Charakterystyka i właściwości użytkowe surowców miętowych

• Autorzy: Anna Kiełtyka-Dadasiewicz , Agata Jabłońska-Trypuć , Zivile Taraseviciene , Aleksandra Kubat-Sikorska

Warianty tytułu

Characteristics and Functional Properties of Mint's Raw Materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Praca zawiera opis surowców pochodzących z różnych gatunków, odmian i taksonów roślin z rodzaju Mentha, z wyszczególnieniem surowców farmaceutycznych, spożywczych i kosmetycznych. Podano nazewnictwo ważniejszych użytkowych gatunków mięty. Szczegółowo scharakteryzowano wymagania jakościowe miętowych surowców farmakopealnych. Zestawiono wykaz miętowych surowców kosmetycznych wraz z ich funkcją w kosmetyku. Opisano możliwości oraz najczęstsze zastosowania spożywcze i gastronomiczne surowców miętowych zarówno w postaci świeżej, jak i przetworzonej. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper contains a description of the raw materials derived from different plant species, varieties and taxa of the genus Mentha, detailing pharmaceutical, food and cosmetics raw materials. The naming of major utility species of mint was given. The quality requirements of mints as pharmacopoeial of raw material were described in detail. A list of mint cosmetic raw materials and their function in the cosmetic was compiled. Opportunities and the most common use of food and beverage raw materials in the form of mint both fresh and processed is described. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo; Surowce roślinne; Zioła; Przemysł spożywczy; Przemysł kosmetyczny; Przemysł farmaceutyczny

EN

Commodity science; Raw plant materials; Herbs; Food industry; Cosmetic industry; Pharmaceutical industry

• Czasopismo: Towaroznawcze Problemy Jakości
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1
• Strony: 93--104

Twórcy

autor

Anna Kiełtyka-Dadasiewicz

• Centrum Innowacji Badań i Nauki w Lublinie; Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Agata Jabłońska-Trypuć

