Zasiłek dla bezrobotnych determinantą pracy nierejestrowanej w świetle badań własnych

• Autorzy: Monika Pasternak-Malicka

Warianty tytułu

Unemployment Benefits as Determinants of Undeclared Work

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zasiłek dla bezrobotnych jest świadczeniem mającym z jednej strony zapewnić utrzymanie dotychczasowej stopy życiowej beneficjenta, a z drugiej motywować go do aktywnego poszukiwania nowego zatrudnienia. W literaturze przedmiotu można spotkać się z poglądem, że zbyt niski poziom świadczenia zmusza bezrobotnych do dorabiania w szarej strefie ze względu na niewystarczający poziom środków pieniężnych otrzymywanych w ramach pomocy. Z kolei wskazuje się także, że zbyt wysoki poziom zasiłku lub zbliżony do płacy minimalnej może zachęcać do przepracowywania wymaganego, ustawowego okresu uprawniającego do poboru świadczenia i równoczesnego dorabiania "na czarno". W opracowaniu przedstawiono poziom zasiłku dla bezrobotnych oraz zakres pracy nierejestrowanej w Polsce i wybranych krajach w latach 1999-2014. Na podstawie danych statystycznych w oparciu o metodę regresji liniowej zbadano zależność pomiędzy maksymalną wysokością zasiłku przyznawanego bezrobotnym a zakresem pracy nierejestrowanej w Polsce i wybranych krajach. Zaprezentowano także fragmenty własnych badań ankietowych z lat 2007-2015 obejmujących problematykę szarej strefy, w tym nieewidencjonowanej aktywności rynku pracy. W artykule starano się ocenić oddziaływanie wysokości świadczenia dla bezrobotnych na ich skłonność do podejmowania nierejestrowanego zatrudnienia. W przeprowadzonej analizie statystycznej wykazano, że wysokość świadczenia otrzymywanego przez osoby bezrobotne w Polsce w latach 1999-2014 wpływa na zakres pracy nierejestrowanej obliczanej metodą MIMIC (Multiple Indicators Multiple Causes). Wysokość zasiłku w ponad 80% determinuje zakres podejmowanej pracy w szarej strefie. Natomiast ze względu na zróżnicowany sposób wyliczania kwoty przysługującego zasiłku nie wykazano zależności statystycznej między wysokością badanego świadczenia a zakresem pracy nierejestrowanej w wybranych krajach europejskich. Badania ankietowe przeprowadzane na próbie celowej około tysiąca gospodarstw domowych także nie rozstrzygnęły jednoznacznie kwestii wysokości zasiłku motywującego bądź zmuszającego do podejmowania pracy nielegalnej. Sama wysokość świadczenia nie jest jedyną determinantą. (abstrakt oryginalny)

EN

Workers compensation is aimed to, on the one hand, to ensure the maintenance of the existing standard of living of the beneficiary, and on the other one, it should motivate him to actively seek new employment. In the literature regarding the subject we can come across a thesis that too low workers compensation for the unemployed may force them to seek employment in the gray economy. However,, it indicates that too high levels of unemployment benefit or close to the minimum wage may encourage to extend the unemployment period to the maximum and during that time the unemployed may seek unregistered labor. The paper presents the level of unemployment benefits and the extent of undeclared work in Poland and selected countries in the period 1999-2014. On the basis of statistical data based on linear regression, I have investigated the relationship between the maximum height of benefits granted to the unemployed and the extent of undeclared work in Poland and in selected countries. Fragments of self-conducted study were presented in this article for the years 2007-2014 survey regarded gray economy and unregistered labor. The article attempts to assess the impact of the benefit for the unemployed on their willingness to take undeclared work. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zasiłki dla bezrobotnych; Praca nierejestrowana; Bezpieczeństwo socjalne bezrobotnych; Rynek pracy

EN

Unemployment benefits; Black-leg labour; Social security of unemployed; Labour market

