Kompetencje państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa po reformie dokonanej Traktatem Lizbońskim

• Autorzy: Filip Tereszkiewicz

Warianty tytułu

Common Foreign and Security Policy : Competences of the Member States after the Treaty of Lisbon

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mimo, iż de facto zostanie zlikwidowana Wspólnota Europejska, a dawny trzeci filar przejdzie w strefę metody wspólnotowej, to jednak nadal zachowano odmienne regulacje w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (dalej: WPZiB). Po raz kolejny okazało się, iż Europa nie jest gotowa do uwspólnotowienia tej materii. Oczywiście pojawiają się głosy, iż utworzenie stanowiska stałego przewodniczącego Rady Europejskiej, odmienne usytuowanie Wysokiego przedstawiciela ds. zewnętrznych i polityki bezpieczeństwa, a także rozszerzenie jego kompetencji, powoduje osłabienie pozycji państw narodowych. Niniejszy artykuł ma na celu próbę odpowiedzi na pytanie, jaka w rzeczywistości jest ta pozycja. W doktrynie brak jest prac poruszających niniejsze zagadnienie. O ile bada się kompetencje Rady Europejskiej, Rady UE, Wysokiego przedstawiciela, Komisji itd., o tyle nikt nie próbował do tej pory określić, co tak naprawdę mogą państwa członkowskie w ramach WPZiB. Jest to zadanie trudne, bowiem konieczne jest oddzielenie od siebie kompetencji państw członkowskich, których przedstawiciele zasiadają w organach wspólnotowych, od kompetencji samych państw członkowskich. Ich siła wynika bowiem z połączenia tych dwóch elementów. Wydaje się więc uzasadnione spojrzenie na to zagadnienie również z perspektywy kompetencji wyłącznych krajów członkowskich, bowiem pozwoli to stwierdzić jak wielka jest ich "realna" suwerenność w tej tak istotnej politycznie dziedzinie. W pracy tej przyjęta została perspektywa badawcza nowego instytucjonalizmu, która pozwala spojrzeć na badaną materię przez pryzmat trwałości przyjętych w przeszłości rozwiązań. Artykuł opiera się głównie na analizie regulacji zawartych w Traktacie Lizbońskim naniesionych na obowiązujące Traktaty, a także na zaprezentowaniu stanowiska piśmiennictwa w omawianej kwestii. Niestety problematyka reformy dokonanej Traktatem Lizbońskim nie jest jeszcze zbyt szeroko omówiona w doktrynie, co w głównej mierze wynika z faktu, iż ostateczne ustalenia zostały dokonane dopiero pod koniec 2007 r. (fragment tekstu)

EN

The paper intends to contribute to the understanding of the competences of the Member States after the Lisbon Treaty in specific realm of Common Foreign and Security Policy (CFSP). It concludes that despite of the abolition of the three pillar structure by the Treaty of Lisbon, the second pillar - CFSP is certain to preserve its intergovernmental nature. Member States can now exercise their competences not only through their presence in the European Council and the Council of the European Union. A number of competences have been transferred exclusively to the Member States. This article identify those competences and divides them into 5 groups: creation competences, motion competences, intervention competences, coordination/consultations competences and information competences. The paper looks at how effective Member States are in realm of CFSF and how their position has been amplified by the Treaty of Lisbon. The conclusions are that the prospects of CFSP being given more supranational nature are slim as creating the ground for better coordination of diverse interests within the EU appears to be more efficient then attempts to unify them. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony; Traktat lizboński; Kompetencje; Regulacje prawne; Państwa członkowskie

EN

Common Security and Defence Policy; Lisbon Treaty; Competences; Legal regulations; Member states

• Czasopismo: Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 2(11)
• Strony: 184--212

Twórcy

autor

Filip Tereszkiewicz

• Politechnika Opolska

Bibliografia

• A. Kublik, Czy Polska zniechęci Europę do bałtyckiej rury?, Gazeta Wyborcza z 9 stycznia 2008 r., nr 7.
• A. Kublik, Gazprom bierze Europą w kleszcze, Gazeta Wyborcza z 29 lutego 2008 r., nr 51.
• K. Maleszewska, O co chodzi w Traktacie Reformującym, Monitor Unii Europejskiej 2007, nr 12.
• K. Miszczak, Polska a rozwój Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony, "Sprawy Międzynarodowe" 2007, nr 3.
• K. Miszczak, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, Sprawy Międzynarodowe 2007, nr 4.
• K. Miszczak, Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Proponowane zmiany, "Monitor Unii Europejskiej" 2007, nr 10.
• MKUZ, Czad. Unia pojedzie, Gazeta Wyborcza z 13 lutego 2008 r., nr 37.
• M. Muszyński, K. Rak, Co wolno Niemcom, Gazeta Wyborcza z 12 października 2007 r., nr 239.
• D. Pszczółkowska, Ukochana Unia Sarkozy'ego, "Gazeta Wyborcza" z 21 grudnia 2007 r., nr 298.
• D. Pszczółkowska, Unia Europejska. Debata o tarczy, "Gazeta Wyborcza" z 31 stycznia 2008 r., nr 26.
• E. Romaniuk-Całkowska, Perspektywa rozwoju Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Sprawy Międzynarodowe 2007, nr 4.
• I. Słomczyńska, Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony. Uwarunkowania struktury funkcjonowanie, Lublin 2007.
• R. Zięba, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2005.
• Treaty of Economic, Social and Cultural Collaboration and Collective Self-Defence signed At Brussels on March 17, 1948, as amended by the "Protocol Modifying and Completing the Brussels Treaty (Paris, October 23, 1954), http://www.weu.int/index.html
• Traktat Północnoatlantycki z dnia 4 kwietnia 1949 r., Dz. U. 2000 r., nr 87, poz. 970.
• Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z dnia 25 marca 1957 r., Dz. Urz. UE C 1992, Nr 224, poz. 1.
• Traktat o Unii Europejskiej z dnia 7 lutego 1992 r., Dz. Urz. UE C Nr 191, poz. 1.
• Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską z dnia 13 grudnia 2007 r., Dz. Urz. UE C, Nr 306, poz. 1.