• Centrum Innowacji Badań i Nauki w Lublinie; Politechnika Białostocka

autor

Zivile Taraseviciene

• Aleksandras Stulginskis University in Kaunas, Lithuania

autor

Aleksandra Kubat-Sikorska

• Centrum Innowacji Badań i Nauki w Lublinie

Bibliografia

• [1] Silva D.B., Vieira R.F., Alves R.B.N., Mendes R.A., Cardoso L.D., Queiroz L., Santos I.R.I. 2006. Mint (Mentha spp) germplasm conservation in Brazil. Revista Brasileira de Plantas Medicinais 8: 27-31.
• [2] Mkaddem M., Bouajila J., Ennajar M., Lebrihi M., Mathieu F., Romdhane A. 2009. "Chemical Composition and Antimicrobial and Antioxidant Activities of Mentha (longi-folia L. and viridis) Essential Oils". Journal Of Food Science 74(7): 358-363.
• [3] Kiełtyka-Dadasiewicz A., Chernetskyy M., Krochmal-Marczak B., Ludwiczuk A.. 2015. Różnorodność botaniczna i użytkowa roślin z rodzaju Mentha oraz ich znaczenie w kosmetologii. Materiały II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej "Nowoczesne Technologie i Zabiegi w Kosmetologii": 120-121.
• [4] Kołodziej B. 2010. Mięta Pieprzowa, [w] Uprawa ziół: Poradnik dla plantatorów. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne: 299-307.
• [5] Chawla S., Thakur M. 2013. "Overview of mint (Mentha L.) as a promising health-promoting herb". International Journal of Pharmaceutical Research & Development 5(06): 073-080.
• [6] Anupam K.S., Doli R.D., Shuaib MD., Sudhir S.G. 2013. An overview on menthae piperitae (peppermint oil). International Journal of Pharmaceutical, Chemical and Bio-logical Sciences 3(3): 834-838.
• [7] Tsai M., Wu Ch., Lin T., Lin W., Huang Y., Yang Ch. 2013.Chemical Composition and Biological Properties of Essential Oils of Two Mint Species. Tropical Journal of Pharmaceutical Research 12 (4): 577-582.
• [8] McKay D.L., Blumberg J.B. 2006. "A Review of the Bioactivity and Potential Health Benefits of Peppermint Tea (Mentha piperita L.)". Phytotherapy Research 20: 619-633.
• [9] Decyzja Komisji z 9 lutego 2006 r. zmieniająca decyzję 96/335/WE ustanawiającą wykaz i powszechne nazewnictwo składników stosowanych w produktach kosmetycznych. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 5.4. 2006. L 97: 268-269.
• [10] Kiełtyka-Dadasiewicz A., Dadasiewicz M. 2015. "Mięty smakowo-zapachowe w Ogrodzie Roślin i Surowców Kosmetycznych CIBiN". http://centrumibin.pl/files/Mity_smakowo-zapachowe.pdf (dostęp: marzec 2015)
• [11] "Gatunki i odmiany mięty do uprawy w ogrodzie i na balkonie". http://www.wymarzonyogrod.pl/zakladanie-ogrodu/owoce-i-warzywa-w-ogrodzie/gatunki-i-odmiany-miety-do-uprawy-w-ogrodzie-i-na-balkonie-zdjecia,29_2620.html (dostęp: marzec 2015).
• [12] Narkiewicz M. 2015. "Aromatyczna i zdrowa mięta". http://www.e-ogrody.pl/Ogrody/1,113385,14241683,Aromatyczna_i_zdrowa_mieta.html (dostęp: luty 2015).
• [13] Kleinod B., Strickler F. 2008. Mięta. Lekarstwo, kosmetyk, przyprawa. Praktyczne zastosowanie. Wydawnictwo Klub Dla Ciebie.
• [14] Lawerence B.M. 2006. Mint: The Genus Mentha. Taylor & Francis Group.
• [15] Šarić-Kundalić B., Fialová S., Dobeš C., Ölzant S., Tekeľová D., Grančai D., Reznicek G., Saukel J. 2009. Multivariate Numerical Taxonomy of Mentha Species, Hybrids, Varieties and Cultivars. Scientia Pharmaceutica 77: 851-876.
• [16] Dorman D., Kosar M., Kahlos K., Holm Y., Hiltunen R. 2003. Antioxidant Properties and Composition of Aqueous Extracts from Mentha Species, Hybrids, Varieties, and Cultivars. Journal of Agricultural and Food Chemistry 51: 4563-4569.
• [17] Skowrońska J. 2010. W poszukiwaniu autentyczności kulturowej w relacjach ludności marokańskiej z turystami. Turystyka Kulturowa 8: 23-41.
• [18] Ustawa z 18 marca 2011 r. o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Dz. U. 2011 Nr 82, poz. 451, z 2012 r. poz. 95, z 2013 r. poz. 1245.
• [19] Farmakopea Polska IX. 2011.
• [20] European Pharmacopoeia (Menthae piperitae folii extractum siccum. Peppermint Leaf. Peppermint Oil).
• [21] British Pharmacopoeia. 2012. Peppermint Leaf. Peppermint Oil. Concentrated Pepper-mint Emulsion. Peppermint Essence. Peppermint Spirit. Peppermint Leaf Dry Extract. Spearmint Oil. 317-321; 371-372.
• [22] Frohne D. 2010. Leksykon roślin leczniczych. Przewodnik naukowy. MedPharm Polska.
