Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce

• Autorzy: Jerzy Bański , Władysława Stola

Warianty tytułu

Transformation of the Spatial and Functional Structure of Rural Areas in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wpływ dotychczasowego stanu struktury przestrzennej obszarów wiejskich na zachodzące współcześnie, na ogół w sposób nieskoordynowany, zmiany społeczne i gospodarcze wskazuje na potrzebę zróżnicowania strategii rozwoju tych obszarów. To zaś wymaga szczegółowego rozpoznania zaistniałych już przemian struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w latach wcześniejszych. Było to jednym z najważniejszych celów naukowych przeprowadzonych badań. Realizacja tego zadania dostarczyła interesujących wyników poznawczych, które mogą też być przydatne w praktyce, zwłaszcza do określenia tendencji oraz dynamiki dalszych przemian i możliwych kierunków rozwoju wsi, ze zwróceniem szczególnej uwagi na czynniki stymulujące i hamujące rozwój pozarolniczych działalności społeczno-gospodarczych. Ponadto ważnym celem badań była próba oceny pozaprodukcyjnych funkcji polskiego rolnictwa. Rolnictwo mierzone na podstawie kryteriów ilościowych, pod koniec lat osiemdziesiątych odgrywało wiodącą rolę w strukturze funkcjonalnej tylko w około połowie gmin kraju. W pozostałych zaś znaczenie rolnic-twa było relatywnie mniejsze w stosunku do funkcji przemysłowych, turystyczno-wypoczynkowych, mieszkalnych itp.(fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Struktura przestrzenna; Wieś

