawa.
• de Molinari G. 1977 The Production of Security, przekład: J. Houston McCulloch, Center for Libertarian Studies, Occasional Paper Series, No. 2, New York.
• Rothbard M.N. 1997 Toward a Reconstruction of Utility nd Welfare Economics w The Logic of Action One: Method, Money, and the Austrian School, London.
• Rothbard M.N. 2008 Ekonomia wolnego rynku, tom III, tłum. R. Rudowski, Chicago-Warszawa.
• Sowell T.2007 Ekonomia dla każdego, wydanie II poprawione, Warszawa.