Od dewiacji do głównego nurtu - ewolucja akademickiego spojrzenia na fanów

• Autorzy: Piotr Siuda

Warianty tytułu

From Deviation to Mainstream - Evolution of Fan Studies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obraz fana zmienia się na obszarze nauk społecznych jak w kalejdoskopie. Nie dość, że bardzo trudno jest jednoznacznie go zdefiniować, określić jego cechy konstytutywne, to jeszcze najróżniejsi teoretycy mają swoje na ten temat pomysły - często bardzo się różniące. Istnieje cała gama sposobów opisywania tego, kim jest fan oraz określania na ile jego aktywność ma charakter wspólnotowy, a jeśli jest taka w stopniu znaczącym, to co tak naprawdę skłania go do tworzenia społeczności i jakie one są. Pomimo całego chaosu związanego z różnym patrzeniem na fanów, da się wyróżnić pewne zbieżne sposoby ich ujmowania. Oficjalnie nie tworzą one żadnych szkół, tekst nie ma zatem na celu ich opisania, stanowi raczej próbę uporządkowania badań z tego zakresu, wskazania pewnych trendów i zmian. Aby lepiej zobrazować owe trendy, autor określa je mianem fal badań, fal, które następowały po sobie, począwszy od pierwszych analiz fanów po czasy współczesne. W tekście podejmuje się próbę ich wyodrębnienia, wskazania przybliżonych ram chronologicznych, głównych założeń, przedstawienia głównych akademików je reprezentujących oraz przyczyn wzbudzenia każdej z nich. (abstrakt oryginalny)

EN

Views on fans are changing rapidly. Not only is it hard to define a fan and pinpoint his characteristics but also different researchers have their own ideas about them. Ideas which very often differ considerably. There exists a multitude of ways to describe a fan, to decide whether his activities are communal, and if they are - what is the strength of this communal engagement and what makes fans create communities. Despite the chaos regarding ways of defining fans, one can distinguish certain description similarities. Officially, there are no schools, therefore, the article does not wish to characterize them. The goal of the author is rather to put fan studies in order, to pinpoint certain trends and changes. The author calls them waves of research. Waves which have been coming one after another since the beginning of fan studies. The article indicates chronological periods of waves, their main assumptions, points at main researchers representing every single one. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia kultury; Kultura masowa

EN

Sociology of culture; Popular culture

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 3 (42)
• Strony: 87--100

Twórcy

autor

Piotr Siuda

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, doktorant

Bibliografia

• Ang I., Watching Dallas. Soap Opera and the Melodramatic Imagination, London 1989.
• Bacon-Smith C., Enterprising Woman: television fandom and the creation of popular myth, Philadelphia 1992.
• Coppa F., A Brief History of Media Fandom, [w:] Fan Fiction and Fan Communities in the Age of the Cult Television, ed. S. Gwenllian-Jones, R.E. Pearson, Minneapolis, London 2004.
• Culture and Popular Media, ed. by L.A. Lewis, London-New York 1992.
• Ćwikiel A., Między narracją a serializacją: fenomen Star Trek, [w:] Między powtórzeniem a innowacją. Seryjność w kulturze, pod red. A. Kisielewskiej, Kraków 2004.
• Fiske J., The Cultural Economy of Fandom, [w:] Adoring Audience. Fan Culture and Popular Media, ed. By L.A. Lewis, London-New York 1992.
• Goulding J., Empire, Aliens and Conquest, Toronto 1985.
• Gray J., Sandvoss C., Harrington C.L., Why Study Fans?, [w:] Fandom. Identities and Communities in a Mediated World, ed. by J. Gray, C. Sandvoss, C.L. Harrington, New York-London 2007.
• Green S., Jenkins C., Jenkins H., Normal Female Interest in Men Bonking: Selection from The Terra Harris Ch., A Sociology of Television Fandom, [w:] Theorizing Fandom. Fans, Subculture and Identity, ed. by Ch. Harris, A. Alexander, Cresshill, N.J. 1998.
• Hebdige D., Hiding in the Light. On Images and Things, London-New York 1988.
• Hills M., Fan Cultures, New York 2002.
• Hinerman S., "I'll Be Here With You": Fans, Fantasy and the Figure of Elvis, [w:] Adoring Audience. Fan Hoggart R., Spojrzenie na kulturę robotniczą w Anglii, Warszawa 1976.
• Internet. New Essays, ed. by K. Hellekson, K. Busse, Jefferson, N.C. 2006.
• J.M. Verba J.M., Boldly Writing. A Trekker Fan and Zine History, 1967-1987, Minnetoka 2003.
• Siuda P., Fanfiction - przejaw medialnych fandomów, [w:] Człowiek a media. Obserwacje - wizje - obawy, red. nauk. W. Gruszczyński, A. Hebda, Warszawa 2007.
• Jenkins H., Kultura konwergencji, Warszawa 2007.
• Jenkins H., Kulturowa ekonomia fandomu szesnaście lat później, "Kultura Popularna" 2008, nr 3.
• Jenkins H., Textual Poachers. Television Fans and Participatory Culture, New York-London 1992.
• Jenson J., Fandom as Pathology: The Consequences of Characterization, [w:] Adoring Audience. Fan Culture and Popular Media, ed. By L.A. Lewis, London-New York 1992.
• Marcuse H., Człowiek jednowymiarowy, Warszawa 1991.
• Nostra Underground and Strange Bedfellows, [w:] Theorizing Fandom. Fans, Subculture and Identity, ed. by Ch. Harris, A. Alexander, Cresshill, N.J. 1998.
• Penley C., NASA/TREK. Popular Science and Sex in America, London-New York 1997.
• Sandvoss C., Fans: The Mirror of Consumption, Bodmin 2005.
• Siuda P., Fani jako specyficzna subkultura konsumpcji. Pomiędzy fanatyczną konsumpcją a oporem przeciwko konsumeryzmowi, [w:] "Czas ukoi nas?". Jakość życia i czas wolny we współczesnym społeczeństwie, red. nnauk. W. Muszyński, Toruń 2008.
• Siuda P., Polski antyfan. Patrząc na fanizm, nie zapomnijmy o antyfanizmie, "Kultura Popularna" 2008, nr 3.
• Siuda P., Wpływ Internetu na rozwój fandomów, czyli o tym, jak elektroniczna sieć rozwija i popularyzuje społeczności fanów, [w:] Media i społeczeństwo. Nowe strategie komunikacyjne, pod red. M. Sokołowskiego, Toruń 2008.
• Storey J., Studia kulturowe i badania kultury popularnej, Kraków 2003.
• ---
• Strinati D., Wprowadzenie do kultury popularnej, Poznań 1995.
• Szkudlarek A., Cultural Studies - brytyjska teoria krytyczna, [w:] Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, pod red. B. Dobek-Ostrowskiej, Wrocław 2001.
• Tulloch J., H. Jenkins, Science Fiction Audiences. Watching Doctor Who and Star Trek, London and New York 1995.
• Windsor J., Identity Parades, [w:] The Cultures of Collecting, ed. by J. Elsner, R. Cardinal, London 1994.