Powiązania funkcjonalno-przestrzenne w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w świetle dojazdów do pracy

• Autorzy: Sławomir Kurek , Bożena Wójtowicz , Jadwiga Gałka

Warianty tytułu

Functional-spatial Connections in the Cracow Metropolitan Area in Case of Commuting to Work

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nasilający się od połowy lat 90. XX w. proces suburbanizacji i metropolizacji dużych miast Polski charakteryzuje się swoistymi przemianami społeczno-demograficznymi, wśród których jedną z najbardziej widocznych jest odwrócenie strumienia migracyjnego. Dominujący do początku lat 90. XX w. kierunek napływu z otaczających terenów wiejskich do miasta centralnego uległ odwróceniu i współcześnie dominuje odpływ z niego do stref zewnętrznych obszaru metropolitalnego. Migrują nie tylko mieszkańcy Krakowa, lecz także coraz częściej zakłady przemysłowe i usługowe, co prowadzi do rozwoju i różnicowania się powiązań funkcjonalno-przestrzennych w obrębie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Celem pracy jest zbadanie zmian skali i kierunków tych powiązań w obrębie KOM przy wykorzystaniu danych dotyczących dojazdów do pracy zebranych przez GUS dla 2006 i 2011 r. Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/B/HS4/04200 w ramach projektu pt. Przekształcenia wybranych struktur społeczno- -demograficznych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego.(abstrakt oryginalny)

EN

The processes of suburbanization and metropolization of major Polish cities which have intensified since mid-1990s are characterized by specific socio-demographic changes, among which one of the most visible is the reversal of the direction of migration. Until the early 1990s migration from the countryside to the city center prevailed, however at present the outflow to external zone of the metropolitan area dominates. Not only the people of Kraków migrate but also increasingly the shift of industrial and service sectors to suburban zone is observed, which leads to the development and differentiation of functional and spatial relationships within the KMA. The aim of the study is to examine changes in the scale and direction of these relationships within the Kraków Metropolitan Area using data on commuting collected by the Central Statistical Office for the years 2006 and 2011.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dojazdy do pracy; Miasto; Metropolizacja; Urbanizacja

EN

Commuting; City; Metropolisation; Urbanisation

• Czasopismo: Studia Miejskie
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 18
• Strony: 71--84

Twórcy

autor

Sławomir Kurek

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

autor

Bożena Wójtowicz

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

autor

Jadwiga Gałka

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Dojazdy do pracy. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, 2014, GUS, Warszawa.
• Garcia-Lopez M.A., 2012, Urban spatial structure, suburbanization and transportation in Barcelona, "Journal of Urban Economics", 72.
• Garcia-Palomares J.C., 2010, Urban sprawl and travel to work: The case of metropolitan area of Madrid, "Journal of Transport Geography", 18(2).
• Gorzelak G., Smętkowski M., 2005, Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, Wyd. Scholar, Warszawa.
• Gutierrez J., Gomez G., 1999, The impact of orbital motorways on intra-metropolitan accessibility: The case of Madrid's M-40, "Journal of Transport Geography", 7.
• Gutierrez J., Garcia-Palomares J.C., 2007, New spatial patterns of mobility within metropolitan area of Madrid: Towards more complex and dispersed flow networks, "Journal of Transport Geography", 15.
• Huculak M., 2011, Wpływ nowych inwestycji na rynek pracy, [w:] Sukces polityki proinwestycyjnej Niepołomice 1990-2010. Wnioski dla władz lokalnych, red. W. Jarczewski, M. Huculak, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Huculak M., Dej M., Jarczewski W., 2013, Powiązania infrastrukturalne i funkcjonalne gmin wiejskich w ramach obszaru metropolitalnego - przypadek Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, "Studia Obszarów Wiejskich", 34.
• Jakobczyk-Gryszkiewicz J., Marcińczak S., Siejkowska A., 2010, Dynamika i skutki procesów urbanizacji w regionach miejskich po 1990 roku na przykładzie regionu miejskiego Łodzi, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kajdanek K., 2011, Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia, Wyd. Nomos, Kraków.
• Kajdanek K., 2012, Suburbanizacja po polsku, Wyd. Nomos, Kraków.
• Keserű I., 2013, Post-suburban transformation in the functional urban region of Budapest in the context of changing commuting patterns, PhD Thesis, University of Szeged, Szeged.
• Komornicki T., 2011, Przemiany mobilności codziennej Polaków na tle rozwoju motoryzacji, PWN, Warszawa.
• Kornet K., 2011, Atrakcyjność polskich miast dla rozwoju outsourcingu i analiza korzyści dla regionu, "Finansowy Kwartalnik Internetowy e-Finanse", 7(1).
• Kurek S., Rachwał T., Wojtowicz M., 2014, Industrial and commercial suburbanization in post-socialist city: The Krakow Metropolitan Area (Poland), "Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Geographica", 5.
• Kurek S., Gałka J., Wojtowicz M., 2014, Wpływ suburbanizacji na przemiany wybranych struktur demograficznych i powiązań funkcjonalno-przestrzennych w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
• Micek G. 2010, Oddziaływanie firm transportu pasażerskiego na rozwój Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, "Prace Geograficzne IGiGP UJ", 124.
• Novak J., Sykora L., 2007, A city in motion: Time-space activity and mobility patterns of suburban inhabitants and the structuration of the spatial organization of the Prague Metropolitan Area, "Geografiska Annaler B", 89 (2).
• Śleszyński P., 2012, Kierunki dojazdów do pracy, "Wiadomości Statystyczne", 11.
• Śleszyński P., 2013a, Warszawa jako ośrodek dojazdów pracowniczych, "Studia Regionalne i Lokalne", 1(51).
• Śleszyński P., 2013b, Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw, "Przegląd Geograficzny", 85(2).
• Trzepacz P., Więcław-Michniewska J., 2007, Infrastructural determinants of spatial structure in Cracow's suburban zone - A case study of the Michałowice and Zabierzów communities, "Europa XXI", 16.
• Więcław-Michniewska J., 2010, Transport w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w opinii przedstawicieli samorządu lokalnego, "Prace Geograficzne IGiGP UJ", 124.
• Wojtowicz M., Kurek S., Gałka J., 2014, Suburbanization in the Krakow Metropolitan Region (KMR) in the years 1995-2010, [w:] Suburbanization versus peripheral sustainability of rural-urban areas fringes, eds. M. Czerny, G.H. Castillo, Nova Publishers, New York.
• Zborowski A., 2002, Commuting in southern Poland in the period of system transformations, "Bulletin of Geography Socio-economic Series", 1.
• Zborowski A., 2004, Podejście funkcjonalno-strukturalne w badaniach delimitacji obszarów metropolitalnych w Polsce - przykład Krakowa, [w:] Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i przestrzennej, red. J. Słodczyk, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), IGIGP UJ, Kraków.
• Zborowski A., Chaberko T., Grad N., Kretowicz P., 2010, Delimitacja Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, [w:] Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, red. B. Domański, A. Noworol, IGiGP UJ, ISP UJ, Kraków.
• Zborowski A., Chaberko T., Kretowicz P., 2011, Procesy suburbanizacji rezydencjonalnej w regionie miejskim Krakowa: przemiany społeczno-przestrzenne, [w:] Regiony miejskie w Polsce. Dwadzieścia lat transformacji, red. J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź