Przedsiębiorstwa sektora publicznego w Polsce - próba zdefiniowania i wyodrębnienia

• Autorzy: Maciej Bałtowski , Piotr Kozarzewski

Warianty tytułu

Public Sector Companies in Poland - Identification and Selection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

We współczesnej gospodarce polskiej przedsiębiorstwa prywatne wyraźnie dominują nad państwowymi w strukturze własnościowej gospodarki. Jednak jednoznaczne wyodrębnienie spośród całego sektora przedsiębiorstw zbioru, który można określić mianem "przedsiębiorstwa państwowe", jest praktycznie niemożliwe. Jest bowiem całe spektrum przedsiębiorstw o własności mieszanej, państwowo-prywatnej, a faktyczne władztwo (kontrola) państwa nad przedsiębiorstwami nie zawsze musi mieć charakter własnościowy.Celem artykułu jest próba możliwie precyzyjnego zdefiniowania i wyodrębnienia podmiotów określanych ogólnie jako "przedsiębiorstwa państwowe", które bardziej precyzyjnie można określić raczej jako przedsiębiorstwa sektora publicznego. Autorzy dowodzą, że cechą konstytutywną przedsiębiorstw sektora publicznego jest faktyczna kontrola korporacyjna ze strony państwa, która może być sprawowana zarówno narzędziami właścicielskimi jak i niewłaścicielskimi. W konsekwencji zostały wyróżnione dwie odrębne ich grupy - podlegające kontroli właścicielskiej oraz podlegające kontroli niewłaścicielskiej ze strony państwa. Znaczenie gospodarcze PSP jest większe niż wynikałoby to z ich niewielkiej liczby, a to ze względu na fakt, że są one skupione zdecydowanie w grupie największych i najważniejszych polskich przedsiębiorstw - konkludują autorzy. (abstrakt autora)

EN

In the modern Polish economy private companies predominate over public enterprises in the ownership structure of the economy. However, it is practically impossible to select a group, which could be defined as "state-owned companies" from among the entire sector of companies. There is a vast spectrum of companies with mixed ownership structure, private and public, in which the actual control of the state over such entities is not always ownership-related. This article presents an attempt to define and select with the highest possible precision those entities, which are generally referred to as "state-owned", which should rather be specified as public sector companies. The authors argue that a constitutive feature of public sector companies should be the actual corporate control of the state, which may be carried out with the use of ownership-and non-ownership-related tools. As a result of works, two separate groups were identified - entities subject to ownership-based state control and non-ownership-based state control. The authors conclude that the economic significance of public sector companies is far greater than the number of such entities would suggest, due to the fact that those entities belong to the group of the largest and most important Polish companies. (author's abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kontrola; Sektor publiczny; Przedsiębiorstwo państwowe

EN

Control; Public sector; State enterprises

• Czasopismo: Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1
• Strony: 7--19

Twórcy

autor

Maciej Bałtowski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Piotr Kozarzewski

• Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie

Bibliografia

• Bałtowski M. (red.) [2002], Przedsiębiorstwa sprywatyzowane w polskiej gospodarce, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bałtowski M., Kozarzewski P. [2014], Zmiana własnościowa polskiej gospodarki, 1989-2013, Warszawa, PWE.
• Beltratti A., Bortolotti B., Milella V. [2009], State Ownership, Political Risk, and Asset Prices, http://privatizationbarometer.it/rullo/soap.pdf, dostęp 5\02\2016.
• Bortolotti B., Faccio M. [2004], Reluctant privatization, Working Papers Fondazione Eni, No. 130.
• Bortolotti B., Faccio M. [2009], Government Control of Privatized Firms, "Review of Financial Studies", Vol. 22, Issue 8.
• Christiansen H. [2011], The Size and Composition of the SOE Sector in OECD Countries, OECD Corporate Governance Working Papers, No. 5.
• Cuervo-Cazurra A., Inkpen A., Musacchio A., Ramaswamy K. [2014], Governments as owners: State-owned multinational companies, "Journal of International Business Studies", No. 45.
• Farrar J. [2008], Corporate Governance Theories, Principles and Practice, Oxford, Oxford University Press.
• Dawisha K. [2014], Putin\'s Kleptocracy: Who Owns Russia?, New York, Simon \& Schuster.
• Huang Y. [2008], Capitalism with Chinese Characteristics, Cambridge, Cambridge University Press.
• Grzegorczyk F. [2012], Przedsiębiorstwo publiczne kontrolowane przez państwo. Zagadnienia konstrukcyjne, LexisNexis, Warszawa.
• Grzegorczyk F. [2012 a], New Polish "Golden Share" Regulation - A Model Law for EU Member States?, "European Company Law", Vol. 9, No. 1.
• GUS [2005], Rachunki narodowe według sektorów i subsektorów instytucjonalnych, Warszawa, oraz inne lata.
• GUS [2012], Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, Informacje i Opracowania Statystyczne, Warszawa, GUS.
• Kočenda E., Hanousek J. [2012], State ownership and control in the Czech Republic, "Economic Change and Restructuring", Vol. 45(3).
• Kominy w spółce Elewarr były za wysokie [2015], "Gazeta Wyborcza", 3 czerwca.
• Lista [2014], Lista 2000 największych polskich przedsiębiorstw w 2013 r., "Rzeczpospolita",28 października.
• Musacchio A., Lazzarini S.G. [2014], Reinventing State Capitalism, Columbia, Harvard University Press.
• OECD [2008], Glossary of Statistical Terms, http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=2196.
• OECD [2010], Accountability and Transparency: A Guide for State Ownership, Paris, OECD Publishing.
• OECD [2013], State-Owned Enterprises: Trade Effects and Policy Implications, OECD Trade Policy Paper, No. 147.
• OECD [2014], Economic Surveys POLAND, March, OECD.
• Radygin A., Entov R. [2014], The Fundamental Privatization Theorem: Ideology, Evolution, Practice, SSRN, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2398960.
• Shapiro D., Globerman S., [2012], The International Activities and Impacts of State-Owned Enterprises, in: Sovereign investment: concerns and policy reactions, Oxford, Oxford University Press.