• [23] Van Wyk B.E., M. Wink. 2008. Rośliny lecznicze świata. MedPharm Polska.
• [24] Ustawa z 30 marca 2001 r. o kosmetykach, Dz.U. 2001 Nr 42 poz. 473, Dz. U. z 2013 r. poz. 475.
• [25] Brud W.S., Konopacka-Brud I. 2009. Podstawy perfumerii. Łódź: Oficyna Wydawnicza MA.
• [26] Giemza M., Kaniewski J., Yemchenko I., Wierzbińska E. 2000. Ocena sensoryczna wyrobów perfumeryjnych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie 546: 29-40.
• [27] Kubátová A., Lagadec A.J.M., Miller D.J., Hawthorne S.B.. 2001. Selective extraction of oxygenates from savory and peppermint using subcritical water. Flavour and Fragrance Journal 16(1): 64-73.
• [28] Romer M. 2009. Aromaterapia. Leksykon roślin leczniczych. MedPharm Polska.
• [29] Jędrzejko K., Kowalczyk B., Bacler B.. 2006. Rośliny Kosmetyczne. Katowice: Śląska Akademia Medyczna.
• [30] Czerpak R., Jabłońska-Trypuć A. 2008. Roślinne surowce kosmetyczne. MedPharm Polska.
• [31] Adaszyńska M., Swarcewicz M. 2011. The possibilities of using essential oils as an active ingredients or preservatives in cosmetic products, "Chemistry And Chemical Technology 2011" (CCT-2011), 24-26 November 158, Lviv, Ukraine, 158-159.
• [32] Patrone V., R. Campana, E. Vittoria, W. Baffone. 2010."In vitro synergistic activities of essential oils and surfactants in combination with cosmetic preservatives against Pseudomonas aeruginosa and Staphylococcus aureus. Current Microbiology 60: 237-241.
• [33] Yorgancioglu A., Bayramoglu E. 2013. Production of cosmetic purpose collagen containing antimicrobial emulsion with certain essential oils. Industrial Crops and Products 44: 378-382.
• [34] Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 32002R0178: 463-486.
• [35] Ustawa z 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia z późn. zmianami. Dz.U. 2005 nr 178 poz. 1480.
• [36] Norma Polska PN-R-87022:1994, Przyprawy ziołowe - Nazewnictwo botaniczne.
• [37] Newerli-Guz J., Kobylańska A. 2013. Ocena jakości jednoskładnikowych herbatek ziołowych na przykładzie Mentha piperita. Problemy Higieny i Epidemiologii. 94(4): 862-865.
• [38] Krasnowska G., Sikora T. 2011. Suplementy diety a bezpieczeństwo konsumenta. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość 4 (77): 5-23.
• [39] Bojarowicz H., P. Dźwigulska. 2012. Suplementy diety. Część I. Suplementy diety a leki - porównanie wymagań prawnych. Hygeia Public Health 47(4): 427-432.
• [40] Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia Dz.U. z 2006 r. Nr 171, poz. 1225.
• [41] Makała H. 2010. Przyprawy do żywności - charakterystyka i właściwości. Przemysł Spożywczy 64(11): 32-35.
• [42] Korczak J. 2007. Przyprawy i ich rola w kształtowaniu jakości sensorycznej produktów spożywczych i potraw, [w]: Zmysły a jakość żywności i żywienia. (red. Gawęcki J., N. Baryłko-Pikielna). Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu: 111-128.
• [43] Kudełka W., Kosowska A. 2008. Składniki przypraw i ziół przyprawowych determinują-ce ich funkcjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 781: 83-111.
• [44] Steinbrich J. 1993. Mięta pieprzowa jako roślina lecznicza i przyprawowa. Wiadomości Zielarskie 2 : 5-6.
• [45] Wójcik-Stopczyńska B., Jakowienko P., Jadczak D.. 2010. Ocena mikrobiologicznego zanieczyszczenia świeżej bazylii i mięty. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość 4(71): 122-131.
• [46] Polska Norma PN-82/R-87011 - Surowce zielarskie - Liście suszone.
• [47] Czerwińska D. 2013. Zastosowanie mięty przy produkcji wyrobów cukierniczych. Cukiernictwo 3: 37.
• [48] Pokorska B. 1999. Mięta. Przegląd Gastronomiczny 51A(10): 47.
• [49] Polska Norma PN-ISO 856:2001 Olejek mięty pieprzowej, Francja, Włochy, Zjednoczone Królestwo, USA.
• [50] Polska Norma PN-ISO 3033:2001 Olejek mięty kędzierzawej (Mentha spicata L.).
• [51] Łuczaj Ł. 2011. Dziko rosnące rośliny jadalne użytkowane w Polsce od połowy XIX w. do czasów współczesnych. Etnobiologia Polska 1: 57-125.
• [52] Łuczaj Ł. 2008. Archival data on wild food plants used in Poland in 1948. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 4: 4.
• [53] Westerfield J.E. 1995. Hillary's Sweet Lemon's Mint. United States Patent USOOPPO9197P.