• Czasopismo: Modern Management Review
• Rocznik: 2015
• Tom: 20 (XX)
• Numer: nr 22 (3)
• Strony: 183--197

Twórcy

autor

Monika Pasternak-Malicka

• Politechnika Rzeszowska

Bibliografia

• [1] Arbeitslosengeld 1 Rechner, www.brutto-netto-rechner.info.
• [2] Bednarski M., Kokoszczyński R., Nieoficjalna gospodarka i jej społeczne następstwa, "Ekonomista" 1988/3-4, s. 702-703.
• [3] Bilans Kapitału Ludzkiego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Uniwersytet Jagielloński, Warszawa 2013.
• [4] Fridman E., Johnson S., Kaufmann D., Zoido-Labton P., Dodging the grabbing hand: The determinants of unofficial activity in 69 countries, "Journal of Public Economics" 76/4 (2000).
• [5] Gaudemet P., Finanse publiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s. 575 i n.
• [6] Gutmann P.M., The Subterranean Economy, "Financial Analysts Journal" 1977/33.
• [7] Jobseeker's Allowance (JSA), 2015, www.gov.uk.
• [8] Johnson S., Kaufmann D., Zoido-Labton P., Corruption, public finances and the unofficial economy, The World Bank, Washington 1998.
• [9] Komisja Europejska, Komunikat Prasowy, Bruksela, 9 kwietnia 2014 r., w sprawie skuteczniejszego zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej, http:// Europa.eu/rapie/Press-release_IP-14-387.
• [10] Mateman S., Renooy P.H., Undeclared Labour in Europe: Towards an Integrated Approach of Combating Undeclared Labour, Regoiplan, Amsterdam 2001.
• [11] Mróz B., Gospodarka nieoficjalna w systemie ekonomicznym, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2002, s. 42.
• [12] Rachunki narodowe wg sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2007-2011, Studia i analizy statystyczne, GUS, Warszawa 2013.
• [13] Rachunki narodowe wg sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2009-2012, Studia i analizy statystyczne, GUS, Warszawa 2014.
• [14] Schneider F., Size and Development of the Shadow Economy of 31 European and 5 other OECD Countries from 2003 to 2013, www. uni-linz.ac.at, 2013.
• [15] Schneider F., The shadow economies of Western Europe, "Journal of the Institute of Economic Affairs", 17/3 (1997).
• [16] ShneiderF., The Size of the Shadow Economies of 145 Countries all over the World, First Results over the Period 1999 to 2003, "IZA, Discussion Paper" 2004/1431.
• [17] Schneider F., Raczkowski K., Mróz B., Shadow economy and tax evasion in the EU, "Journal of Money Laundering Control" 18/1 (2015), s. 12.
• [18] Tanzi V., Uses and abuses of estimates of the underground economy, "The Economic Journal" 109/456 (1999).
• [19] The Unemployment Benefits Act (WW), www. Iamexpat.nl.
• [20] Thomas J.J., Informal Economic Activity, LSE, Handbooks in Economics, Harvester Wheatsheaf, London 1992.
• [21] Unemployment benefits 2015, National Social Security Institute, www.nssi.bg.
• [22] Unemployment benefits, Public Employment Service Austria (AMS), www.ams.at.
• [23] Unemployment Benefits, www.nav.no.
• [24] Wie hoch ist der Hartz IV- Regelsatz ab dem 01.01.2015?, Sozialrecht, 2014, www.refrago.de.
• [25] Your social security rights in Grece, Employment, Social and Inclusion, European Commission, 2013, http://ec.europa.eu; OAED Unemployment Benefits in Greek, www.oaed.gr.
• [26] Your social security rights in Romania, Employment, Social and Inclusion, European Commission, 2013, http://ec.europa.eu; U.S. Social Security Administration, www.ssa.gov.
• [27] Zarychta H., Szara strefa rynku pracy w Polsce, cz. I., "Praca i Zabezpieczenia Społeczne" 1993/12,s. 11.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2015.mmr.44