EN

Rural areas; Spatial structure; Village

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2002
• Tom: 3
• Strony: 111

Twórcy

autor

Jerzy Bański

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńkiego PAN, Warszawa

autor

Władysława Stola

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Bibliografia

• Bański J., 1998, Gospodarka ziemią w Polsce w okresie restrukturyzacji, Projekt badawczy - Gospodarka ziemią w okresie restrukturyzacji i wchodzenia do struktur europejskich, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Bański J ., 2002, Typy ludnościowych obszarów problemowych [w:], J. Bański, E. Rydz (red.), Społeczne problemy wsi, Studia Obszarów Wiejskich, t. 2, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 41-52.
• Bański J ., 2002, Geografia wsi - nowa dyscyplina badawcza polskiej geografii, Przegl. Geogr., 74, 3, s.367-379.
• Berry B. (ed.) 1976, Urbanisation and counterurbanization. Sage, Beverly Hills, California.
• Boyle P., 1995, Rural in-migration in England and Wales, 1980-1981, Jour-nal of Rural Studies, 11, 65-78.
• Boyle P., Halfacree K. (ed.) 1998, Migration into rural areas, theories and issues, John Wiley\&Sons, Chichester.
• Champion A., (ed.) 1989, Counterurbanization: the changing pace and nature of population déconcentration, Edward Arnold, London.
• Cherry G., 1976, Rural planning problems, Leonard Hill, London.
• C1oke P., Milbourne P., 1992, Deprivation and lifestyles in rural Wales 11: rurality and the cultural dimension, Journal of Rural Studies, 8, s.359-371.
• Cloke P., Doel M., Matless D\" Phillips M\" Thrift N.. 1994, Writing the rural: five cultural geographies, Paul Chapman, London.
• Frenkel I., Rosner A., 1987, Pojęcie i próba klasyfikacji czynników migracji z rolnictwa, Studia Demograficzne, 2, 120-127.
• Gałczyńska B., 1993, Poziom wykształcenia ludności zatrudnionej w rolnictwie indywidualnym w ujęciu przestrzennym (w:) Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w ujęciu przestrzennym 1980-1990-2000, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa, 24 s.
• Gilg A., 1985, An introduction to rural geography, Edward Arnold, Baltimore.
• Górz B., 2002, Współczesne przemiany na obszarach wiejskich Podhala, Przegl. Geogr., 74, 3, s. 451-468.
• Halfacree K.H., 1995, Talking about rurality: social representations of the rural as expressed by residents of six English parishes, Journal of Rural Studies, 11, 1, s.1-20.
• libery B. (ed.), 1998, The geography of rural change, Longman, Essex.
• Jasiulewicz M. 1998, Przekształcenia strukturalne i przestrzenne obszarów wiejskich Pomorza Środkowego w okresie transformacji systemowej. Monografia IZiM Polit. Koszalińskiej, 65, Koszalin.
• Kayser B., 1983, Le village recompose, pour Tanalyse du changemant social et cultural en milieu rural, GEODOC, 27, Toulouse.
• Klepacki B., 1997, Sytuacja dochodowa rolników o różnym wykształceniu w okresie przemian gospodarczych, Wieś i Rolnictwo, 2, s. 62-73.
• Klisowska 2001, Miejsce programów rolnośrodowiskowych w polityce rolnej po integracji Polski z Unią Europejską, Wieś i Rolnictwo, 3, s. 71 -86.
• Kołodziejczyk D., 1999, Pozarolniczo działalność gospodarcza w środowisku lokalnym i regionalnym, Wieś i Rolnictwo, 2, 109-117.
• Kołodziejczyk D., 2001, Pozarolniczo działalność gospodarcza na obszarach wiejskich, 16 s. (maszynopis w IGiPZ PAN).
• Kostrowicki J., 1976, Obszary wiejskie jako przestrzeń wielofunkcyjna. Zagadnienia badawcze i planistyczne, Przegl. Geogr., 48, 4, s. 601 -611.
• Kozłowsk S., 2001, Rola obszarów chronionych i koncepcji przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich, Biuletyn KPZK PAN, 198, s. 15-36.
• Kulikowski R., 2002, Problemy społeczne wsi i rolnictwa w Polsce, (w:) J. Bański, E. Rydz (red.) Społeczne problemy wsi, Studia Obszarów Wiej-skich, t. 2, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 9-17.
• Kulikowski R., 2002, Przemiany i zróżnicowanie przestrzenne produkcji rolnej w Polsce, Przegl. Geogr., 74, 3, s. 407-423.
• Raport Roczny 1999, Biuro Urządzenia Lasów i Geodezji Leśnej.
• Raszka B., Sikora J. (red.), 1998, Agroturystyka inaczej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Stola W., 1987, Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna, Prace Habilitacyjne IGiPZ PAN.
• Stola W., 1993, Struktura przestrzenna i klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski, Dokumentacja Geograficzna, IGiPZ PAN, 3.
• Stola W., 1995, Funkcje obszarów wiejskich, [w:], Atlas Rzeczypospolitej Polskiej, PPWK, IGiPZ PAN.
• Stola W., 1998, Ludność wiejska Polski. Przemiany struktury demograficznej i społeczno-zawodowej, Zeszyty IGiPZ PAN, 56, Warszawa.
• Stola W., 2002, Niektóre problemy rozwoju obszarów wiejskich, Przegl. Geogr., 74, 3, s. 357-365.
• Szafraniec K.,2001, Ludzie - podstawowy kapitał polskiej wsi, [w: ] Kolarska-Bobińska L, Rosner A., Wilkin J., (red.,), Przyszłość wsi polskiej. Wizje, strategie, koncepcje, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 123-141.
• Szczęsny R., 2000, Współczesne problemy rolnictwa w Polsce. Indywidualne gospodarstwa rolne u progu XXI wieku, Przegl. Geogr., 72, 1-2, s. 15-28.
• Turystyka w 1999, 2000, GUS, Warszawa.
• Whitby M., Willis K., 1978, Rural resource development, Methuen, London.
• Wibberley G.P., 1972, Conflicts in the countryside. Town and Country Planning, 40, s. 259-264.
• Witkowski J., 1990, Warunki życia a zamierzenia migracyjne młodzieży wiejskiej w Polsce, [w:] Witkowski J. (red.), Wybrane problemy migracji ludności wiejskiej w Polsce, Monografie i opracowania, SGPiS, 309, Warszawa, s. 129-210.
• Woś A., 2001, Nowy wymiar uwarunkowań rozwoju polskiego rolnictwa. Wieś i Rolnictwo, 3, s. 84-105.
• Zgliński W., 2000, Szanse rozwoju wielofunkcyjnego na obszarach postpegeerowskich [w:] A. Stasiak (red.) Możliwości wielofunkcyjnego rozwoju wsi polskiej w kontekście integracji z Unią Europejską, Studia KPZK PAN, 60, Warszawa, s. 181-201.
• Zgliński W., 2002, Regionalne zróżnicowanie a przyszłość rolnictwa i wsi polskiej, Przegl. Geogr., 74, 3, s. 381-406.